بی حسی ساق پا

بی حسی ساق پا؛ در پی امراضی چون استئوآرتریت، سندرم شارکو ماری توث، میلوپاتی و در مواقع خطرناک سکته مغزی

یکی از اساسی‌ترین مشکلاتی که برخی از انسان‌ها در قرن جدید با آن مواجه هستند، بی حسی ساق پا است. این مشکل گاهی اوقات به علت مسائل ساده‌ای مانند عدم تحرک، فشار کاری زیاد، ایستادن برای ساعت‌های طولانی روی پاها، خواب رفتگی پا و… به وجود می‌آید؛ اما در برخی دیگر از موارد، مشکل کاملاً جدی است و باید هر چه زودتر برای برطرف کردن آن به پزشک مراجعه کرد. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا به شما بگوییم علائم و علت بی حسی ساق پا چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

تجربه بی حسی ساق پا چگونه است؟

گاهی اوقات اعصاب بدن ما که در سرتاسر آن گسترده شده است، به هر دلیلی با فشار مواجه می‌شود و ما آن را با علائم و نشانه‌های مختلف احساس می‌کنیم. به عنوان مثال اگر اعصاب پای انسان تحت فشار قرار گیرند، علاوه بر درد، ممکن است با بی‌حسی پاها نیز روبرو شود. این بی‌حسی در قسمت‌های مختلفی از پا به وجود می‌آید که یکی از مهم‌ترین آن‌ها ساق پاهاست.
در واقع یک انسان زمانی دچار بی‌حسی در ساق پا می‌شود که اعصاب آن به هر دلیلی تحت فشار قرار بگیرند. در این گونه مواقع هدایت پیام‌های الکتریکی این سیستم عصبی پیشرفته، با اختلالات فراوانی مواجه می‌شود. بنابراین افراد با علائمی مانند بی حس شدن ساق پا، بی حسی مچ پای چپ یا راست، سوزن سوزن شدن پاها و در برخی از مواقع درد مواجه می‌شوند.
تنها یک پزشک حاذق و با تجربه است که می‌تواند با انجام معاینات دقیق و آزمایشات مختلف، به ما بگوید که علت بی حسی ساق پا چیست و برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟ در برخی از مواقع عوارض داروهایی که مصرف می‌کنید، نیش حشرات و حیوانات، کمبود هر نوع ویتامینی در بدن و…. می‌توانند چنین حالتی را به وجود آورند.

8 علت بی حسی ساق پا را بشناسید

گاهی اوقات افراد با بی حسی ساق پای چپ یا بی حسی ساق پای راست خود مواجه می‌شوند؛ البته گاهی نیز ممکن است این بی حسی در هر دو پای آن‌ها به وجود آید. در این گونه مواقع این سوال به ذهن آن‌ها می‌رسد که اصلی‌ترین علت بروز بی حسی در قسمت ساق پا چیست و چرا به چنین مشکلی دچار شده‌ام؟ در ادامه مطلب، با ما همراه باشید تا برخی از اصلی‌ترین علت‌های این حالت ناخوشایند را برای شما عزیزان بیان کنیم:

