فهرست مطالب
- درمان پوکی استخوان در زنان یائسه؛ با استفاده از موثرترین روشها
- پوکی استخوان چیست و آیا درمان پوکی استخوان در زنان یائسه امکان پذیر است؟
- آشنایی با 6 روش درمان پوکی استخوان در زنان یائسه
- بهترین مکملها برای درمان پوکی استخوان زنان یائسه
- سایر روشهای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه
- درمان پوکی استخوان در زنان یائسه با تغییر سبک زندگی
- سخن پایانی
درمان پوکی استخوان در زنان یائسه؛ با استفاده از موثرترین روشها
بدون شک یکی از حساسترین دورههای زندگی هر بانویی، دوران یائسگی است؛ جسم در این دوران با تغییرات بسیار زیادی به خصوص از نظر هورمونی مواجه میشود. این تغییرات در برخی از مواقع چندان خوشایند نیستند، چرا که زمینه را برای ابتلا به بیماری پوکی استخوان فراهم میکنند. در این فرایند استخوانها قدرت و توان خود را از دست داده و شروع به ضعیف شدن میکنند، اما میتوان با مراجعه به پزشک، مصرف دارو و تغییر سبک زندگی، از پیشروی بیماری پوکی استخوان جلوگیری به عمل آورد. با ما در ادامه مطلب همراه باشید تا به شما بگوییم بهترین روشهای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه در کلینیک فوق تخصصی پوکی استخوان چیست؟
آنچه در این مقاله می خوانید:
پوکی استخوان چیست و آیا درمان پوکی استخوان در زنان یائسه امکان پذیر است؟
قبل از آن که در مورد روشهای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه صحبت کنیم، اجازه دهید به صورت خلاصه به این سوال پاسخ دهیم که پوکی استخوان چیست و چگونه جسم انسان را درگیر میکند. این بیماری که در اصطلاح پزشکی آن را استئوپروز مینامند، روندی است که طی آن استخوانها تراکم خود را از دست داده و بیش از پیش شکننده میشوند. افرادی که با این بیماری مواجه میشوند، توان و استحکام استخوانهای خود را از دست داده و با کوچکترین حرکتی، با شکستگی استخوان مواجه میشوند.
شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید که استخوان، یکی از بافتهای زنده بدن ماست؛ سلولهای استخوانی به صورت مدام در حال از بین رفتن و جایگزین شدن با سلولهای جدید هستند. اما در شرایطی که تعداد سلولهای تازه و سالم از تعداد سلولهایی که از بین میروند کمتر باشد، استخوانها به مرور زمان استحکام خود را از دست میدهند. این بیماری در زنانی که به سنین بالای 50 سالگی رسیدهاند و در دوران یائسگی به سر میبرند، بیش از پیش مشاهده میشود.
شاید نتوان به صورت قطعی و کامل اقدام به درمان پوکی استخوان زنان یائسه نمود، اما این به معنای پایان کار نیست! چرا که این روزها علم پزشکی روشهای متعددی برای درمان پوکی استخوان در یائسگی پیش روی ما نهاده است. این درمانها کمک میکنند تا بیماری پوکی استخوان متوقف شده و استخوانها تا حدود زیادی دوباره توان و استقامت خود را به دست آورند.
