اصلی ترین علت سوزش انگشتان پا آسیب به رشته های عصبی است که این آسیب میتواند به علت عوامل مختلفی مانند مشکلات دیسک کمر،اختلالات گردش خون،تنگی کانال نخاعی و تحت فشار بودن عصب ایجاد شود یا ممکن است به دنبال التهاب رشتهی عصبی به طور مستقیم که اصطلاحا نوروپاتی محیطی نامیده میشود و به دنبال ابتلا به دیابت کنترل نشده و کمبود های تغذیه ای مثل کمبود ویتامین B12 است و یا در افرادی که معتاد مصرف الکل هستند اتفاق بیافتد.قبل از اینکه وضعیت پیچیدهتر شود، حتماً با بهترین متخصص ارتوپدی در تهران مشورت کنید تا علت اصلی را کشف کرده و درمان مؤثری را آغاز کنید. در این مقاله میخواهیم در مورد علت سوزش انگشتان پا بیشتر صحبت کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
علت سوزش انگشتان پا
سوزش انگشتان پا می تواند ناشی از طیف وسیعی از شرایط و علت ها باشد. مهم است که علت سوزش انگشتان پا را تعیین کنید تا بتوانید درمان را دریافت کنید. برخی از علل، مانند قارچ پا مانند قارچ پا که در ورزشکاران شایع است، یا سوزش ناشی از کفش های خیلی تنگ، به راحتی قابل درمان هستند. در برخی موارد، علت سوزش انگشتان پا ناشناخته است.
درد ناشی از سوزش انگشتان پا می تواند متناوب یا ثابت باشد و از خفیف تا شدید متغیر باشد. انگشتان پاهای شما ممکن است داغ، سوزن سوزن شدن، گزگز یا بی حسی داشته باشند. درد اغلب در شب بدتر می شود. درمان این حالت علت سوزش سر انگشتان پا بستگی دارد که ما اطلاعات بیشتر در مورد عوامل ایجاد احساس سوزش در انگشتان پاها را در ادامه بیان می کنیم.
نوروپاتی دیابتی
سال ها قند خون بالا کنترل نشده می تواند به تدریج به رگ های خونی و اعصاب شما آسیب برساند. قند خون بالا باعث کاهش انتقال سیگنال از اعصاب می شود. این حالت میتواند بر حس قسمت های مختلف بدن از جمله پا تأثیر بگذارد. قند خون بالا همچنین دیواره رگ های خونی را که اکسیژن و مواد مغذی را به اعصاب می رساند، ضعیف می کند.
آسیب عصبی ممکن است در جاهای دیگر از بدن نیز بروز کند. طبق گفته موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی، حدود 60 تا 70 درصد از افراد مبتلا به دیابت به نوعی آسیب عصبی یا نوروپاتی مبتلا هستند. خطر ابتلا به نوروپاتی در موارد زیر افزایش می یابد.
اضافه وزن
داشتن اضافه وزن فشار زیادی بر پا وارد میکند که می تواند باعث ایجاد این وضعیت دردناک شود. علائم شامل درد خنجری هنگام ایستادن یا راه رفتن، به ویژه پس از بیدار شدن از خواب یا پس از دوره های طولانی عدم تحرک است.
فشار خون بالا
فشار خون بالا به عروق خونی در سراسر بدن شما آسیب می رساند و با ایجاد گردش خون ضعیف یا بیماری عروق محیطی (PVD) همراه است. PVD می تواند به انسداد خون رسانی به پاها منجر شود. همچنین فشار خون بالا می تواند به نارسایی کلیه منجر شود. کلیه های شما به آرامی عملکرد صحیح خود را از دست می دهند. این امر باعث می شود که مایعات زائد در بدن شما جمع شود که می تواند به اعصاب از جمله در پاهای شما آسیب برساند (نوروپاتی اورمیک) و باعث احساس سوزش شود.
سیگار کشیدن
سبک زندگی فرد در سلامت او نقش بسیار پر رنگی دارد. اگر بیمار به عادات بد سبک زندگی خود مانند سیگار کشیدن ادامه دهد، به آرامی قسمت های مختلف از جمله انگشتان پا، (بخش های محیطی بدن) را از اکسیژن محروم می کند که در صورت عدم درمان حتی می تواند منجر به قانقاریا و قطع عضو شود.
بی حسی یا سوزن سوزن شدن پا
سوزن سوزن شدن و بی حسی اغلب در هر دو پا ایجاد می شود و از پاها بالا می رود و به دنبال آن سوزن سوزن شدن و سایر علائمی که هر دو دست را تحت تاثیر قرار می دهد و بازوها را بالا می برد، ایجاد می شود. دیابت یکی از شایع ترین علل نوروپاتی محیطی است که حدود 30 درصد موارد را تشکیل می دهد (نوروپاتی دیابتی).