• ♦ نوروپاتی محیطی
  در صورتی که برخی از اعصاب دستگاه عصبی مرکزی شما با آسیب‌هایی مواجه شوند، ممکن است شاهد ایجاد بی حسی در قسمت‌های مختلف پای خود باشید. بیماری‌های مختلفی هستند که به عنوان سرمنشاء نوروپاتی محیطی به شمار می‌روند که از جمله آن‌ها می‌توان به دیابت، بیماری‌های خود ایمنی، تورمورها، عفونت‌ها، عوارض جانبی برخی از داروها، مصرف الکل و… اشاره کرد.
• ♦ استئوآرتریت ستون فقرات
  استئوآرتریت ستون فقرات (آرتروز) ، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های سیستم اسکلتی بدن انسان به شمار می‌رود. معمولاً افرادی که پا به سن می‌گذارند، اضافه وزن زیادی دارند و یا در طول روز همواره به انجام کارهای تکراری مشغول هستند، در معرض این بیماری قرار دارند. در این بیماری مهره‌های ستون فقرات دچار آسیب شده و به مرور زمان بر روی همدیگر ساییده می‌شوند. این بیماری درد و بی حسی زیادی را به خصوص در قسمت پا و ساق پا به وجود می‌آورد.
• ♦ بیماری‌های خود ایمنی ستون فقرات
  یکی دیگر از اصلی‌ترین علت‌های بی حسی ساق پای چپ یا ساق پای راست، بیماری‌های خود ایمنی است که ستون فقرات را درگیر می‌کنند. در این روند ریشه اعصاب نخاعی آسیب دیده و باعث ایجاد بی حسی پا می‌شود. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن انسان، سلول‌هایی که در قسمت ستون فقرات وجود دارند را دشمن فرض کرده و به آن‌ها حمله می‌کند.
• ♦ میلوپاتی
  گاهی اوقات نخاع فرد با آسیب دیدگی بسیار زیادی مواجه می‌شود و در این گونه مواقع پزشکان می‌گویند که فرد به میلوپاتی دچار شده است. از جمله مهم‌ترین علل بروز این بیماری می‌توان به تنگی کانال نخاعی، دیسک کمر یا آسیب دیدگی شدید نخاع اشاره نمود. طی این مشکل، فشار بسیار زیادی به اعصاب نخاع وارد شده و شما شاهد بی حسی قسمت‌های مختلف پای خود خواهید بود.
• ♦ وجود سموم
  گاهی اوقات پزشکان به این نتیجه می‌رسند که بی حسی ساق پای راست یا ساق پای چپ بیمار، به علت وجود سموم شیمیایی در بدن او رخ داده است. در واقع زمانی که به هر علتی برخی از سموم شیمیایی به بدن وارد شده و آن را مورد آسیب قرار دهند، فرد با علائمی مواجه می شود که یکی از آن‌ها بی حس شدن ساق پاها می‌باشد.
  معمولاً افرادی که بیش از اندازه الکل مصرف کرده‌اند و یا در معرض حشره کش‌ها، مواد شوینده غلیظ و یا سرب هستند، بیش از دیگران در معرض چنین مشکلی قرار دارند. در این گونه مواقع علاوه بر بی حس شدن ساق پا، بیمار علائم دیگری مانند دردهای عصبی، بی حسی مچ پای چپ، گزگز دست‌ها و پاها و … را مشاهده می‌کند.
• ♦ سکته مغزی
  یکی از مهم‌ترین بیماری‌هایی که فرد هنگام مواجه شدن با آن، دچار بی‌حسی در ساق پا یا سایر اندام‌های بدن خود می‌شود، سکته مغزی است. در این فرایند گردش خون متوقف شده و مغز نمی‌تواند به اندازه کافی اکسیژن دریافت نماید. این موضوع معمولاً به سبب بسته شدن رگ‌های خونی و یا پاره شدن یکی از رگ‌های مغز به وجود می‌آید. فراموش نکنید که پس از مشاهده علائم سکته مغزی، باید هر چه سریع‌تر به اورژانس مراجعه نموده و اقدامات درمانی را آغاز کنید.‌ از جمله علائم هشدار دهنده این بیماری سرگیجه شدید، مشکل در گفتار، فلج شدن یک طرف بدن یا صورت و همچنین بی حسی و ضعف در ساق پاها و بازوست.
• ♦ بیماری ام اس
  یکی از بیماری‌های خود ایمنی که این روزها برخی از افراد با آن مواجه می‌شوند، ام اس است. در این بیماری سیستم ایمنی به بخش‌های مختلف بدن بیمار حمله کرده آن‌ها را به عنوان دشمن و عوامل خارجی شناسایی می‌کند. از جمله علائمی که نشان می‌دهند فرد به بیماری ام اس دچار شده می‌توان به مواردی مانند مشکل در راه رفتن، بی حسی و لرزش دست و پاها، اختلالات بینایی و… اشاره نمود. افراد که به این بیماری دچار شده‌اند می‌توانند با دارو درمانی، تمرینات فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی تا حدود زیادی علائم این بیماری را از بین ببرند.
• ♦ سندرم شارکو ماری توث
  یکی دیگر از مهم‌ترین پارامترهایی که می‌توانند بی حسی و ضعف ساق پا را به همراه آورد، مشکلی به نام شارکو ماری توث است. این بیماری در واقع یک نوع اختلال است که برای شریان‌های محیطی بدن به وجود می‌آید. معمولاً افرادی که به بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و یا بیماری‌های قلبی و عروقی مبتلا هستند، با چنین مشکلی مواجه می‌شوند. در این فرایند لخته‌های خون به قسمت‌های مختلف بدن انتقال پیدا کرده و علائمی مانند بی حسی پا، ریزش مو و… را به وجود می‌آورند.

