سوزش کف پا

سوزش کف پا یکی از اختلالات بسیار شایع است. این نوع سوزش ممکن است به دلیل برخی آسیب‌های عصبی به نام نورمای محیطی در پا و یا بیماری‌های زمینه‌ای دیگر مانند دیابت ایجاد شود. به همین دلیل لازم است در صورت ادامه یافتن این حالت حتماً در اسرع وقت به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا ارزیابی‌های کامل انجام شده و در صورت نیاز اقدامات درمانی مورد نیاز انجام شود.در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با دلایل ایجاد سوزش کف پا و روش‌های درمان آن آشنا کنیم.

 

 

سوزش کف چیست؟

سوزش کف پا پا (Burning Feet Syndrome) نوعی احساس در کف پا می‌باشد که اغلب احساس گرما و درد را به‌طور هم‌زمان در این ناحیه ایجاد می‌کند. این سوزش بسته به علت ایجاد آن می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. همچنین در افراد مسن شایع‌تر بوده که بیشتر بیماران مبتلا به آن، از شدیدتر شدن سوزش کف پا در هنگام شب شکایت دارند. احساس سوزش در کف پا طوری است که نه تنها کف پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند قسمت بالای پا، مچ پا و ساق پا را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

دلایل سوزش کف پا چیست؟

می‌توان گفت مهم‌ترین دلیل سوزش کف پا بخصوص در بزرگ‌سالان دیابت است. بااین‌حال به‌طورکلی شرایط پزشکی که می‌توانند باعث آسیب عصبی و BFS یا سوزش کف پا شوند، عبارت‌اند از:

دیسکوپاتی یا فتق دیسک کمر

فتق دیسک کمر یکی از مهمترین علائم دردهای ارجاعی در پا می‌باشد که درواقع این دردها ناشی از آسیب‌های عصبی هستند و به دلیل فشار اضافی بر رشته‌های عصبی مجاور دیسک فتق شده که تا پا کشیده می‌شوند ایجاد شده و می‌تواند علت سوزش کف پا نیز باشد.

بیماری دیابت

دیابت می‌تواند باعث افزایش سطح قند خون شود. افزایش طولانی‌مدت سطح قند خون نیز می‌تواند به عروق و اعصاب مختلف در قسمت‌های متفاوت بدن آسیب برساند. به این شرایط آسیب عصبی نوروپاتی دیابتی گفته می‌شود. متأسفانه بیش از ۵۰ درصد افراد مبتلا به دیابت بخصوص بیمارانی که از رژیم غذایی مناسبی پیروی نکرده و قند خون خود را تحت کنترل ندارند، به نوروپاتی دیابتی مبتلا هستند یا در برخی موارد دچار آن خواهند شد. یکی از اصلی‌ترین علامت‌های نورپاتی دیابتی احساس سوزش کف پا است.

نوروپاتی حسی فیبر کوچک (SFSN)

این وضعیت نیز باعث درد و ناراحتی در پا و دست می‌شود. درواقع SFSN باعث آسیب زدن به اعصاب پوستی کوچک خواهد شد. این اعصاب بین پوست و مغز واکنش‌های حسی مانند سوزش را ایجاد می‌کنند. این بیماری اغلب با دیابت یا اختلال در متابولیسم گلوکز مرتبط است. سایر علائم SFSN شامل درد، احساس سوزن‌سوزن شدن یا گزگز است.

مصرف زیاد الکل

مصرف مزمن الکل نیز می‌تواند باعث نوروپاتی الکلی شود که به اعصاب مختلف بدن مانند اعصاب در پا و اعصاب مرتبط با کف پا آسیب می‌رساند. یکی از رایج‌ترین علائم آسیب‌های عصبی ناشی از مصرف بیش‌ازاندازه الکل سوزش کف پا است.

بیماری شارکوت ماری توت

بیماریCharcot-Marie-Tooth  به اعصاب محیطی آسیب می‌زند. علائم این بیماری اغلب از پا‌ها و ساق پا شروع می‌شود. علاوه بر سوزش کف پا فرد بیمار ممکن است علائم دیگری ازجمله ضعف در عضلات پا و ساق پا، تغییر شکل پا و مشکل در بلند کردن پا هنگام راه رفتن را نیز تجربه کند. این بیماری به نوعی ریشه وراثتی نیز دارد و ممکن است از والدین به فرزند انتقال پیدا کرده باشد.

سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS)

CRPS اصطلاحی گسترده است که به‌طورکلی درد و التهاب را به دنبال آسیب به بازو یا پای فرد توصیف می‌کند. ازجمله دلایل شایع CRPS می‌توان به شکستگی، جراحی و پیچ‌خوردگی مچ پا و پا اشاره نمود. علائم این بیماری نیز شامل سوزش کف پا، سفت شدن مفاصل، از بین رفتن یا رشد بیش‌ازحد استخوان در برخی نقاط، تغییر در بافت پوست و همچنین تورم اندام آسیب‌دیده می‌باشد.

سندرم تونل تارسال

سندرم تونل تارسال مانند سندرم تونل مچ دست است، با این تفاوت که در مچ پا رخ می‌دهد. این شرایط معمولاً در اثر فشار بیش‌ازحد و آسیب به عصبی که از داخل مچ پا و پا در حال حرکت است اتفاق می‌افتد که می‌تواند باعث احساس سوزش کف پا شود.

سایر علل سوزش کف پا

سایر علل BFS که با آسیب‌های عصبی ارتباط ندارند، عبارت‌اند از:

• اریترومالالژی
• سوء تغذیه
• کم‌کاری تیروئید
• آسیب پای ورزشکار (نوعی بیماری در انگشتان و کف پا که به دلیل رشد بیش‌ازحد یک نوع قارچ پوستی ایجاد می‌شود.)
• بیماری مزمن کلیه (اورمی)
• بیماری اچ آی وی (ایدز)
• کمبود ویتامین ( ویتامین B12 ، فولات و گاهی اوقات ویتامین B6 )
• بیماری لایم
• پلی نوروپاتی آمیلوئید
• عوارض جانبی دارو، از جمله داروهای مربوط به شیمی درمانی، مصرف بیش از حد ویتامیB6، داروهایHIV ، آمیودارون، ایزونیازید، متفورمین و …
• مسمومیت با فلزات سنگین ( مانند سرب، جیوه و آرسنیک)
• واسکولیت ( التهاب رگ‌های خونی)
• سارکوئیدوز ( نوعی آسیب عصبی در بدن)
• سندرم گیلن باره (GBS)
• پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن (CIDP)

نحوه تشخیص علت سوزش کف پا

درصورتی‌که شما از قبل بیماری زمینه‌ای ندارید و به تازگی دچار سوزش کف پا شده‌اید که بعد از چند روز بهبود پیدا نکرده است، در قدم اول بهتر است به یک متخصص ارتوپد  و یک کلینیک پای معتبر مراجعه نمایید. متخصص ارتوپد در صورت نیاز و مشکوک شدن به آسیب‌های عصبی شما را به متخصص مورد نیازتان ارجاع خواهد داد. علت اصلی سوزش پا بخصوص در افرادی که مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت هستند به‌راحتی تشخیص داده می‌شود و نیازی به آزمایشات اضافی و خاص نخواهد بود. درصورتی‌که در مورد شما از قبل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت تشخیص داده شده است و الان دچار سوزش کف پا شده‌اید، از همان ابتدا باید به متخصص خودتان در این زمینه مراجعه کنید.

در تعداد کمی از افراد که احساس سوزش آن‌ها ناگهانی است، به سرعت بدتر می‌شود یا هیچ دلیل قابل توجیهی برای آن وجود ندارد، ممکن است برای تشخیص صحیح و دقیق به آزمایشات بیشتری نیاز داشته باشید که متخصص برای شما تجویز خواهد کرد. برخی از این آزمایشات به‌عنوان نمونه عبارت‌اند از:

الکترومیوگرافی (EMG)

این آزمایش عملکرد ماهیچه‌ها را با استفاده از ضبط فعالیت‌های الکتریکی داخل ماهیچه‌ها بررسی و ثبت می‌کند. برای آزمایش EMG معمولاً یک پروب مخصوص روی پوست قرار داده می‌شود یا یک سوزن در عضله فرو می‌رود.

مطالعه هدایت عصبی

این آزمایش درواقع توانایی اعصاب در انتقال تکانه‌ها را بررسی می‌کند. برای انجام آن عصب مشخصی تحریک می‌شود و پاسخ در ماهیچه‌ای که توسط آن عصب کنترل می‌شود اندازه‌گیری خواهد شد.

