علت درد گودی کف پا؛ اجزاء تشکیل دهنده‌ای مثل بافت استخوانی، لیگامان و یا رشته‌های عصبی

علت درد گودی کف پا یک اصطلاح کلی برای بیان احساس درد ، سوزش و ناراحتی در قسمت گنبدی شکل زیر پای ما است‌. علت درد کف پا می‌تواند از هر یک از بافت‌های تشکیل دهنده زیر پا ( لیگامان‌ها، رشته‌های عصبی، بافت استخوانی و …) منشا بگیرد و می‌تواند اصلی‌ترین عامل درد گودی کف پای چپ و یا علت درد گودی کف پای راست باشد.

 

 

علت درد گودی کف پا و علائم همراه آن

این دردها احتمالا فقط برای بازه زمانی کوتاهی احساس بشوند اما اگر این عوارض را بدون درمان رها کنید احتمالا بدتر بشوند. افرادی که از عارضه درد در گودی کف پا رنج می‌برند اکثرا بین 30 تا80 سال دارند اما در این بین ورزشکاران جوان هم مستعد ابتلا به این عارضه می‌باشند، مخصوصا ورزشکارانی که در رشته‌های ورزشی شدید و سنگین مشغول به فعالیت هستند.

افرادی که دچار درد گودی زیر پا هستند، یا بصورت ژنتیکی و مادرزادی با مشکلات قوس پشت پا متولد می‌شوند و یا اینکه بنا به دلایل دیگری در طول زندگی برای این افراد این مشکلات برای آن‌ها رخ می‌دهد. ما در ادامه این مطلب می‌خواهیم در مورد عامل درد در گودی کف پا برای موارد ژنتیکی و اکتسابی بپردازیم .

عامل درد گودی کف پای راست احتمالا بدلیل عوامل زیادی به وجود بیاید در بیشتر موارد علل درد گودی زیر پا به دلیل آسیب و ضربه به تاندون‌ها و یا عصب‌های ناحیه کف پا می‌باشد. درمان عامل درد در گودی کف پا در طب سنتی به آسانی و با راه‌های غیر جراحی قابل انجام است.

ولی در صورت نادیده گرفتن این عارضه آسیب‌های وارد شده بیشتر می‌شوند و انجام عمل جراحی ضروری می‌شود. در زمان احساس درد قوس پشت پا با مراجعه و مشورت به موقع با پزشک خود، می‌توانید از پیشرفت و گسترش آسیب جلوگیری کنید.

متخصصین پا در تشخیص و شناخت سبب درد گودی پشت پا و ارائه بهترین و موثرترین برنامه درمانی به شما راهنمایی خواهند کرد.

با ظاهر شدن اولین نشانه‌های درد کف پا به یک کلینیک پا و پزشک متخصص بیماری‌های پا برای درمان درد زیر پا مراجعه نمایید. همچنین علاوه بر درد کف پا، همچنین علائم و عوارض زیر نیز احتمالا مشاهده بشوند :

• احساس سوزش شدید در قسمت کف پاها 

• سختی در ایستادن برروی انگشتان پا 

• ملتهب شدن کف پا 

• احساس درد بیشتر بعد از استراحت 

• ایجاد سرخی بر روی پا 

• گرم شدن ناحیه پا 

• احساس درد ناحیه بالشتک پا 

• درد در قسمت زیر انگشتان پا 

• ایجاد دردی که با خم نمودن انگشتان پا بیشتر شود 

• خارش و یا بی حسی در انگشتان 

• تیر کشیدن پاها 

• دردی که در زمان راه رفتن با پای برهنه بیشتر شود 

• افزایش درد هنگام راه رفتن برروی سطوح سفت 

• دردی که در زمان ایستادن درجا، یا شروع حرکت افزایش داشته و در زمان بی‌تحرکی کمتر شود 

• مشاهده ضایعات پوستی در پا 

متداول‌ترین نشانه برای شروع درد گودی کف پا

دلایل بیشماری برای گسترش احساس دردهای قوس زیر پا وجود دارند. عامل درد گودی پشت پا احتمالا به علت بیماری فاسئیت پلانتار مشاهده می‌شود که در این عارضه قسمت فاسیای کف بعد از ایجاد فشار بیشتر از حد، دچار التهاب می‌شود و باعث احساس درد پاشنه‌ی پا به علت شروع این التهاب می‌شود.