آشنایی با 6 روش درمان پوکی استخوان در زنان یائسه
تحقیقات و بررسیهای پژوهشگران نشان دهنده آن است که شایعترین علت بروز پوکی استخوان در زنان، دوران یائسگی و تغییرات آن است. در این دوران هورمون استروژن که نقش بسیار مهمی در استحکام و مقاومت استخوانها ایفا میکند، کاهش پیدا کرده و استخوانها شروع به ضعیف شدن میکنند. در این گونه مواقع باید به یک پزشک حاذق و با تجربه مراجعه کنید تا با ارائه روشهای درمان پوکی استخوان در یائسگی، به شما برای رفع علائم و درمان این بیماری کمک کند. ما نیز در این مقاله، برخی از موثرترین روشهای درمان پوکی استخوان یائسگی را خدمت شما عزیزان ارائه میکنیم:
- بیس فسفوناتها
همه ما به خوبی میدانیم که سلولهای استخوان همواره در حال شکسته شدن و بازسازی خود هستند. پزشکان با تجویز داروهایی به نام بیس فسفوناتها، موجب میشوند که فرایند شکسته شدن سلولهای استخوانی متوقف شود. در واقع بیس فسفوناتها یکی از بهترین روشهای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه هستند که به خوبی مانع تحلیل رفتن استخوانها میشوند. البته مصرف این قرصها ممکن است عوارض جانبی برای سیستم گوارش به وجود آورند که ریفلاکس معده و مشکلات رودهای، از جمله آنها هستند. - SERMها
در میان بافتهای استخوانها، گیرندههایی برای هورمون استروژن وجود دارد که به این هورمون پاسخ میدهند. اما با تغییرات هورمونی که در بدن زنان یائسه اتفاق میافتد، فعالیت هورمون استروژن در استخوانها سرکوب میگردد. SERMها داروهایی هستند که عملکردی مشابه با هورمون استروژن دارند و با مصرف منظم آنها تحت نظر پزشک، می توان تراکم استخوانها را افزایش داد. این داروها نیز ممکن است عوارض جانبی با خود به همراه آورند که از جمله آنها میتوان به گر گرفتگی و ایجاد لختههای کوچک خون در سیاهرگها اشاره کرد. - هورمون درمانی
یکی از بهترین روشهایی که متخصصان به عنوان درمان پوکی استخوان یائسگی برای بیماران خود تجویز میکنند، هورمون درمانی است. در بسیاری از کشورهای جهان و به خصوص کشورمان ایران، پزشکان از هورمون درمانی به عنوان خط اول درمان پوکی استخوان در زنان یائسه نام میبرند. تحقیقات و پژوهشها بیانگر آن است که مصرف این داروها تحت نظر پزشک، تنها در 2 سال میتواند تراکم استخوانها را به میزان 5 درصد افزایش دهد. با مصرف داروهایی که برای هورمون درمانی تجویز میشوند، میتوان تا حدود زیادی از تحلیل رفتن استخوانها جلوگیری نمود و مانع از شکستن آنها شد.
نکته مهم علمی: ما یک اصطلاحی داریم تحت عنوان استروژن تراپی و هورمون تراپی که در آن از استروژن همراه با پروژسترون در حوالی دوره یائسگی استفاده میشود و این موضوع به آن سبب است که تراکم استخوانها بعد از یائسگی از دست نرود. در مطالعات اخیر مشخص شده است که هورمون تراپی درست است که تأثیرات جزئی در حفظ تراکم استخوانها دارد، اما فرد را با عوارض جدیتری در سالهای آینده مواجه میکند.
(از جمله احتمال بروز لخته خون و حوادث عروقی در قلب و مغز) همچنین احتمال سکته قلبی و مغزی را در خانمها افزایش میدهد. علاوه بر این، چنین داروهایی احتمال بروز سرطان پستان و رحم از نوع وابسته به هورمون استروژن را در زنان افزایش می دهند. به همین دلیل است که روش هورمون تراپی چندان مورد قبول نیست و برای همه خانمها پیشنهاد نمیشود. - تیبولون
اگر بخواهیم به یکی از مهمترین قرصهای هورمون درمانی برای زنان یائسه اشاره کنیم، بدون شک از تیبولون نام خواهیم برد. این روزها برخی از پزشکان تیبولون را با دوز پایین برای درمان پوکی استخوان در یائسگی برای بیماران خود تجویز میکنند. تجربه نشان دهنده آن است که مصرف این قرص به افزایش تراکم استخوانها کمک فراوانی نموده و از شکستن آنها در موقعیتهای مختلف جلوگیری به عمل میآورد. - دنوزوماب