دردهای تیز و کوبنده: افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی معمولاً درد را به صورت ضربه زدن، سوزش یا گزگز توصیف می کنند. در بسیاری از موارد، علائم بهبود می یابند، به خصوص اگر ناشی از یک بیماری قابل درمان باشد. داروها می توانند درد نوروپاتی محیطی را کاهش دهند
ضعف در پاها یا بازوها: نوروپاتی محیطی، در نتیجه آسیب به اعصاب واقع در خارج از مغز و نخاع (اعصاب محیطی)، در بسیاری از موارد منجر به درد یا ضعف و بیحسی به ویژه در در دست ها و پاها می گردد. احتمال ایجاد اختلال در سایر نواحی بدن و عملکرد آن از جمله دستگاه گوارش تناسلی و گردش خون وجود دارد.
احساس سنگینی در پاها
این علائم ممکن است انجام فعالیت های روزانه مانند پیاده روی یا لباس پوشیدن را سخت کند. اگر هر یک از علائم نوروپاتی زیر را دارید به پزشک متخصص مراجعه کنید. تعریق بیش از حد نیز جز این علائم محسوب می شود.
در صورت مشاهده علائم نوروپاتی مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید. کنترل قند خون می تواند از آسیب عصبی جلوگیری کند یا روند آن را کند کند.
نوروپاتی حسی فیبر کوچک (SFSN)
SFSN یک نوروپاتی دردناک است که اغلب منجر به سوزش دردناک در پا می شود. علائم دیگر شامل از دست دادن احساس در پا و فوران کوتاه درد است. این حالت در نتیجه از بین رفتن غلاف میلین رخ می دهد که رشته های عصبی را میپوشاند و از آن محافظت می کند. اگرچه علت سوزش انگشتان پای چپ در بیشتر موارد مشخص نیست، دیابت می تواند دخیل باشد.
مصرف زیاد الکل
اگر شما الکل زیاد مصرف میکنید، باید آگاه باشید که مصرف زیاد آن ممکن است نوع دیگری از آسیب عصبی که نوروپاتی الکلی نام دارد را به همراه داشته باشد.
علائم سوزش پا و انگشتان پا عبارتند از:
-
ضعف عضلانی، اسپاسم عضلانی و از دست دادن عملکرد عضلانی
-
اختلال عملکرد ادرار و روده
-
سرگیجه
-
اختلال در گفتار
ترک مصرف الکل و کاهش آن می تواند به جلوگیری از وخیم تر شدن علائم کمک کند. با این حال، برخی از آسیب های عصبی ممکن است برگشت ناپذیر باشد.
بیماری Charcot-Marie-Tooth (CMT)
CMT شایع ترین بیماری ارثی عصبی است. بر روی اعصابی که عضلات را کنترل می کنند تأثیر می گذارد. این یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که علائم در طول زمان بدتر می شوند. یکی از اولین علائم آن سوزش یا سوزن سوزن در پا انگشتان پا یا دست است.
آتروفی عضلانی از دیگر علائم آن است. طبق گفته موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته، حدود 1 نفر از هر 2500 منبع مورد اعتماد در ایالات متحده دارای CMT هستند. این نام از سه دکتری گرفته شده است که اولین بار در سال 1886 آن را توصیف کردند. نام های دیگر آن آتروفی عضلانی پرونئال و نوروپاتی حرکتی و حسی ارثی است.
سندرم درد منطقه ای پیچیده (CRPS)
CRPS در یک اندام اتفاق میافتد که معمولاً پس از آسیب یا جراحی، رخ می دهد. این حالت شامل آسیب عصبی است که بر سیگنال های مغز و ستون فقرات تأثیر می گذارد. علائم آن عبارتند از:
-
سوزش
-
ورم
-
تغییر در رنگ یا بافت پوست
-
CRPS می تواند سیستم ایمنی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
اریتروملالژی
اریترومالژیا یک بیماری نسبتا نادر است که شامل پاهای قرمز، داغ و دردناک بدون علت شناخته شده است. درد ممکن است پس از:
-
ورزش
-
پیاده روی
-
ایستاده
-
قرار گرفتن در معرض گرما
کمبودهای تغذیه ای
سوزش پا ناشی از سوء تغذیه در گذشته شایعتر بود، اما هنوز در مناطقی که قحطی یا بلایای دیگر را تجربه میکنند، دیده میشود. در طول جنگ جهانی دوم، تخمین زده می شود که یک سوم از اسیران جنگی آمریکایی در اقیانوس آرام سندرم پای سوزش ناشی از سوء تغذیه را تجربه کردند. در جمعیت امروزی، به ویژه در میان افراد مسن، آسیب عصبی ممکن است با کمبودهای زیر مرتبط باشد:
خانواده ویتامین B از جمله ویتامین B-12 ، B-6 ،B-9 (فولات)
این کمبود ویتامین B میتواند باعث سوزش پا و انگشتان پا و مشکلات هماهنگی عضلات شود. کم خونی، کمبود گلبول های قرمز سالم نیز ممکن است به دلیل کمبود ویتامین B باشد. سایر علائم کم خونی ناشی از کمبود ویتامین شامل خستگی، سرگیجه و تنگی نفس است.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید منجر به برهم خوردن تعادل هورمون ها در بدن شما می شود. این می تواند باعث تورم شود که به اعصاب شما فشار می آورد. علائم کم کاری تیروئید علاوه بر سوزش پا و انگشتان پا، خستگی، افزایش وزن و خشکی پوست است.
