کلینیک تخصصی دکتر میرپا
کلینیک تخصصی
دکتر میرپـا
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

در رفتگی مچ پا

در رفتگی مچ پا به دلیل جراحت و یا پارگی بافت نرم، در اثر اعمال نیروی ناگهانی به مچ پا ایجاد می شود که باعث می شود مچ پا به سمت خارج دامنه ی طبیعی حرکتی خم شود. وقتی چنین اتفاقی می افتد، استخوان ها از محل طبیعی خود خارج می شوند و درنتیجه ایجاد دررفتگی می کنند. نیروی لازم برای دررفتن مچ پا بسیار زیاد است، به همین دلیل این نوع جراحت در نتیجه ی تروما و آسیب به این محل ایجاد می شود. بنابراین این نوع آسیب در ورزش های تماسی مثل راگبی و هاکی و همچنین در ورزش هایی مثل فوتبال و بسکتبال که به تغییر سریع جهت نیاز دارد، بسیار رایج است.

در بسیاری از موارد از جمله ورزش والیبال یا بسکتبال، در اثر پریدن و فرود آمدن روی جسم ناهموار مثل پای حریف یا زمین نامناسب و یا فرود آمدن روی کناره پا، پیچ خوردگی یا در رفتگی در مچ پا بوجود می آید. تقویت عضلات نگهدارنده مچ پا و تمرین های تعادلی و همچنین پوشیدن کفش هایی که بالاتر از مچ پا را پوشش می دهندو یا استفاده از مچ بند های پیشگیری کننده از در رفتگی و پیچ خوردگی پا جلوگیری می کند.

معمولا در رفتگی مچ پا بعد از حادثه یا تروما دچار کبودی پا و درد شدید می شود و در اکثر موارد با توجه به درجه حادثه شخص قادر به راه رفتن  و  حرکت نخواهد بود و متحمل درد بسیار شدید خواهد شد.

در رفتگی مچ پا

کلینیک دکتر میر در زمینه ی بیماری های ارتوپدی،انواع تست های تشخیصی و هرگونه اختلال در این حوزه همواره در رتبه ی اول رضایتمندی بیماران قرارگرفته است.

شما میتوانید به منظور دریافت نوبت به لینک مربوطه که در بالای صفحه آمده مراجعه نمایید و یا از طریقراه های ارتباطیکه در قسمت ارتباط با ما آمده شده است باکلینیک دکتر میردر تماس باشید.

همچنین برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه تلگرام،اینستاگرام و واتساپ ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.

علائم دررفتگی مچ پا  

شایع ترین علامت و نشانه در رفتگی مچ پا، افزایش ناگهانی درد مچ پا در محل آسیب دیده است که اغلب تا ساق پا گسترش می یابد. بیمار، معمولا پس از جراحت، به دلیل عدم توانایی در تحمل وزن خود بر روی پاها، قادر به ادامه ی فعالیت های عادی خود نیست.

احتمال ایجاد تورم و حساس شدن ناحیه ی مچ پا نیز در بیماران مبتلا به در رفتگی مچ پا وجود دارد و اغلب، مچ پا خارج از محل خود و غیر طبیعی به نظر می رسد. برخی بیماران نیز به دلیل آسیب به بافت نرم، دچار اختلال در رسیدن جریان خون به ناحیه ی پا می شوند و در نتیجه ظاهری کبود ایجاد می کنند. گاهی اوقات بیماران از بی حسی و سوزن سوزن شدن پا نیز رنج می برند. 

پارگی تاندون ها

تاندون‌ها بافت‌هایی پیوندی هستند که عضله را به استخوان متصل می‌کنند. این ساختارهای محکم و قوی فیبری وظیفه دارند نیروهای تولید شده توسط عضله را به استخوان انتقال دهند و به این ترتیب مفصل را به حرکت درآورند. التهاب یا تحریک تاندون به بروز درد و در نهایت عارضه تاندونیت یا التهاب تاندون می‌انجامد. تاندون‌های ناحیه مچ پا در معرض نیروهای فشاری قابل توجهی قرار دارند، و در اثر تحمیل فشار بیش از اندازه پاره می شوند  و دچار کشیدگی تاندون مچ پا می‌شویم .

علائم پارگی تاندون مچ پا ، درد شدید و ناتوانی پا می باشد که در نهایت به آسیب دیدگی مفصل‌های مچ پا منجر می‌شود. تاندون آشیل، تاندون‌های پرونئال (کوتاه و بلند) و تاندون‌های تیبیالیس (درشت نئی) جلویی و خلفی در مچ پا قرار دارند. احتمال پارگی هر یک از این ساختارها وجود دارد که عارضه‌ای جدی است و ترمیم آن معمولاً نیازمند جراحی است.

