پوکی استخوان بیماری خاموش محسوب میشود که احتمالا بدون آنکه متوجه وجود آن شوید و علائمی برایتان ایجاد کند سالها در حال پیشرفت باشد. به همین دلیل مهم است که سنین پایینتر که استخوانسازی در بدن بهتر انجام میشود به کمک پیروی از رژیمهای غذایی مناسب مانند استفاده از انواع معجون تقویت استخوان، ورزش منظم، تحرک کافی و … به سلامت استخوانهای خود توجه کنید. محققان به دنبال درمان قطعی برای این بیماری هستند و یکی از روشهای نوین که امروزه مورد استفاده قرار میگیرد درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی در کلینیک فوق تخصصی پوکی استخوان است که میتواند بسیار مؤثر باشد.
فهرست مطالب
- بازسازی استخوان و درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی چیست؟
- بهبود بیماریهای استخوان و غضروف با درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی
- آیا واقعاً درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی امکانپذیر است؟
- درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی چطور صورت میگیرد؟
- نحوه تأثیر سلول های بنیادی در بازسازی استخوان برای درمان قطعی پوکی استخوان
- توقف پوکی استخوان با سلول های بنیادی مزانشیمی جهت درمان پوکی شدید استخوان
- اثرات پاراکرین بر بازسازی استخوان در سلول های بنیادی
- پروتکل بازسازی پوکی استخوان برای درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی
- توانبخشی بعد از درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی
- بهترین غذاهای استخوانساز بهعنوان معجون تقویت استخوان کدام است؟
- سخن پایانی
بازسازی استخوان و درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی چیست؟
درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی متدهای فوق العاده و نسبتا جدید برای بیماران مبتلا به پوکی استخوان و اختلالات استخوانی میباشد که متأسفانه امروزه به دلیل سبک غلط زندگی بخصوص در رژیم غذایی و میزان تحرک، تعداد مبتلایان به این نوع بیماریها بسیار رو به رشد است. سلول های بنیادی مزانشیمی تقویت شده به سلولهای خاصی اطلاق میشود که میتوانند برای درمان بیماریهای مختلف ازجمله پوکی استخوان و اختلالات اسکلتی مورد استفاده قرار گیرند.
سلول های بنیادی را میتوان از منابع بالغ یا جنینی به دست آورد و میتوان آنها را برای سالیان سال نگهداری کرد و از آنها برای ترمیم، بازسازی و جایگزینی بافتهای آسیبدیده یا ازدسترفته استفاده کرد. جالب است بدانید هیچکدام از روشهای درمانی سنتی که در گذشته برای پوکی استخوان استفاده میشد، درمان قطعی پوکی استخوان یا درمان پوکی شدید استخوان را انجام نمیدادند و معمولاً این روشها تنها میتوانند از دست دادن توده استخوانی بیشتر جلوگیری کنند و تا حد کمی استخوانها را بازسازی میکنند و یا درمان انجام میشود.
درواقع بیشتر روشهای درمانی که تا الان برای پوکی استخوان ابداع شده است بر روی کاهش علائم و جلوگیری از بدتر شدن بیماری تمرکز دارند. این در حالی است که درمان پوکی استخوان با سلولهای بنیادی میتواند یک روش امیدوارکننده باشد که علاوه بر کاهش علائم پوکی استخوان میتواند به بازسازی و برگرداندن تراکم ازدسترفته استخوانها نیز به ما کمک کند.
همچنین درصورتیکه فردی در اقوام درجهیک شما پوکی استخوان دارد مهم است که شما نیز تستهای مربوط به این بیماری را انجام دهید تا در صورت تشخیص آن برای شما در مراحل اولیه بتوان درمان بهتری را بهعنوان درمان قطعی پوکی استخوان انجام داد. اگر میخواهید اطلاعات بیشتری در مورد این درمان نو و فوق العاده پیدا کنید، در ادامه این مقاله با ما همراه شوید.