بیماری های عفونی
سوزش پا می تواند یکی از علائم بسیاری از عفونت های مختلف باشد، از جمله بیماری لایم، ایدز، سیفلیس یا زونا باشد. اگر فکر می کنید عفونت دارید و در پاهای خود احساس سوزش می کنید، از پزشک خود در مورد انجام آزمایشهای مورد نیاز سوال کنید.
پای ورزشکار
پای ورزشکار یک عفونت قارچی مسری است که اغلب در ورزشکاران دیده می شود. همچنین می تواند ناخن های پا و دست ها را نیز درگیر کند. یکی از شایع ترین علائم پای ورزشکاران احساس سوزش، گزگز یا خارش بین انگشتان پا یا کف پا است. همچنین ممکن است تجربه کنید:
-
تاول های خارش دار روی پاها
-
ترک خوردگی و لایه برداری پوست بین انگشتان پا یا کف پا
-
خشکی پوست در طرفین یا کف پا
-
پوست خام روی پا
-
ناخن های پا که از بستر ناخن جدا می شوند یا تغییر رنگ، ضخیم و خرد شده به نظر می رسند.
بیماری کلیوی
وقتی کلیه های شما به درستی کار نمی کنند، سموم در خون شما تجمع می یابند. این می تواند منجر به تورم، خارش و سوزش پا شود.
همچنین می تواند باعث شود:
-
کاهش خروجی ادرار
-
تنگی نفس غیر قابل توضیح
-
حالت تهوع
-
گیجی
-
تشنج
-
خستگی
-
کما
بیماری شریان محیطی(PAD)
PAD شامل باریک شدن شریان هایی است که خون را به پاها می رساند. علائم می تواند مشابه علائم نوروپاتی محیطی باشد، و اغلب با پیاده روی یا ورزش ایجاد می شود.
سندرم تونل تارسال
سندرم تونل تارسال به وضعیتی اطلاق می شود که در آن عصب که از مچ پا تا پا امتداد دارد به دلیل تورم یا آسیب فشرده می شود. این حالت می تواند منجر به درد و سوزش در پا و انگشتان شود. درد ممکن است تا ساق پا گسترش یابد. مهم است که قبل از اینکه آسیب عصبی دائمی شود، درمان به موقع برای این بیماری انجام شود.
داروها
برخی از داروهای مورد اعتماد که برای درمان برخی بیماریها مانند HIV یا تشنج استفاده میشوند نیز میتوانند باعث درد و سوزش در پا و انگشتان شود شوند.
شیمی درمانی
مواد شیمیایی که در شیمی درمانی استفاده می شود و به از بین بردن سلول های سرطانی کمک می کند، ممکن است دارای عوارض جانبی از جمله نوروپاتی محیطی باشند. سایر عوارض جانبی سیستم عصبی و عضلانی شیمی درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-
احساس خستگی، درد یا لرزش در عضلات
-
کاهش سرعت رفلکس ها یا مهارت های حرکتی
-
مشکلات تعادل و هماهنگی
-
ضعف عضلانی
-
درد
تحت فشار بودن رشته های عصبی(دیسکوپاتی ها)
رایج ترین اختلال عصبی و عضلانی که به طور رایج در ستون فقرات و اعصاب نخاعی و نخاع اتفاق می افتد دیسکوپاتی میباشد و افراد زیاده را امروزه درگیر کرده است. از علائم این عارضه سرگیجه، تشدید درد با حرکت، سفتی عضلات دو سمت کمر، کاهش دامنه ی حرکتی ستون فقرانه، درد شدید در ناحیه دیسک آسیب دیده و نا توانی در حفظ تعادل در هنگام راه رفتن را میتوان نام برد. از روش های درمانی این عارضه به فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی میتوان اشاره کرد.