در میان انواع داروهایی که برای درمان پوکی استخوان یائسگی برای بیماران تجویز میشوند، باید به نام داروی دنوزوماب نیز اشاره کنیم. این دارو معمولاً برای افرادی در نظر گرفته میشود که پیش از این، برای یک یا چندین بار با شکستگی استخوان در اثر پوکی آن مواجه شدهاند. همچنین زنانی که در سنین بالای 70 سالگی قرار دارند، بهترین گزینه برای دریافت این دارو به شمار میروند. لازم است بدانید که دنوزوماب به صورت تزریق تجویز میگردد و در طول سال، به میزان 2 بار زیر پوست بیماران تزریق میگردد. مصرف چنین دارویی بیماران را از قرار گرفتن در معرض شکستگی استخوان لگن، مهرههای کمر و… در امان نگه میدارد. - هورمون پاراتیروئید
در میان گزارش انواع متدهای درمان پوکی استخوان زنان یائسه، باید از داروهای هورمون پاراتیروئید هم نام ببریم و آنها را به شما معرفی کنیم. یکی از اصلیترین ویژگیهای این دارو آن است که به استخوانها کمک میکند تا کلسیم بیشتری را از روده و کلیه جذب کنند. این دارو نیز به صورت تزریقی مورد استفاده قرار میگیرد و باید تحت نظر پزشک مصرف شود. گاهی اوقات پزشکان به بیماران توصیه میکنند که به همراه این دارو، از مکملهای کلسیم و ویتامین دی نیز استفاده کنند تا اثرات درمان آن را بیش از پیش مشاهده نمایند. - سایر داروهای مفید برای پوکی استخوان
همچنین دارویی تحت عنوان رالوکسیفن وجود دارد که دارای فوایدی برای سیستم استخوانی است و از طرفی معایب و مضراتی برای سایر قسمتهای بدن نیز دارد. بنابراین استفاده از رالوکسیفن تنها در صورتی که متخصص تشخیص دهد، برای خانمهای یائسه تجویز میشود.
و اما از همه بیشتر و متداولتر داروهای استخوان ساز هستند که برای خانمهای یائسه تجویز میشوند. این داروها شبیه هورمون تیروئید هستند و فواید بسیار خوبی برای شکستگیهای پر عارضه دارند. یکی از این داروها، تری پاراتاید است و دیگری آبلوپاراتاید. این داروها باید دو سال و به صورت تزریقی مورد استفاده قرار گیرند. تزریق این داروها معمولاً در مطب پزشک متخصص انجام میشود.
یکی دیگر از جدیدترین داروهایی که خواص بسیار زیادی برای آن پیش بینی میشود، دارویی به نام روموسوزوماب است که در واقع یک نوع داروی مونوکونول آنتی بادی است که امروز برای استخوان سازی از آن استفاده میشود. به طور کلی در کشور ما داروهای بیس فسفونات و داروی شبیه به هورمونهای پاراتیروئید برای خانمهای یائسهای که به پوکی استخوان مبتلا هستند، استفاده میشوند.
بهترین مکملها برای درمان پوکی استخوان زنان یائسه
گاهی اوقات پزشکان برای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه، مصرف برخی از مکملها را برای آنها تجویز میکنند. این مکملها میتوانند بسیاری از کمبودهای بدن زنان یائسه را جبران نموده و دوباره سلامتی را برای آنها به ارمغان آورند. ما در ادامه مطلب، نام برخی از این مکملها را برای شما عزیزان بیان میکنیم؛ البته با تاکید بر این موضوع که حتماً این مکملها را با تجویز پزشک مصرف نمایید تا بیش از پیش شاهد اثربخشی آنها پیرامون درمان پوکی استخوان در یائسگی باشید:
- ♦کلسیم
یکی از بهترین و موثرترین مکملهایی که پزشکان برای زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان در نظر میگیرند، کلسیم است. همه ما به خوبی میدانیم که استخوانها برای استحکام و مقاومت خود، بیش از پیش به کلسیم نیاز دارند. در صورتی که بیمار نتواند این میزان کلسیم را از طریق مواد غذایی به جسم خود برساند، به ناچار باید مکمل آن را مصرف کند. فراموش نکنید که دوز مصرفی کلسیم را باید پزشک تعیین کند، چرا که بدن ما در طول روز مقدار مشخصی توانایی جذب کلسیم دارد و این موضوع باید توسط پزشک مشخص شود. - ♦ویتامین دی