تست‌های آزمایشگاهی

گاهی اوقات، آزمایش خون، ادرار یا مایع نخاعی نیز برای تشخیص دقیق علت سوزش کف پا تجویز خواهد شد. گاهی اوقات برخی از کمبود‌های تغذیه‌ای مانند کمبود ویتامین‌ها عامل اصلی این سوزش هستند که با آزمایش خون به‌راحتی قابل تشخیص است.

بیوپسی عصب

بیوپسی عصب به معنای نمونه‌برداری از عصب است که به ندرت ممکن است پزشک آن را تجویز کند. در این روش قسمتی از بافت عصبی بریده شده و زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

درمان‌های پزشکی سوزش کف پا

مهم‌ترین درمان سوزش کف پا در اثر نوروپاتی، تلاش برای توقف هرگونه آسیب عصبی مداوم است. در برخی موارد درمان بیماری زمینه‌ای باعث بهبود نوروپاتی و درنتیجه بهبود علائم می‌شود. در شرایطی که علت سوزش کف پا به‌طور دقیق مشخص نشود، پزشک بر درمان علائم فرد تمرکز می‌کند.

برای افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی، بهترین درمان کنترل سطح قند خون در محدوده طبیعی است. این امر معمولاً با تغییر رژیم غذایی، استفاده از دارو‌های خوراکی و تزریق انسولین قابل انجام است. برای افراد مبتلا به سایر انواع نوروپاتی نیز جلوگیری از آسیب بیشتر عصبی بسیار مهم است. درمان سوزش کف پا در شرایط خاص به شرح زیر است که باید با تجویز پزشک انجام شوند:

کمبود ویتامین

با مصرف ویتامین B۱۲ اضافی به‌صورت مکمل خوراکی یا تزریقی می‌توان کمبود این ماده که باعث سوزش کف پا شده است را جبران نمود.

اعتیاد به الکل

بهترین درمان در این شرایط، توقف نوشیدن بیش‌ازحد و جلوگیری از آسیب مداوم عصبی برای ترمیم اعصاب تخریب شده است.

بیماری مزمن کلیوی

در این شرایط ممکن است دیالیز بهترین روش برای از بین بردن سموم ایجاد‌کننده نوروپاتی و علائم سوزش کف پا باشد.

کم‌کاری تیروئید

مصرف دارو‌های هورمون تیروئید خوراکی سطح پایین تیروئید را افزایش می‌دهد و اغلب نوروپاتی را معکوس می‌کند. درنتیجه علائمی مانند سوزش نیز کاهش خواهند یافت.

درمان سوزش کف پا شامل درمان درد و احساسات غیرطبیعی ناشی از نوروپاتی است. برخی از دارو‌های رایج برای سوزش کف پا عبارت‌اند از:

• آمی تریپتیلین

• کاربامازپین (Tegretol)

• دزیپرامین (Norpramin)

• دولوکستین (Cymbalta)

• گاباپنتین (نورونتین)

• پرگابالین (Lyrica)

• توپیرامات (توپاماکس)

• ونلافاکسین (Effexor XR)

سخن پایانی

سوزش کف پا ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که مهم‌ترین آن‌ها دیابت و نوروپاتی محیطی است. اگر شما یا اطرافیانتان به این احساس دچار شده‌اید و قبلاً در مورد شما یا فرد مورد نظرتان بیماری زمینه‌ای تشخیص داده شده است، سوزش کف پا می‌تواند نشانه حادتر شدن شرایط باشد و در اسرع وقت باید به متخصص خود مراجعه نمایید؛ اما در صورت عدم سابقه بیماری‌های زمینه‌ای در ابتدا بهتر است به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید. اگر متخصص ارتوپد تشخیص دهد که شما دچار آسیب‌های عصبی شده‌اید شما را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع خواهد داد. توجه داشته باشید که در صورت ادامه یافتن علائم سوزش و سهل‌انگاری در پیگیری درمان، ممکن است آسیب‌های عصبی شدیدتر شده و منجر به عوارض ناخوشایند شود که فعالیت‌های شما را مختل می‌کند.

برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخشتماس با مااستفاده کنید.

مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.