دیگر دلایل سوزش انگشتان پا
- ضربه خوردن
- بیماری های خود ایمنی مانند سندرم گیلن بار، لوپوس وآرتریت روماتوئید
- مصرف مواد مخدر
- آرتروز
- تومورها
- سوختگی ها
تشخيص علت سوزش انگشتان پا
اگر پاهای دردناک دارید و سوزش را در پا و انگشتان خود احساس می کنید، به پزشک مراجعه کنید. معاینه فیزیکی اولین اقدام پزشک خواهد بود. یک معاینه فیزیکی می تواند نشان دهد:
- مشکلات ساختاری در پاها یا پاهای شما
- عفونت قارچی
- پوست قرمز یا رنگ پریده
- رفلکس ها
- فقدان احساس یا احساس
سپس پزشک از شما در مورد سابقه پزشکی شما، از جمله داروهایی که مصرف می کنید، می پرسد. آنها از شما می پرسند که علائم شما چه زمانی رخ میدهد و چقدر طول میکشد. پزشک شما احتمالاً آزمایش دیابت را انجام میدهد، زیرا یکی از شایعترین علت سوزش انگشتان پا است. تجربه مصرف زیاد الکل نیز مهم است، زیرا این یکی دیگر از دلایل رایج این علامت است. پزشک همچنین ممکن است آزمایش خون را برای موارد زیر درخواست کند:
- هورمون تیروئید
- عملکرد کلیه
- کمبود ویتامین
- ایدز
- سایر عفونت ها
در صورت احتمال ابتلا به سندرم تونل تارسال، آزمایش های تصویربرداری راه حل تشخیص دقیقتر خواهد بود. پزشک راه رفتن شما را تماشا کند. حتی نوع کفش های شما نیز اهمیت دارد، کفشهای تنگ یا نامناسب می توانند دلیل سوزش انگشتان پا باشند. پرسش های دیگر برای تشخیص سایر آسیب ها یا عفونت ها نیز مطرح خواهد شد.
روشهای درمان، پس از تشخيص علت سوزش انگشتان پا
علت سوزش انگشتان پا متفاوت است بنابراین روش های درمانی نیز متفاوت اند. از جمله ی درمان ها میتوان به داروهای تجویزی مانند مسکن ها اشاره کرد که حتما باید زیر نظر پزشک مربوطه مصرف شوند. گزینه های درمانی برای سوزش انگشتان پا بسته به علت آن متفاوت است که توسط بررسیهای لازم توسط پزشک متخصص با تجربه ارتوپد تعیین میگردد. برخی از موارد عبارت اند از:
- فیزیوتراپی و ورزش
- نسخه ضد قارچی برای پای ورزشکاران
- کفش راحت تر
- یک لژ اصلاحی در کفش شما
- مکمل های ویتامین B
- مکمل های تیروئید
در مرحله آخر به جراحی میرسیم. در صورتی که بیمار به داروها یا درمان های تهاجمی پاسخ ندهد امکان دارد که پزشک متخصص ارتوپد جراحی را به عنوان روش درمانی صلاح بداند.
فرد مبتلا به دیابت باید با مشورت پزشک متخصص رژیم غذایی مناسب و داروهای خود را متناسب با شرایط ویژه ای که دارد تنظیم کند. برخی از این داروهای برای کاهش درد عصبی توسط پزشک برای فرد تجویز می گردد.
سوالات متداول
-
چه عفونت هایی می توانند باعث سوزش انگشتان پا شوند؟
- عفونت هایی مانند زونا، پای ورزشکار و عفونت های قارچی می توانند باعث سوزش، درد و قرمزی در پاها شوند
-
آیا می توانم در خانه انگشتان پا را درمان کنم؟
در حالی که هیچ درمانی برای سوزش انگشتان پا وجود ندارد، کارهایی مانند استفاده از کفش راخت،بالا نگه داشتن پا،خیس کردن پا با آب سرد و استفاده از داروهای مسکن می تواند سوزش را برای تسکین دهد.
-
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر دچار سوزش انگشتان پا هستید که شدید، مداوم یا همراه با علائم دیگری مانند درد، بی حسی یا ضعف است، باید به پزشک مراجعه کنید.
سخن پايانی
احساس سوزش در پا و انگشتان پا ، احساس بسیار مبهمی است که حتی می تواند فعالیت های روزانه فرد را از کار بیاندازد. از طرفی این حس می تواند نشانی از بیماری های زمینه ای جدی داشته باشد در نتیجه توجه به آن و تشخیص علت سوزش انگشتان پا بسیار مهم است و اگر به موقع به فرد متخصص مراجعه کنید می توان جلو عوارض احتمالی را گرفت.