رباط یا لیگامان با زردپی یا تاندون تفاوت دارد. رباط (لیگامان) دو استخوان دو طرف مفصل را به هم متصل میکنند. پس دو سر رباط به استخوان متصل میشود.

از طرف دیگر تاندون ( زردپی) بافتی است که عضله را به استخوان متصل میکند. پس یک سر تاندون به عضله و سر دیگر آن به استخوان متصل شده است. رباط مسئول پایدار کردن مفصل است ولی تاندون موجب حرکت مفصل میشود.

در قسمت خارجی مچ پا رباط‌های طرفی قرار دارند، که در عارضه‌ی کشیدگی رباط یا رگ به رگ شدگی مچ پا بیشترین آسیب به آنها وارد می‌شود. این رباط‌ها عبارتند از:

رباط تیبیوفیبولار قدامی تحتانی (ATFL)

رباط کالکانئوفیبولار (CFL)

رباط تالوفیبولار خلفی (PTFL)

رباط میانی اصلی (داخل مچ پا) بسیار قوی‌تر از رباط دلتوئید است. کشیدگی‌های زیاد رباط مچ پا شامل رباط تیبیوفیبولار قدامی تحتان و سیندسموز هستند. این‌ها آسیب‌های بیشتر غیر فعال کننده مچ پا هستند و اغلب به عنوان مچ پای رگ به رگ‌ شده‌ی ساده‌تر اشتباه تشخیص داده می‌شوند.

بسته به میزان و شدت مصدومیت این رباط ها و تاندون های اطراف مچ پا، در رفتگی و پیچ خوردگی می تواند شدت های متفاوتی داشته باشد که بر اساس این شدت درمانهای متفاوتی در نظر گرفته می شود. ممکن است تشخیص متخصص ارتوپد برای درمان گچ گرفتن و یا استفاده از آتل باشد. این بیحرکتی باعث ترمیم بافت های آسیب دیده می شود و پس از باز کردن آتل یا گچ، ورزش های مخصوص و فیزیوتراپی پا و حرکت فرد را به بهترین حالت خود باز می گرداند.

درمان دررفتگی مچ پا

برای درمان دررفتگی مچ پا، استراحت بیشترین اهمیت را دارد، برای این که به محل آسیب دیده، فرصت ترمیم و بهبودی بدهید. بسیار مهم است که از انجام فعالیت هایی که موجب افزایش درد می شود و یا به محل آسیب دیده فشار وارد می کند، پرهیز کنید تا از آسیب بیشتر و افزایش مدت زمان بهبودی جلوگیری کنید.

قرار دادن یخ بر روی محل آسیب دیده نیز برای بهبودی مهم است، چون هر گونه ورم و التهاب در محل را به حداقل می رساند. این اولین کاری است که در این موارد می توان انجام داد و به بهبود درد و کم شدن تورم در ناحیه حادثه دیده بسیار کمک میکند. همچنین یخ درمانی تقریبا در دسترس ترین کاری است که در زمان در رفتگی یا پیچ خوردگی می توان از آن بهره برد.  به کارگیری روش های “استراحت، قرار دادن یخ، بستن محل آسیب دیده با باند و بالا قرار دادن پا” از زمانی که دچار آسیب می شوید تا ۷۲ ساعت پس از آن، می توانید از ایجاد آسیب بیشتر به محل و افزایش ورم و التهاب آن که ممکن است در اثر ادامه ی انجام فعالیت های روزانه ایجاد شود، جلوگیری کنید. می توان از داروهای ضد التهاب برای کاهش درد و همچنین کاهش ورم در محل آسیب دیده استفاده کرد.

پس از آن که طبق توصیه ی پزشک، عکسبرداری رادیولوژی از محل آسیب دیده انجام شد، یک پزشک حرفه ای، استخوان در رفته را در جای خود قرار می دهد. اغلب عمل جراحی برای اصلاح این آسیب و ثابت نگه داشتن محل آسیب دیده با استفاده از پیچ و پلاک یا میله،  انجام می شود و سپس محل را برای مدتی، از طریق آتل بندی و یا استفاده از پابند طبی ثابت می کنند.