در برخی مواقع، سبب درد گودی زیر پا به علت ایستادن‌های بیشتر از مقدار طبیعی می‌باشد. اغلب افراد بعد از یک روز کاری سخت و طولانی و یا بعد از تمرینات ورزشی سنگین، در قسمت گودی پشت پا احساس درد می‌کنند.

یک بدفرمی پاها همانند انگشت چکشی یا پا چنبری، هم می‌تواند عامل درد گودی پشت پا شود. در ضمن عارضه‌هایی همانند دیابت و چاقی، می‌توانند دلیل افزایش نیروی وارد شده برروی پاها شده و در نتیجه باعث بروز درد گودی پشت پاها می‌شود.

در ضمن انتخاب کفش مناسب بسیار مهم است . کفش باید همه قسمت‌های پا، مخصوصا قسمت کف پا را در برگیرد.

رایج ترین روش درمانی برای درد قوس کف پا

عارضه گودی کف پا در اغلب موارد باعث ایجاد مشکلات خاصی نخواهد شد ولی در بعضی موارد منبع دقیق احساس و سبب درد گودی زیر پا در بیماران همین مورد می‌باشد .

روش‌های درمانی مختلفی و گوناگونی برای تسکین و بهبود درد پشت پا برای بیماران وجود دارد . در اکثر موارد پزشکان ارتوپد و متخصصان فیزیوتراپ استفاده از انواع کفش‌های طبی مناسب بیماری (درد زیر پا) را برای شما پیشنهاد می‌کنند.

این نوع کفش‌ها و کفی‌های طبی می‌تواند از اعمال فشار و احساس درد بر روی قسمت‌های حساس به درد در حین زمان راه رفتن و یا دویدن بکاهد. یک روش دیگر برای مدیریت احساس درد در پا، ایجاد تغییرات در فعالیت‌های روزمره و روزانه است تا از فشار آوردن بیش از حد بر روی قسمت‌های حساس زیر پا جلوگیری بشود و روند درمان سریع تر طی شود.

مثلا اگر پیاده روی‌های بسیار طولانی و سنگین انجام می‌دهید بهتر است که این نوع پیاده روی را متوقف یا اندکی کاهش دهید.

کف پای صاف و علت درد گودی کف پای چپ

در ضمن علت درد گودی کف پای چپ که با استفاده از تجهیزات درمانی به صورت اختصاصی یا بصورت عمومی باعث بهبودی آن درد می‌شود ، کف پای صاف می‌نامند.

اغلب افراد زیر پای صاف دارند، ولی به علت آنکه هیچ زمانی عارضه و دردی احساس نمی‌کنند نیازی هم به درمان خاصی ندارند. ولی گروه دیگری از افراد، احتمالا به علائم و عوارض صافی ناحیه کف پا دچار بشوند.

• احساس خستگی در پاها 

• درد زیاد یا مزمن در پاها، بخصوص در قسمت قوس و پاشنه پا 

• التهاب و احساس درد درکف پاها 

• بسختی حرکت دادن پاها 

• دشواری در ایستادن برروی انگشتان پا 

• احساس کمر درد وپا درد 

از دیگر علائم و علت درد گودی کف پای چپ و راست می‌باشد. مفصل‌های مختلفی در قسمت کف پا قراردارد که احتمال بروز هر یک از این عارضه‌های آرتروز، نقرس و استئوآرتریت، ممکن است وجود داشته باشد.

استفاده از وسایل کمک درمانی موجب بهبود عوارض و علائم صافی پشت پا و درد در گودی کف پا می‌شود و به بهبود دردهای زیر پا بسیار کمک می‌کند اگرزمان زیادی را برروی پاهایتان می‌ایستید، اضافه وزن دارید یا در فعالیت‌های ورزشی پرتحرک شرکت می‌کنید، استفاده از کفش‌های مناسب بسیار ضروری است. همچنین ایجاد ضربه و آسیب به هر یک از بیست و شش استخوان، 33 مفصل و بیش از 100 ماهیچه، تاندون‌ها و رباط‌ها، می‌تواند سبب درد گودی پشت پا بشود.