بهبود بیماریهای استخوان و غضروف با درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی
بیماریهای سیستم اسکلتی برای افراد سالمند بسیار شایع است و بهطورکلی یکی از علل اولیه ناتوانی جسمی در نظر گرفته میشود. اگرچه ممکن است در سنین پایینتر نیز به دلیل انجام برخی فعالیتها و یا حوادث ناگواری مانند تصادفات و عدم درمان صحیح و کامل شکستگیها این بیماریها رخ دهند. شایعترین بیماریهای سیستم اسکلتی نیز که نیاز به درمان با سلول های بنیادی دارند، عبارتاند از:
- پوکی استخوان
- شکستگی استخوان درست درمان نشده
- استئوآرتریت (OA)
- آرتریت روماتوئید (RA)
- بیماری دیسک بین مهرهای (IVD)
- تنگی کانال نخاعی کمری
- بیماری دژنراتیو دیسک (DDD)
- Osteogenesis imperfecta (OI)
آیا واقعاً درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی امکانپذیر است؟
استفاده از درمان پوکی استخوان با سلولهای بنیادی و اختلالات اسکلتی اگرچه یک روش بسیار نوین و هنوز در مراحل اولیه است ولی برای محققان و متخصصان در این زمینه بسیار امیدوارکننده است و با توجه به نتایج مثبتی که استفاده از این سلولها در درمان بسیاری از بیماریهای دیگر داشته است میتوان انتظار داشت که برای بازسازی استخوانها و درمان قطعی پوکی استخوان نیز مناسب باشد.
نتایج تحقیقاتی که تاکنون در این زمینه انجام شده است نشان داده است که درمان پوکی استخوان با سلولهای بنیادی ممکن است بتواند علاوه بر بازسازی سلولهای از بین رفته به مهار بیماری، کاهش درد، بهبود تحرک و حتی افزایش استحکام استخوانهای آسیبدیده از پوکی استخوان کمک کند. علاوه بر این، مشخص شده است که درمان با سلولهای بنیادی میتواند با تقویتی که برای استخوانها از نظر تراکم ایجاد میکند، به کاهش خطر شکستگی در بیماران مبتلابه پوکی استخوان کمک کند.
درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی چطور صورت میگیرد؟
مراکز بازسازی به کمک سلولهای بنیادی برای درمان پوکی استخوان با سلولهای بنیادی یک روش درمانی بسیار عالی با استفاده از سلولهای بنیادی برای درمان پوکی استخوان ارائه میدهند. این استراتژی جدید درمانی ایمن، میتواند تمایز استئوبلاستها که از بخشهای مهم تشکیل سلولهای استخوانی هستند را افزایش دهد و تغییر جهت قبلی به سمت تحلیل استخوان را در بیماران مبتلابه پوکی استخوان خفیف تا متوسط معکوس کند. این روش پتانسیل بازگرداندن ساختار و عملکرد بافتهای طبیعی را دارد و یک روش عالی برای درمان پوکی شدید استخوان محسوب میشود.
درمان مبتنی بر سلول های بنیادی بر بیماریهای مزمن مانند پوکی استخوان تمرکز دارد. اگر در مورد بیماری پوکی استخوان مطالعه کرده باشید باید بدانید که با افزایش سن، بهطور طبیعی توده استخوانی ما کاهش مییابد یا آتروفی بافت اسکلتی ایجاد میشود که خطر شکستگیهای ناشی از پوکی استخوان را افزایش میدهد. پوکی استخوان، یکی از علل مهم عوارض در مردان پا به سن گذاشته و زنان در سن های بالاتر است. رایجترین و سنتیترین گزینههای درمانی که در بسیاری از مقالات روشهای درمان پوکی استخوان نیز آمده است فقط نازک شدن بیشتر استخوان را متوقف میکند و تا حدی توده استخوان را بازیابی میکند، اما نمیتوانند درمان قطعی پوکی استخوان را انجام دهند. درحالیکه درمان پوکی استخوان با سلولهای بنیادی میتواند این درمان را بهصورت بهتر و قطعیتر انجام دهد.