گچ گرفتن محل آسیب دیده و یا استفاده از عصا هنگام راه رفتن، برای جلوگیری از حرکت کردن محل آسیب دیده و همچنین جلوگیری از قرار گرفتن وزن بدن بر روی مچ پا در حین راه رفتن، توصیه می شود تا  به تاندون اجازه ی بهبودی سریع تر داده شود.

اگر در رفتگی مچ پا به درستی تشخیص داده نشود و در پی آن درمان مناسبی در نظر گرفته نشود، بصورت مزمن برای فرد ، درد و ناتوانی ایجاد خواهد کرد و حتی می تواند تا پایان عمر کیفیت زندگی و راه رفتن او را تحت تاثیر قرار دهد. پس بسیار حائز اهمیت است که در زمان در رفتگی و یا پیچ خوردگی مچ پا، به پزشک متخصص مراجعه کنید تا شکستگی و یا پارگی احتمالی تاندون ها و میزان آسیب را بررسی کرده و درمان مقتضی را برای فرد در نظر گیرد و پس از اتمام دوران بی حرکتی، حرکت های بازتوانی و ورزشی به درستی تجویز شود تا استقامت پا به شرایط نرمال قبل از آسیب بازگردد.

 

تمرینات ورزشی مچ پا

تمرینات ورزشی زیر معمولا به افرادی که دچار دررفتگی مچ پا شده اند، توصیه می شود. برای شروع این حرکات، باید ابتدا با فیزیوتراپ خود مشورت کنید تا از مناسب بودن آن ها برای شما مطمئن شوید. به طور کلی، این حرکات باید روزانه ۳ مرتبه و تنها در صورتی که موجب تشدید علائم نشوند، انجام گیرند.

به پشت بخوابید و یا بنشینید. مچ پا را خم و راست کنید. این حرکت را هر ساعت انجام دهید و هر بار ۵ مرتبه تکرار کنید.

1. بنشینید در حالتی که کف پا بر روی زمین قرار گیرد. به طور متناوب لبه ی داخلی پا (انگشت شست) و سپس لبه ی خارجی پا (انگشت پا) را بالا بیاورید. سعی کنید در این حرکت زانوی شما ثابت بماند. این حرکت را در هر ساعت ۵ بار تکرار کنید.

2. زمانی که قادر به تحمل وزن خود بر روی مچ پایتان بودید، برای کشش عضلات پشت ساق پا و بهبود حرکت مچ پا، حرکت زیر را انجام دهید:

یک دیوار و یا صندلی را بگیرید، پای آسیب دیده را در عقب و به حالت کشیده قرار دهید و پای دیگر را خم کرده و در جلو قرار دهید.

در حالی که پاشنه ی پا بر روی زمین قرار دارد، بدنتان را به جلو خم کنید تا جایی که در ساق پای عقبی، احساس کشش کنید.

این حرکت را ۴  بار در روز و هر بار ۵ مرتبه تکرار کنید.

3.  در حالت راه رفتن بایستید. پای آسیب دیده در پشت شما و به حالت کشیده قرار گیرد. دست خود را به یک صندلی و یا دیوار برای حفاظت بگیرید. پای عقب را خم کنید تا در مچ پا احساس کشیدگی کنید. پاشنه ی پای خود را از روی زمین بلند نکنید. برای حدود ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. سپس استراحت کنید.

این حرکت را ۴ بار در روز و هر بار ۵ مرتبه تکرار کنید.

فرق شکستگی و دررفتگی مچ پا در چیست؟

در رفتگی مچ پا  و یا شکستگی آن ممکن است بسیار مشابه به نظر برسند. هر دو مورد باعث درد ناگهانی ، تورم و عدم توانایی در کنترل وزن بدن می‌شوند. شدت در رفتگی مچ پا ممکن است بسیار متفاوت باشد و همیشه به یک اندازه مچ پا را درگیر نمی‌کند. شکستگی‌ها (به غیر از شکستگی‌های فشاری) تقریباً همیشه به اندازه‌ای شدید هستند که باعث ایجاد علائم زیر می‌شوند:

شکستگی‌ها باعث درد ناگهانی شده و ممکن است بسیار دردناک باشند. افرادی که دچار شکستگی استخوان می‌شوند، دیگر قادر به ادامه فعالیت خود نیستند و بعید است بتوانند به دویدن ، پریدن یا راه رفتن ادامه دهند.