به علت پیچیده بودن ساختار پا، بسیار ضروری است که با مشاهده اولین نشانه و عوارض بیماری، به متخصص بیماری پا مراجعه کنید.

بیماری‌های شایع و علت درد گودی کف پای راست

• فاشئیت پلانتار

فاشئیت پلانتار و یا همان ملتهب شدن غلاف زیر پا: از متداولترین عامل درد گودی پشت پا، فاشئیت پلانتار است. فاشئیت پلانتار عارضه ایی است که فیبرهای قسمت کف پا که ناحیه پاشنه را به انگشتان پا اتصال می دهد، ملتهب می‌شود.

نشانه‌های رایج فاشئیت پلانتار عبارت است از احساس درد صبحگاهی ( با اولین گام ها) و احساس درد در زمان  راه رفتن و یا ایستادن‌های طولانی می‌باشد.

علل درد گودی زیر پا صبحگاهی این است که ناحیه غلاف پشت پا در طول شب و استراحت منقبض و سفت شده است و پس از بیدار شدن و راه رفتن، غلاف پا هنوز در وضعیت منقبض شده  قرار گرفته و میزان کششی که هنگام گام برداشتن به این ناحیه وارد می‌شود، باعث تحریک شدن آن  قسمت می‌شود.

همچنین این غلاف هنگام راه رفتن و ایستادن‌های طولانی مدت به دلیل فشار وارده ملتهب می‌شود. درمان علل درد گودی پشت پا با انجام تمرینات و حرکات کششی، استفاده از روش‌های فیزیوتراپی، استفاده از داروهای ضد التهابی و استفاده از کفی‌های طبی کفش می‌باشد.

• شکستگی های استرسی و ترک استخوان

استخوان‌هایی که در نواحی بین پا قرار دارند همانند استخوان ناویکولار، کوبوئید و کُنی فرم و استخوان‌های پشت پایی‌، می‌توانند به دلیل استفاده زیادتر از حد تحمل، دچار عارضه شکستگی شوند.

شکستگی‌های استرسی و مشاهده ترک برروی استخوان‌ها به علت ایجاد فشارهای متناوب و طولانی مدت و استفاده‌ی بیشتر از حد معمول از استخوان‌ها رخ می‌دهند. عامل درد گودی پشت پا به علت شکستگی‌های استرسی، در بیشتر موارد پس از افزایش فعالیت فیزیکی ، بدتر می‌شوند.

برعکس فاشئیت پلانتار که با شروع حرکت و تداوم فعالیت فیزیکی، احساس درد از بین می‌رود، درد بوجودآمده بعلت شکستگی استرسی، با افزایش فعالیت فیزیکی بدتر می‌شود. هنگامی که استخوانی دچار عارضه شکستگی استرسی می‌شود به استراحت زیادی نیازمند است.

در بیشتر موارد استفاده از چکمه‌ها و کفش‌های مخصوص، باعث از بهبود احساس درد خواهد شد اما در بعضی موارد، برداشتن و کم کردن وزن از روی اسخوان باید بصورت کامل باشد و بیمار شروع به استفاده از عصاهای کمکی بکند. استفاده از دیگر روش‌های درمان تکمیلی زیر نظر پزشک به روند بهبودی سرعت بیشتری می‌دهد.

• کشیدگی‌های لیگامانی

در هر پا، 26 استخوان وجود دارد که تمامی آنها توسط شبکه‌ای لیگامان‌ها به یکدیگر متصل هستند. لیگامان‌ها احتمالا در زمان حرکات چرخشی بیش از اندازه و شدید در ناحیه پا و یا سقوط و پرش از ارتفاع بلند برروی پاها، موجب آسیب دیدگی و عارضه شوند.

عوارض این لیگامان‌ها در بیشتر موارد به دلیل حرکات غیر طبیعی در پا اتفاق می‌افتد که بسرعت باعث ایجاد علت درد گودی کف پای چپ و یا علت درد گودی کف پای راست می‌شود. در ضمن احتمالا در قسمت پشت پا‌ها احتمالا شاهد تورم نیز است.