تمامی کسانی که به بیماری پوکی استخوان مبتلا هستند، باید به همراه مکملهای کلسیم، حتماً از قرصهای ویتامین دی نیز استفاده کنند. چرا که ویتامین دی به بدن کمک میکند تا بتواند هر چه بهتر کلسیم موجود در غذاها و مکملهای دارویی را به خود جذب کند. هر چند میتوان این ویتامین را با قرار گرفتن دقایقی در معرض نور خورشید به دست آورد، اما کسانی که به هر دلیلی نمیتوانند از نور خورشید بهرهمند شوند، باید از مکملهای ویتامین دی استفاده کنند. - ♦منیزیم
یکی دیگر از مواد معدنی ضروری که استخوانهای ما برای مقاومت و استحکام خود به آن نیاز فراوانی دارند، منیزیم است. در صورتی که شما در برنامه غذایی روزانه خود از موادی مانند سبزیجات تیره رنگ، آجیلها و نانهای سبوسدار استفاده میکنید، بدانید که منیزیم بدن شما تامین شده است. در غیر این صورت، پزشکان میزان مشخصی از مکملهای منیزیم را برای شما (به خصوص اگر در دوران یائسگی قرار دارید) تجویز میکنند. - ♦ویتامین K
شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید که ویتامین K، نقش موثری در اتصال کلسیم به استخوانهای ما ایفا میکند. به همین سبب است که اگر پزشکان احساس کنند میزان این ویتامین در بدن شما کم است، حتماً مکملهای حاوی این ویتامین را برای شما در نظر خواهند گرفت. - ♦بور
بور از آن دسته عناصری است که تا حدودی کمیاب بوده و نمیتوان آن را به وفور در منابع غذایی پیدا کرد. در صورتی که بدن ما برای تحکیم و استحکام استخوانهای خود به مقادیر اندکی از بور هم نیاز دارد. یکی از ویژگیهای بور این است که باعث فعال شدن آن دسته از ویتامینها و مواد معدنی میگردد که استخوانهای ما برای تشکیل سلولهای جدید به آن نیاز دارند. - ♦سیلیکون
سیلیکون نیز از آن دسته مواد معدنی است که با وجود کمیاب بودن، اما نقش مهمی در رشد و تحکیم استخوانهای ما ایفا میکند. علاوه بر استخوانها، رباطها و تاندونهای ما نیز برای ادامه روند رشد خود، به این ماده نیاز دارند. - ♦مکملهای گیاهی
گاهی اوقات برخی از خانمها دوست ندارند برای درمان پوکی استخوان یائسگی خود از داروهای هورمونی استفاده کنند. در این گونه مواقع، ممکن است پزشکان مصرف برخی از مکملهای گیاهی را به جای داروهای هورمونی برای آنها در نظر بگیرند. اگر بخواهیم به دو نوع موثر داروهای گیاهی برای درمان پوکی استخوان اشاره کنیم، بدون شک از گیاه کوهوش سیاه و دم اسب نام خواهیم برد.
سایر روشهای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه
در قسمت قبل شما را با برخی از داروهایی که علم پزشکی برای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه تاکنون طراحی کرده و به بیماران ارائه نموده است، آشنا کردیم. در این قسمت میخواهیم برخی از سادهترین روشهایی که شما میتوانید با پیروی از آن به درمان پوکی استخوان خود کمک کنید اشاره کنیم؛ پس همچنان با ما همراه باشید:
- ♦رژیم غذایی سالم
هیچ چیز به اندازه مصرف غذاهای سالم، نمیتواند سلامتی و استحکام استخوانها را به شما هدیه دهد. بنابراین حتی اگر در دوران یائسگی قرار دارید و با پوکی استخوان مواجه شدهاید، باز هم مصرف غذاهایی که سرشار از کلسیم و ویتامین دی هستند را فراموش نکنید. شما میتوانید کلسیم را از لبنیات کم چرب، ماهی ساردین، آجیلها و سبزیجاتی که دارای رنگ تیره هستند به دست آورید. همچنین میتوانید ویتامین دی مورد نیاز بدن خود را از طریق نور خورشید و یا مصرف غذاهایی مانند تخم مرغ، ماهیهای پر چرب، شیر و کره مارگارین دریافت کنید. - ♦ورزش
پزشکان و متخصصان همواره به کسانی که دچار پوکی استخوان شدهاند، پیشنهاد می کنند تا ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهند. شما با انجام حرکات ورزشی صحیح، به جسم خود کمک میکنید تا دوباره به تعادل برگشته و استخوانها نیز استحکام و مقاومت خود را به دست آورند. البته فراموش نکنید که قبل از پرداختن به هر نوع ورزشی، پزشک خود را در جریان قرار داده و مطمئن شوید که انجام این ورزشها برای سلامتی جسم شما هیچ خطری ندارند.