یکی از ویژگی‌های شکستگی استخوان تورم است ، زیرا شکستگی باعث خونریزی می‌شود. استخوان‌ها حاوی مقدار زیادی خون هستند و به همین دلیل وقتی دچار شکستگی شوند خون درون استخوان وارد بافت‌های اطراف می‌شود. این مساله خیلی سریع اتفاق می‌افتد، و به همین دلیل مچ پا در اثر شکستگی به سرعت دچار تورم شده ، و معمولاً طی ۳۰ دقیقه اول بعد از آسیب دیدگی مچ پا متورم به نظر خواهد رسید.

کبودی به دلیل تورم ناشی از خون ایجاد می‌شود: ممکن است این کبود شدن بلافاصله اتفاق نیافتد زیرا معمولا مدتی طول می‌کشد تا کبودی به سطح پوست رسیده و قابل مشاهده شود.

عدم توانایی در تحمل وزن: در شکستگی مچ پا تحمل و انداختن وزن بدن روی مچ پایی که دچار شکستگی شده معمولاً غیرممکن یا بسیار دردناک است. این مساله در مورد شکستگی‌های فشاری استثناء است ، در این نوع شکستگی اگرچه تحمل فشار وزن احتمالاً دردناک است اما درد همچنان قابل تحمل می‌باشد. اگر این علامت را مشاهده نمی کنید دچار در رفتگی مچ پا شده اید.

حساسیت به لمس در شکستگی استخوان مچ پا: در شکستگی مچ پا نقاط خاصی دچار حساسیت نسبت به لمس می‌شوند که پزشکان در معاینه زیر و اطراف مچ و ساق پا آن‌ها را بررسی می‌کنند. بیشتر شکستگی‌های مچ پا باعث ایجاد حساسیت در یکی از این مناطق می‌شوند که این مسئله در دررفتگی‌های شدید مچ پا کمتر اتفاق می‌افتد ، و بنابراین می‌تواند روش مناسبی برای این باشد که چه صدماتی به تصویربرداری با تصویراشعه ایکس احتیاج دارند.

بد شکل شدن: اگر ظاهر مچ پا نه فقط به دلیل کبودی، بلکه به دلیل اینکه ظاهر پا حالتی پیچ خورده یا جا به جا شده پیدا کند، عجیب یا نادرست به نظر برسد احتمالا مچ پا دچار شکستگی شده است. این یک مشکل بسیار جدی است، زیرا وقتی استخوان‌ها از محل خود خارج شوند عصب‌ها و رگ‌های خونی ممکن است گیر بیافتند. ارزیابی و رسیدگی فوری به وضعیت شکستگی اهمیت زیادی دارد. در رفتگی مچ پا نیز می تواند به نحوه راه رفتن بیمار آسیب برساند.

داروهای کاهش درد برای  در رفتگی مچ پا کدامند؟

ممکن است برایتان داروی مسکن تجویز شود

از پزشک خود درباره نحوه استفاده از این داروها طوری که برایتان خطری ایجاد نکنند سوال کنید. برخی از داروهای مسکن تجویزی حاوی استامینوفن هستند. به همین خاطر بدون مشورت با پزشک، همزمان داروهای دیگری که حاوی استامینوفن باشند را مصرف نکنید. مصرف بیش از حد استامینوفن ممکن است باعث آسیب رسیدن به کبد شود. داروهای مسکن ممکن است باعث یبوست شوند. از پزشک خود درباره نحوه جلوگیری از بروز یا معالجه یبوست سوال کنید.

استامینوفن باعث کاهش درد و تب می‌شود

شما می‌توانید داروی استامینوفن را بدون نیاز به تجویز پزشک تهیه کنید. از پزشک یا داروساز خود  درباره مقدار، تعداد دفعات و زمان مصرف این دارو سوال کنید. توصیه‌های داخل جعبه و یا برچسب‌های روی هر داروی دیگری که استفاده می‌کنید را مطالعه کنید تا ببینید آیا آن داروها هم حاوی استامینوفن هستند یا خیر، و یا در این خصوص از پزشک یا داروساز خود سوال کنید. مصرف نامناسب و نادرست استامینوفن ممکن است باعث آسیب کبدی شود. در مجموع بیش از ۴ گرم (۴۰۰۰ میلی گرم) استامینوفن در یک روز استفاده نکنید.

داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAID) ، مانند ایبوپروفن ، به کاهش تورم ، درد و تب کمک می‌کنند

این داروها با دستور پزشک یا بدون آن در دسترس هستند. داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAID) ممکن است باعث ایجاد خونریزی معده یا مشکلات کلیوی در بعضی افراد خاص شوند. اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنید ، همیشه درباره این که ممکن است داروهای NSAID برای شما خطری داشته باشند یا نه از پزشک خود سوال کنید. همیشه برچسب‌های روی داروها را بخوانید و بر اساس دستورالعمل موجود آن‌ها را مصرف کنید. از خوراندن این داروها بدون راهنمایی و اجازه پزشک به کودکان زیر ۶ ماه خودداری کنید.