درمانهای مبتنی بر سلول های بنیادی یک استراتژی جدید برای بازسازی بافت استخوانی ارائه میدهند. با جداسازی جمعیتهای خاصی از سلول های بنیادی مزانشیمی، میتوانیم از پتانسیل ضدالتهابی طبیعی، دارای امتیاز ایمنی و بدون نگرانیهای اخلاقی نسبت به سایر انواع سلول های بنیادی مانند سلول های جنینی استفاده کنیم. این سلولها اجزای حیاتی در پزشکی بازساختی، بهویژه بازسازی استخوان هستند.
بر اساس چندین مطالعه منتشر شده، عملکرد ترشحی سلول های بنیادی مزانشیمی نقش بسزایی در اثربخشی آنها دارد. درواقع، آنها میتوانند مسیرهای سیگنالینگ مولکولی خاصی را شروع کنند که میتواند به شکلگیری بازسازی طبیعی استخوان کمک کند.
پوکی استخوان یک بیماری اسکلتی طولانیمدت و مزمن است که در بین افراد مسن شیوع بیشتری دارد؛ بنابراین، کاهش توده استخوان و تراکم مواد معدنی اغلب مقصر شکستگی بیشتر استخوانها در سالمندان است. علاوه بر این، گفته میشود که پوکی استخوان به دلیل عدم تعادل در سلول های استخوانی ایجاد میشود و با توده استخوانی کم و تخریب ریزساختاری بافت استخوان مشخص میشود که شکنندگی استخوان و خطر شکستگی را افزایش میدهد.
در مقایسه با سایر بخشهای استخوان، انتهای پروگزیمال استخوان بازو و استخوان ران، انتهای رادیوس و ستون مهرهها بیشتر مستعد شکستگیهای ناشی از پوکی استخوان هستند. علاوه بر این، شکستگی لگن یک کاتالیزور مهم مرگومیر و عامل نرخ بالای عوارض است. در سالهای اخیر، درمان پوکی استخوان با سلولهای بنیادی توجه قابلتوجهی را به حوزه مهندسی بافت و پزشکی برای درمان اختلالات مختلف و مشکلات ارتوپدی دژنراتیو مانند انواع آسیبهای شانه، آسیبهای ستون فقرات و آرتروز جلب کرده است.
نحوه تأثیر سلول های بنیادی در بازسازی استخوان برای درمان قطعی پوکی استخوان
پوکی استخوان یک بیماری پیچیده است که دارای اجزای درونزا و خارجی است. با کاهش حساسیت به شکستگی، افزایش تراکم مواد معدنی ازدسترفته و تعدیل تحلیل استخوان، سلول های بنیادی MSCs+ در مهار و معکوس کردن علائم پوکی استخوان نقش بسیار موثری دارند. البته خوب است که بدانید که پوکی استخوان تنها علائمی که دارد، فقط درد نیست. بنابراین می توان گفت دردهای استخوانی را نباید به پوکی استخوان نسبت داد و اگر پوکی استخوان منجر به شکستگی شود، احساس درد ناشی از شکستکی است نه خود عارضه پوکی استخوان.
این درمان با افزایش تعداد سلولهای بنیادی پیش ساز و افزایش ظرفیت آنها برای تقسیم سلولی و تمایز به سلولهای استخوانساز عمل میکند. سلولهای بنیادی، بهویژه سلولهای بنیادی MSC+، میتوانند با ترشح مولکولهای فعال زیستی مانند IGF-1، TGF، فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF)، آنژیوژنین، فاکتور رشد کبدی (HGF) و IL-6 از بازسازی استخوان پشتیبانی کنند.
این به این دلیل است که مقدار زیادی از ترمیم بافت استخوان را میتوان با سیگنالهای موضعی از سیتوکینها و فاکتورهای رشد مختلف با القای مهاجرت سلولهای پیشساز استخوانی، تمایز سلولی، تکثیر و ریواس کنترل کرد.