بهترین حرکات ورزشی که ما میتوانیم برای درمان پوکی استخوان در یائسگی به آنها اشاره کنیم، شامل دوچرخهسواری، پیادهروی سریع، تنیس، رقص و… میباشد. - ♦دوری از استرس
شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید که استرس یکی از مهمترین پارامترهایی است که در گسترش بیماری پوکی استخوان نقش دارد. به خصوص این که در هنگام استرس، ما مراقبت از جسم خود را فراموش میکنیم و آن را در معرض ابتلا به بیماریهای مختلفی مانند پوکی استخوان قرار میدهیم. اگر شما قصد دارید به صورت جدی اقدام به درمان پوکی استخوان یائسگی نمایید، پس باید همواره روح و روان سالم و پر قدرتی نیز داشته باشید.
قرار گرفتن در موقعیتهای استرسزا، تاب و توان انسان را از بین برده و بر روی جسم او نیز تاثیر میگذارد. انجام ورزشهایی مانند یوگا و انجام اموری مانند دعا، مدیتیشن، صحبت با دوستان خوب، مطالعه کتابهای امید بخش و گوش دادن به موسیقیهای آرام، تاثیر بسزایی در رفع استرس و تسریع روند درمانی پوکی استخوان ایفا میکند.
درمان پوکی استخوان در زنان یائسه با تغییر سبک زندگی
حتماً شما نیز به خوبی میدانید که دوران یائسگی، یکی از حساسترین دورانهای زندگی یک زن به شمار میرود. اگر در این دوران با بیماری پوکی استخوان مواجه هستید، حتماً عادتهای اشتباهی دارید که تبدیل به سبک زندگی شما شدهاند. بنابراین برای درمان پوکی استخوان یائسگی، باید با تغییر این عادات، یک سبک زندگی سالم برای خود ایجاد کنید؛ از جمله این عادتها عبارتند از:
- ♦اگر سیگار مصرف میکنید، باید به شیوههای منطقی و عاقلانه آن را کنار بگذارید؛ چرا که استحکام استخوانها در افراد سیگاری بسیار کمتر از افرادی است که سیگار مصرف نمیکنند.
- ♦هر چند پزشک برای شما مکملهای ویتامین دی را در نظر خواهد گرفت، اما شما نیز باید در طول روز، برای حداقل 15 دقیقه در معرض نور خورشید قرار بگیرید. البته فراموش نکنید که برای محافظت از پوست خود در برابر اشعههای مضر نور خورشید، حتماً از کرمهای ضد آفتاب استفاده کنید.
- ♦نوشیدن الکل نیز از آن دسته عاداتی است که اگر دارید، باید آن را کنار بگذارید. چرا که الکل نیز مانند سیگار، نقش مخربی در از دست رفتن استحکام استخوانها ایفا میکند.
- ♦پزشکان عقیده دارند که مصرف بیش از اندازه نوشیدنی های کافئین دار، میتواند بر روی جذب کلسیم توسط جسم ما تاثیرات مخربی بر جای بگذارد. بنابراین تا آنجایی که برای شما امکان پذیر است، نوشیدن نوشابه، چای و قهوه را در طول روز محدود کنید.
سخن پایانی
یائسگی یکی از دورههای مهم در زندگی زنان به شمار میرود؛ در این دوران تغییر و تحولات فراوانی در جسم و روان فرد به وجود میآید. برخی از این تغییرات ناخوشایند هستند و باعث بروز بیماریهایی میشوند که شایعترین آنها پوکی استخوان است. میدانیم که مبتلا شدن به پوکی استخوان در این دوران بسیار سخت و ناخوشایند است؛ اما خوشبختانه روشهای متعددی برای درمان آن وجود دارد.
ما با ارائه این مقاله تلاش کردیم تا شما را با موثرترین روشهای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه آشنا کنیم؛ امیدواریم مطالعه این مطالب اندکی از نگرانیهای شما را کاسته باشد. بدانید که شما در هر سن و هر شرایطی که هستید، میتوانید روند ضعیف شدن استخوانها را متوقف نموده و دوباره مانند قبل، زندگی شاد و سالمی داشته باشید.