داروهای خود را طبق دستورالعملی که به شما ارائه شده مصرف کنید. اگر فکر می‌کنید دارویی برایتان موثر نیست و یا عوارض جانبی ایجاد کرده ، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر به دارویی حساسیت دارید پزشک خود را در جریان بگزارید. در هنگام مراجعه به پزشک لیستی از داروها ، مکمل‌ها و ویتامین‌ها و داروهای گیاهی که مصرف می‌کنید، که شامل مقدار داروی مصرفی، زمان و دلیل مصرف آن داروها است را همراه خود داشته باشید و این لیست یا جعبه قرص‌های خود را در ویزیت‌های بعدی هم همراه داشته باشید. در صورت بروز موارد اورژانسی نیز لازم است لیست داروهای خود را با خود همراه داشته باشید.

آیا فیزیوتراپی در درمان دررفتگی مچ پا موثر است ؟

متخصصان فیزیوتراپی برای کمک به درمان مشکلاتی از جمله در رفتگی مچ پا ، تخصص داشته، آموزش دیده و مهارت دارند. تمرینات و درمان‌های فیزیوتراپی در این خصوص عبارتند از: کاربرد ماهرانه و هدفمند روشها و تکنیک‌های فیزیوتراپی برای ایجاد تغییراتی متناسب با تشخیصی که برای مشکل صورت گرفته ، پیش آگهی از وضعیت مشکل و اهداف بیمار. روش‌های متداول در فیزیوتراپی برای درمان در رفتگی مچ پا شامل موارد زیر است:

روش‌های درمان‌های دستی یا دستورزی (MTT): از جمله درمان‌های دستی که متخصصین فیزیوتراپی به کار می‌برند می‌توان ماساژ بافت نرم و متحرک سازی مفاصل را نام برد که برای کاهش درد و هرگونه تحریک در بافت نرم یا تاندون‌ها ضمن کمک به بازیابی حرکت پس از یک دوره بی تحرک کردن مفصل انجام می‌شوند. در این تکنیک‌ها باید از انجام حرکت‌هایی موقعیت‌هایی که مچ پا را در حالتی قرار می‌دهند (علائم اپرهنشن) که مچ دچار دررفتگی شده خودداری شود.

حرکات درمانی (TE): این حرکات شامل تمریناتی برای تقویت ماهیچه‌ها و افزایش پایداری مچ پا می‌شوند.

توانبخشی عصبی عضلانی (NMR) از این تکنیک‌ها برای بازگرداندن ثبات ، شروع بازیابی حرکات اندام‌های تحتانی، بهبود پایداری مفصل پروگزیمال و بهبود تکنیک و مکانیک حرکات (به عنوان مثال پریدن) در حرکات روزمره از اندام تحتانی درگیر استفاده می‌شود.

مدالیته‌هایی از جمله استفاده از اولتراسوندتراپی ، تحریک الکتریکی ، استفاده از یخ ، لیزر سرد و سایر موارد برای کاهش درد و التهاب در مچ پا و تاندون‌ها.

برنامه تمرینی خانگی که شامل تمرینات تقویتی ، تمرینات کششی و حرکات تثبیت کننده و همچنین دستورالعمل هایی برای کمک به شخص در انجام کارهای روزانه و پیشرفت به سمت سطوح بالاتر عملکردی است.

سخن پایانی

استخوان ها و مفاصل بدن همچون سازه های مستحکم ساختمانی ، بدن ما را استوار نگه می دارد و این مهم در فعالیت های اجتماعی و روزانه ما بسیار حائز اهمیت است. در صورت مشاهده علائم ذکر شد و احتمال در رفتگی مچ پا ، هر چه سریعتر به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نموده و دستورات وی را اجرا نمائید. دوره ی تشخیص، درمان و بازتوانی در انواع شکستگی ها، در رفتگی ها و پیچ خوردگی ها در بدن بسیار حائز اهمیت است و این مراحل می بایست زیر نظر پزشک متخصص ارتوپد طی شود و پس از تشخیص و تائید پزشک فرد می تواند به فعالیت های قبل از آسیب دیدگی خود بازگردد.

دیدگاهتان را بنویسید