کولاریزاسیون و فضاهای خارج سلولی اگزوزومهای تولید شده توسط سلول های بنیادی مزانشیمی، عناصر دیگری هستند که اثرات آنها در توقف از دست دادن استخوان و تقویت فرآیندهای بازسازی استخوان (در طول استخوانزایی، استئوکلاستوژنز و رگزایی) در محیطهای بالینی به اثبات رسیده است.
توقف پوکی استخوان با سلول های بنیادی مزانشیمی جهت درمان پوکی شدید استخوان
در مورد درمان پوکی شدید استخوان باید بگوییم برای بیماران مبتلابه پوکی استخوان، عملکرد درونزا MSC با افزایش سن کاهش مییابد و توانایی آن برای تکثیر، تمایز و القای استخوانسازی کاهش مییابد.
MSC+ از بافت بند ناف و سلولهای بنیادی خونساز مزایای زیادی را در استفاده بالینی به ما ارائه میدهد که ازجمله این مزایا میتوان به دسترسی و سهولت برداشت، اثرات سرکوبکننده سیستم ایمنی، ظرفیت تمایز چندخطی (بهویژه توانایی تمایز به استئوبلاست) و … اشاره کرد.
تحول بدخیم سلولهای بنیادی بالغ را میتوان از منابع بافتی متعددی نیز بهدست آورد، زیرا آنها زیرمجموعهای از سلول های بنیادی استرومایی هستند. یکی از منابع سلولهای MSC+ که برای درمان پوکی استخوان استفاده میشود، آنهایی هستند که از مغز استخوان (BM-MSCs) مشتق شدهاند که ظرفیت بالایی برای رشد استخوانی دارند.
تحقیقات انجام شده در این زمینه شواهدی را ارائه کرده است که نشان میدهد تغییر فرآیندهای مولکولی که رشد استئوبلاست را در سلولهای بنیادی مزانشیمی کنترل میکنند، کارایی و قابلیت اطمینان درمانهای سلولهای بنیادی پوکی استخوان را بهبود میبخشد.
اثرات پاراکرین بر بازسازی استخوان در سلول های بنیادی
آزمایشهای بالینی نشان دادهاند که فعالیتهای پاراکرین سلول های MSC+ و توانایی حفظ حالت بازسازی، اثرات درمانی بیشتری نسبت به توانایی آنها در تمایز دارند؛ بهعبارتدیگر، پیوند MSC، دوره جدیدی از درمانهای هدفمند برای پوکی استخوان را، بهویژه از طریق اثرات پاراکرین سلولهای مزانشیمی آغاز کرده است. با ترشح فاکتورهای رشد زیست فعال مانند فاکتور رشد شبه انسولین 1 (IGF-1)، فاکتور رشد تبدیلکننده (TGF-)، فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF)، فاکتور رشد هپاتوسیت (HGF)، اینترلوکین-6 (IL-6) و فاکتور رشد فیبروبلاست، سلول های بنیادی مزانشیمی (MSCs) میتوانند بهطور مؤثرتری به ترمیم استخوان (FGF) کمک کنند.
پروتکل بازسازی پوکی استخوان برای درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی
تعداد کل تزریق سلولهای بنیادی به معنی تعداد کل سلولهای بنیادی مزانشیمی درونزا و عوامل رشد اگزوزومها بر اساس نیاز بیمار متفاوت خواهد بود. بسته به نیاز آسیب ایجاد شده، انفوزیونهای درمانی را میتوان از طریق رادیوگرافی هدایت شده (در صورت لزوم) از طریق قطره داخل وریدی، تزریق مستقیم یا داخل نخاعی انجام داد.
توانبخشی بعد از درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی
توانبخشی فیزیکی بعد از درمان با کمک سلولهای بنیادی اختیاری است اما به شدت توسط متخصصان ارتوپد باتجربه توصیه میشود. خدمات کامل توانبخشی فیزیکی پس از درمان در صورت درخواست به مدت 2-3 ساعت در روز و حداکثر 5 روز در هفته قابل ارائه است. کل زمان درمان مورد نیاز هم حدود 2-3 هفته (بسته به نوع و شدت بیماری) تخمینزده میشود.