قدم‌های اولیه برای درمان بی حسی ساق پا

زمانی که شما برای درمان بی حسی ساق پای خود به پزشک مراجعه می‌کنید، ابتدا با آزمایشات و بررسی‌های مختلف سعی می‌کند ریشه اصلی آن را پیدا کند. در واقع بدون پیدا کردن علت اصلی این مشکل، هرگز نمی‌توان آن را درمان نمود و پزشکان این موضوع را به خوبی می‌دانند. به عنوان مثال اگر بیماران به سبب یک بیماری زمینه‌ای به بی حسی در ساق پای خود مواجه شده‌اند، بدون شک پزشکان تمرکز اصلی خود را برای درمان یا کنترل آن بیماری زمینه ای قرار می‌دهند.
اما اگر علت‌های ساده‌ای مانند بی تحرکی یا تحت فشار قرار گرفتن اعصاب پا، باعث ایجاد بی حسی برای ساق پا شده باشند، درمان‌های آسان‌تری برای آن وجود دارند. در این گونه مواقع پزشکان تلاش می‌کنند تا فشار را از روی اعصاب برداشته و با پیشنهاد تغییر سبک زندگی بیمار، به او کمک می‌کنند تا از این مشکل خلاصی پیدا کند.
بنابراین اگر شما برای مدت زمان طولانی با بی حسی مچ پای چپ یا بی حس شدن ساق پای خود مواجه هستید، باید به پزشک مراجعه نمایید تا با بررسی دقیق، درمان موثری را برای آن ارائه دهد. پزشک ممکن است شما را معاینه کرده و آزمایشات و عکسبرداری‌هایی را برای شما تجویز نماید. در این فرایند می‌توان به وجود بیماری‌هایی مانند مشکلات دیسک کمر، تومور، مشکلات مغزی، عفونت‌ها و… پی برد. پس از آن پزشک اقدامات درمانی را برای برطرف کردن بی حسی در ساق پا آغاز می‌کند.

آشنایی با روش‌های درمان قطعی بی‌حسی در ساق پا

در قسمت‌های قبل تا حدودی به این موضوع اشاره کردیم که پزشکان در قدم‌های اولیه، برای بی حسی ساق پای چپ یا بی حسی ساق پای راست چه درمان‌هایی را در نظر می‌گیرند. در این قسمت به صورت کامل‌تر، برخی دیگر از روش‌های درمان این مشکل را برای شما عزیزان بیان می‌کنیم. البته این موضوع بسیار تا بسیار مهم است که متخصص شما باید بتواند ریشه اصلی این بیماری را پیدا کرده و سپس بر اساس آن، درمان‌های لازم را به شما ارائه دهد؛ برخی از این روش‌های درمانی عبارتند از:

• ♦ تمرینات فیزیوتراپی
  در مواقعی که بی حسی پای شما به سبب تحت فشار قرار گرفتن رگ‌های عصبی پا به وجود آمده باشد، پزشک برای شما تمرینات فیزیوتراپی را در نظر می‌گیرد. انجام منظم این تمرینات تحت نظر یک متخصص فیزیوتراپیست، به شما کمک می‌کند تا جریان خون خود را بهبود بخشیده و بسیاری از فشارهای عصبی و گرفتگی عضلات پای خود را از بین ببرید.
• ♦ دارو درمانی
  البته برای تجویز دارو به جهت رفع بی حسی پا و ساق پا، باید ریشه اصلی بیماری مشخص شود. بدون شک هر بیماری، روش درمان خاص خود را دارد و تنها کافی است بتوان آن را تشخیص داد. اما گاهی اوقات که بی حسی پای بیمار با درد نیز همراه باشد، پزشک مصرف برخی از داروهای ضد التهاب از جمله آسپرین یا ایبوپروفن را برای رفع مشکل بیمار خود تجویز می‌کند. البته در برخی از مواقع نیز می‌توان دوز پایینی از داروهای ضد افسردگی را برای رفع بی حسی پاها مصرف نمود که این مورد باید توسط پزشک متخصص شما تعیین شود.
• ♦ طب سوزنی و ماساژ
  در طب سنتی که یکی از روش‌های دیرینه درمان بیماری‌هاست، شیوه‌های مختلفی برای درمان بی حسی در قسمت ساق پا وجود دارد. از جمله موثرترین شیوه‌های آن می‌توان به طب سوزنی و ماساژ درمانی اشاره کرد. این دو روش نه تنها فشاری که بر روی اعصاب پا وجود دارند را برطرف می‌کنند، بلکه با بهبود جریان خون در رگ‌ها، تمامی مواد مغذی و اکسیژنی که پاها به آن نیاز دارند را در اختیار آن ها قرار می‌دهد.
  پزشکان همواره پیشنهاد می‌کنند که پاهای خود را با استفاده از روغن‌های گیاهی ماساژ دهید. در ترکیبات برخی از این روغن‌ها و پمادها، ماده‌ای به نام کپسایسین وجود دارد که برای رفع بی‌حسی در قسمت ساق پا بسیار موثر است.
• ♦ مصرف داروهای مکمل
  اگر پزشک تشخیص دهد که بی حسی پاهای شما به علت مشکلاتی مانند کمبود ویتامین به وجود آمده است، بدون شک برای درمان آن مصرف انواع مکمل‌های ویتامین را توصیه می‌کند. لازم است بدانید که پژوهش‌ها بیانگر آن است که کمبود ویتامین B12 در بدن انسان، عوارضی مانند بی حسی را برای پاها به وجود می آورد. بنابراین باید برای تامین این ویتامین و سایر ویتامین های مورد نیاز بدن، از مکمل‌هایی که پزشک تجویز می‌کند استفاده نمود.
• ♦ درمان‌های عمومی
  علاوه بر تمامی روش‌های درمانی که برای شما عزیزان بیان کردیم، پزشکان با توجه به ریشه اصلی به وجود آوردنده بی حسی پاها، اقدام به درمان آن می‌نمایند. به عنوان مثال اگر این بی حسی به علت بیماری‌های خود ایمنی به وجود آمده باشد، با داروهایی سعی در کنترل این بیماری می‌نمایند. همچنین اگر بیمار به سبب سوء مصرف الکل به این مشکل دچار شده باشد، او را از خوردن الکل منع خواهد نمود.