اغلب عوارض ناشی از لیگامانی با استراحت بهبود می‌یابند. بدون حرکت کردن پا در بعضی موارد ضروری است و همچنین بهره گیری از روش‌های درمانی فیزیوتراپی بسیار موثر است. در موارد نادر شاید میزان آسیب دیدگی به حدی باشد که نیاز به انجام عمل جراحی و ترمیم ناحیه لیگامان با جراحی باشد.

• تاندینوپاتی‌ها

ملتهب شدن تاندون‌هایی که از قسمت کف پا رد می‌شوند هم می‌تواند باعث عامل درد گودی کف پای راست بشود. دو تاندون اصلی که آسیب می‌بیند و ملتهب شدن آنها عامل درد گودی کف پا می‌شود‌، عبارتند از،  تاندون‌های عضلات تیبیالیس خلفی و عضله های پرونئال.

تاندون این عضله‌ها از قسمت ساق پا شروع شده از پشت قسمت قوزک پا عبور کرده و وارد قسمت پا می‌شود. هرکدام از این تاندون‌ها برای کنترل حرکت‌های پا بسیار واجب و ضروری است و تشخیص میزان آسیب دیدگی این نواحی و تشخیص علت درد گودی کف پای چپ و عامل درد گودی کف پای راست، نیازمند بررسی و معاینه دقیق دارد.

تشخیص صحیح عارضه گودی زیر پا

به جهت دستیابی به یک تشخیص صحیح، پزشک متخصص، پای بیمار را بررسی و معاینه می‌کند. دکتر مربوطه همچنین پا را از لحاظ ساختار مادرزادی همانند گودی قسمت قوس کف پا، صافی زیر پا و یا انگشت چکشی شکل  معاینه و بررسی خواهد کرد.

به جهت رد کردن عوارضی همچون شکستگی و یا آسیب به ناحیه رباط‌ها، تاندون‌ها و یا دیگر بافت‌های اطراف پا، پزشک احتمالا عکس برداری توسط اشعه ی ایکس، MRI و یا سی تی اسکن را انجام بدهد.

نتایج این آزمایش‌ها راه حلی برای دکتر به جهت رسیدن به تشخیص صحیح و دقیق و همچنین تجویز دستور درمان مناسب بیمار، بسیار کمک می‌کند.

روش‌های درمان علت درد گودی کف پا در طب سنتی

چگونگی برطرف نمودن و درمان سبب درد گودی کف پا در طب سنتی، به شرایط و علت ایجاد این دردها وابسته است.

تشخیص میزان درد در زمانی که هنوز در مراحل نخست عارضه قرار دارد برای تعیین بهترین روش درمانی، بسیار اهمیت دارد. اگر میزان درد کم تا متوسط باشد، می‌توان توسط کفش های مناسب تر، این دردها را تا حدودی بهبود و تسکین  بخشید.

بیماران برای دریافت نتیجه بهتر، باید از روش RICE  (مخفف 4 حروف کلمه) استفاده کنند. روش RICE به معنی استراحت، یخ، فشار و بلندی است. این روش یکی از درمان‌های معروفی است که توسط ورزشکاران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این روش درمانی شامل استراحت دادن پاها، قرار دارن یخ برروی پاها و هر بار به مدت 15 الی 20 دقیقه، بانداژ کردن و بالا بردن پاها حداقل 30 سانتی متر بالا‌تر از محل قرارگیری قلب می‌باشد.

خار پاشنه و علت درد گودی کف پا

سبب درد گودی کف پا در طب سنتی شاید عارضه خار پاشنه باشد، خارپاشنه پا رشته‌های پیوندی بر روی زیر پا قرار دارند و  از بافت پیوندی در زیر قسمت استخوان پاشنه پا شروع شده و در قسمت کف پا به سمت پنجه‌ها ادامه پیدا می‌کند.

رشته‌های پیوندی در ناحیه کف پا باعث گودی کف پا می‌شوند. هرزمانی که این رشته‌ها دچار التهاب بشوند یا شامل پارگی‌های ریز و زیاد بشود، به آن التهاب رشته‌های پیوندی قسمت کف پا می‌گویند.

در زمانی که التهاب رشته‌های پیوندی در قسمت کف پا طولانی گردد یا دچار آسیب مکرر بشوند، بدن انسان قسمت بافت نرمی را که دچار ضعف و آسیب شده را توسط استخوان ترمیم می‌کند و باعث ایجاد خار پاشنه پا می‌شود.