البته معمولاً درمان با سلولهای بنیادی MSC+ برای پوکی استخوان درمجموع به 2 هفته زمان نیاز دارد. با توجه به درجات مختلف شدت، تیم ارتوپدی ما باید بیماران بالقوه را ارزیابی کند تا بتوان یک پروتکل مناسب ایجاد کرد. پس از تأیید، یک برنامه درمانی دقیق ارائه خواهد شد که شامل مشخصاتی مانند زمان دقیق مورد نیاز به همراه کل هزینههای مربوط به پزشکی میباشد.
همچنین باید توجه داشته باشید که درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی و اختلالات اسکلتی برای همه موارد و شرایط مناسب نیست، اما برای افرادی که تاکنون این روش را امتحان کردهاند نتایج امیدوارکنندهای را نشان داده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد درمان ایمن و مؤثر با سلول های بنیادی MSC+ برای پوکی استخوان، میتوانید از طریق شماره تماسهای موجود در بخش تماس با ما با پزشکان این مرکز در ارتباط باشید.
بهترین غذاهای استخوانساز بهعنوان معجون تقویت استخوان کدام است؟
در کنار روشهای درمانی قطعی یا سنتی مهم است که شما از یک رژیم غذایی مناسب برای تقویت استخوانهای خود بهعنوان معجون تقویت استخوان از سنین پایینتر استفاده کنید تا قبل از پیشروی تحلیل استخوانها از آن جلوگیری نمایید یا به عبارتی سرعت تحلیل استخوانها را کاهش دهید. بهترین غذاهایی که بهعنوان معجون تقویت استخوان به شما پیشنهاد میشوند، عبارتاند از:
-
لبنیات
محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر همیشه در گفتگوهای مربوط به سلامت استخوانها بهعنوان معجون تقویت استخوان مطرح میشوند؛ زیرا طبق گفته NIH، آنها سرشار از کلسیم هستند، ماده مغذی اصلی که به استحکام و تقویت ساختار استخوان کمک میکند. بر اساس برآوردهای مواد مغذی وزارت کشاورزی ایالاتمتحده (USDA) هر دو یک فنجان شیر بدون چربی و یک فنجان ماست یونانی بدون چربی ساده منابع عالی کلسیم هستند که طبق علاقه خود میتوانید بهصورت روزانه از آنها بهرهمند شوید.
در مورد تقویت استخوان با لبنیات اینکه محصولات لبنی پرچرب یا بدون چربی را انتخاب کنید به ترجیح شخصی شما بستگی دارد. معمولاً توصیه میشود برای حفظ وزن یا کاهش آن از محصولات کمچرب استفاده نمایید.
-
آجیل
آجیل حاوی مقداری کلسیم است، اما دو ماده مغذی دیگر نیز برای سلامت استخوانها ضروری است که منیزیم و فسفر هستند و بهوفور در دانههای آجیل یافت میشوند. منیزیم به جذب و حفظ کلسیم در استخوانها کمک میکند و فسفر یکی از اجزای کلیدی استخوانها است و تقریباً 85 درصد از فسفر موجود در بدن شما در استخوانها و دندانهای شما قرار دارند. ازجمله بهترین آجیلهایی که میتوانید مصرف کنید نیز میتوان به بادامزمینی، گردو و … اشاره کرد. شما میتوانید با ترکیب انواع آجیل و شیر یک معجون تقویت استخوان عالی درست کرده و بهعنوان میان وعده مصرف کنید.
-
بذر
برخی از دانهها نیز مانند آجیل، کلسیم، منیزیم و فسفر را برای شما فراهم میکنند. ازجمله این دانهها میتوان به دانه چیا، بذر کتان، تخم کدوتنبل و کنجد اشاره کرد که علاوه بر موارد فوق دارای فیبر و اسیدهای چرب امگا 3 نیز میباشند که کلسترول را کاهش میدهد، التهاب را در بدن کم میکند و مغز و سیستم عصبی شما را به خوبی تقویت خواهد کرد.