پزشکان با این شیوه‌ها علت بی حسی ساق پا را تشخیص می‌دهند

فرقی ندارد که ساق پای شما بی حس شده باشد یا با بی حسی مچ پای چپ خود مواجه شده باشید؛ در هر صورت اگر این روند ادامه دار بود، باید حتماً به یک متخصص حاذق و با تجربه ارتوپد مراجعه کنید تا علت بروز این امر را تشخیص داده و بهترین راه‌های درمانی را برای آن ارائه دهد. فراموش نکنید که اگر شما بتوانید اطلاعات کامل و دقیقی در اختیار پزشک قرار دهید، او می‌تواند به راحتی ریشه بیماری شما را کشف کرده و اقدامات درمانی لازم را برای رفع آن تجویز ‌کند.
موارد دیگری که توسط پزشک بررسی می‌شود شامل وضعیت جسمانی بیمار، سابقه ابتلای او به بیماری‌های مختلف و داروهایی که مصرف می‌کند می‌باشند. پس از آن پزشک شروع به معاینه فیزیکی جسم بیمار نموده و با دقت قسمت‌هایی که دچار بی حسی و درد شده‌اند را پیدا می‌کند. پس از آن برای آن که بتواند به یک تشخیص دقیق و کامل دست پیدا کند اقدام به انجام آزمایشات تخصصی مانند آزمایش خون، تست نوار عصب، تست نوار عضله و… می‌نماید.

روش‌های خانگی برای برطرف کردن بی‌حسی در ساق پا

علاوه بر درمان‌های پزشکی، شما می‌توانید با پیروی از روش‌های ساده خانگی، تا حدود بسیار زیادی بی حسی پای خود را از بین ببرید. البته ما زمانی درمان‌های خانگی را به شما پیشنهاد می‌کنیم که شما از قبل به پزشک مراجعه نموده و ریشه بی حسی پاهای خود را پیدا کرده باشید؛ این درمان‌های خانگی عبارتند از:

• ♦ برای رفع بی حسی در قسمت ساق پای خود، چند روزی را به استراحت سپری کرده و در طول این مدت کار سنگین انجام ندهید.
• ♦ شما می‌توانید با استفاده از کمپرس یخ، تا حدودی درد و بی حسی که در قسمت ساق پا و یا مچ پای خود تجربه می‌کنید را از بین ببرید.
• ♦ کمپرس گرم نیز یکی از بهترین روش‌ها برای درمان بی حسی پاها به شمار می‌رود؛ زیرا گردش خون را بهبود بخشید و اکسیژن کافی را به قسمت‌های مورد نظر پا می‌رساند.
• ♦ برخی از حرکات ورزشی هستند که شما با انجام آن‌ها می‌توانید پاهای خود را تقویت نموده و به این صورت بی حسی آن‌ها را از بین ببرید.

سخن پایانی

بدون شک بی حسی ساق پا یکی از تجربه‌های ناخوشایند و آزار دهنده‌ای است که هر انسانی ممکن است در زندگی خود با آن مواجه گردد. در این گونه مواقع فرد ممکن است با سردرگمی‌هایی مواجه شود و از خود بپرسد که آیا بی حس شدن ساق پاها، یک اتفاق طبیعی است یا مشکل دیگری در پس پرده وجود دارد؟
شاید ما به تنهایی نتوانیم به علت بروز بی حسی در ساق پای خود پی ببریم، به همین سبب لزوم مراجعه به یک پزشک متخصص بیش از پیش احساس می‌شود. ما با ارائه این مقاله تلاش کردیم شما را با مهم‌ترین علت‌های بی حس شدن ساق پاها آشنا نماییم؛ در ادامه به روش‌های تشخیص و درمان این بیماری نیز اشاره کوتاهی کردیم.
در نهایت به شما می‌گوییم که اگر با چنین عارضه‌ای در جسم خود مواجه هستید و پس از گذشت چند روز به بهبودی دست پیدا نکرده‌اید، حتماً موضوع را با پزشک معالج خود در میان بگذارید تا اقدام به درمان کامل و قطعی آن نماید.