خار پاشنه پا یکی از اصلی‌ترین دلایل درد پاشنه است. خار پاشنه همان استخوان بزرگ شده‌ایی است که به استخوان قسمت پاشنه پا چسبیده و در قسمت گودی زیر پا رشد می‌کند.

تمرینات کششی برای بهبود درد گودی کف پا

علت درد گودی کف پا در طب سنتی می‌تواند توسط انجام تمرینات کششی بهبود یابد و حتی از آن جلوگیری کنند که  شامل موارد زیر است.

• کشیدن قسمت فاسیا

در وضعیت نشسته، پای آسیب دیده را از قسمت زانو روی پای دیگر گذاشته و با دست خود انگشتان پا را گرفته. سپس مجددا به آهستگی انگشتان پا را به سمت خودتان بکشید. این وضعیت را به تا حدود 10 ثانیه نگه داشته و مجددا 20 مرتبه تکرار کنید.

• تا و خم کردن پاها

پیشنهاد می‌شود این حرکت را قبل از بیرون آمدن از تخت خواب انجام بدهید. زمانی که احساس درد به علت فاسئیت پلانتار است این حرکت کششی را 10 ثانیه حفظ کرده و مجددا به تعداد 20 مرتبه تکرار نمایید.

• کشش با غلتک

برای شروع این حرکت باید به وضعیت نشسته باشید، و یا بر روی یک صندلی و یا روی لبه تخت خواب باشید، یک عدد توپ تنیس یا وردنه را به تعداد ده مرتبه در زیر پای خود به سمت جلو و عقب غلتانده و مجددا همین روش را با پای سمت دیگر انجام بدهید.

بعد از انجام دادن این تمرین و حرکت به حالت نشسته، می‌توانید همان حرکت را در وضعیت ایستاده هم تکرار نمایید.

انواع دیگر روش‌های درمانی

• دارو

مسکن‌ها را می‌توان برای کاهش و بهبود نسبی علت درد گودی کف پای راست و یا چپ استفاده کرد اما درمان قطعی درد نمی‌باشد. استفاده از قرص‌های مسکن و کاهش نسبی درد به علت انجام فعالیت‌های ورزشی احتمالا باعث آسیب بیشتری شده و باید به شدت از این روش خودداری کرد.

• کفی طبی

وضعیت نامناسب پا درد گودی کف پا بخصوص به دلیل خار پاشنه می‌باشد، کفی‌های مناسب و طبی برای کفش می‌تواند باعث جلوگیری از این دردها کمک بسیار زیادی کند.

به ویژه در روزهای نخست بروز عارضه خار پاشنه، کفی‌های غیراستاندارد می‌توانند به گسترش عارضه کمک کند. در بعضی از موارد استفاده از کفی‌های مخصوص برای هر بیمار به شکل منحصر بفرد ساخته می‌شوند.

• شوک ویوتراپی

این روش درمانی توسط امواج سونار با فرکانس‌های بالا انجام می‌گیرد. این امواج صوتی دارای انرژی‌های بالایی بوده و قسمت داخلی بافت تاندون آسیب دیده را تحریک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که این روش موجب تحریک فرایند درمان و جلوگیری از ملتهب شدن مزمن اندام و قسمت‌های آسیب دیده می‌باشد.

سخن پایانی

در کل میخواهم بدانید که درد گودی پشت پای، علامت بسیار شایعی است و دلایل مشخص و متعددی نیز دارد. خوشبختانه اغلب مردم با رعایت موارد ذکر شده بسیار سریع از این عارضه رهایی پیدا می‌کنند.

در مواردیکه نوع دردها به شکل مزمن تبدیل شده و یا به درمان‌های معمول و ساده پاسخ لازم را نمی‌دهند، باید همیشه دلایل مهمتری را بررسی کرد و مشاوره مجدد با پزشک ضروری است.

همچنین، کنترل میزان فشار و تغییرات لازم در کفی کفش‌ها و میزان فعالیت فیزیکی برای مراقبت از گودی زیر پا و عدم بازگشت علت درد گودی کف پا را همیشه تحت نظر داشته باشید.