-
سبزیجات چلیپایی
سبزیجات سبز برگ که سبزیجات چلیپایی نامیده میشوند، چندین ماده مغذی مانند ویتامین K و کلسیم را برای بدن فراهم میکنند که از سلامت استخوانها حمایت میکنند. کمبود ویتامین K احتمال پوکی استخوان و شکستگیها را افزایش میدهد. سبزیجات چلیپایی شامل اسفناج، سبزی شلغم، کلم پیچ، کلم و کلم بروکلی است.
-
لوبیا
انواع لوبیا، ازجمله لوبیا سیاه، ادام، لوبیاچیتی و لوبیا چشمبلبلی، مقدار زیادی از مواد مغذی استخوانساز مانند منیزیم، فسفر و کلسیم را برای بدن تأمین خواهند کرد. بهعلاوه، لوبیاها معمولاً دارای فیبر و پروتئین بالایی هستند که ممکن است بهویژه برای کسانی که از رژیم غذایی گیاهی پیروی میکنند مفید باشد.
-
ماهیهای چرب
اگرچه رژیم غذایی شما بهتنهایی ممکن است ویتامین D کافی را برای شما فراهم نکند، اما استفاده منظم و کافی از انواع ماهیهای چرب مانند سالمون، ماهی تن و قزلآلا مقداری از این ویتامین که نقش مهمی در ساختار استخوانها دارد را فراهم خواهد کرد. بخصوص برای افرادی که زیاد در برابر نور خورشید قرار نمیگیرند استفاده از این مواد غذایی مهم است.
ویتامین D یا ویتامین «آفتاب»، محلول در چربی است و نقش کلیدی و موثری در رشد و بازسازی استخوانها دارد. بهطور خاص، یکی از کارهایی که انجام میدهد این است که به روده کمک میکند کلسیم را بهتر و بیشتر جذب کند. بااینحال، متأسفانه، طبق تحقیقات گذشته، تقریباً 50 درصد از جمعیت جهان از کمبود این ماده مغذی مهم رنج میبرند که عمدتاً به دلیل قرار گرفتن کم در معرض نور خورشید است. اگر فکر میکنید دچار کمبود این ویتامین هستید میتوانید تحت نظر یک پزشک با انجام آزمایش خون از کمبود آن مطمئن شده و در صورت نیاز مکمل استفاده کنید.
-
آبمیوههای غنیشده و غلات سبوسدار
اگر بدن شما لبنیات را تحمل نمیکند، میتوانید از غذاهای غنیشده با کلسیم و ویتامین D به جای معجون تقویت استخوان استفاده نمایید. غذاهای غنیشده مانند غلات و آبمیوه حتی ممکن است مقدار بیشتری کلسیم نسبت به سبزیجات برگدار مانند کلم پیچ برای بدن شما فراهم کنند.
سخن پایانی
همانطورکه ملاحظه کردید درمان پوکی استخوان با سلول های بنیادی یکی از روشهای درمان قطعی و امیدوارکننده برای پوکی استخوان است که با انجام بیشتر تحقیقات در این مورد میتوان بهصورت بهتر و مؤثرتر از آن استفاده نمود. البته در حال حاضر نیز افرادی که این روش را امتحان کردهاند نسبت به نتایج رضایت کامل داشتهاند. در کنار این درمانها پیروی از یک سبک زندگی سالم بخصوص از نظر رژیم غذایی و تحرک میتواند تأثیر زیادی بر تقویت استخوانها و جلوگیری از تحلیل استخوانها داشته باشد.
شما میتوانید جهت ارزیابیهای کامل وضعیت استخوانهای خود و بررسی پوکی استخوان و دریافت بهترین درمان برای آن تحت نظر متخصصانی باتجربه و بروز به این مرکز تخصصی نیز مراجعه نمایید. شماره تماسهای این مرکز در بخش تماس با ما برای شما عزیزان درج شده است.