مهم‌ترین علل “گزگز کردن دست” چیست؟ گزگز کف دست چیست؟ برای بی حسی انگشت دست به چه دکتری مراجعه کنیم؟ دست‌های شما در حال فلج شدن هستند. اگر گزگز و بی‌حسی دست‌هایتان شما را آزار می‌دهد، ممکن است آسیب عصبی جدی در حال وقوع باشد! این علامت میتواند نشانه سندرم تونل کارپال، دیابت یا حتی ام‌اس باشد. هشدار! اگر درمان نشود، ممکن است برای همیشه کنترل دست‌هایتان را از دست بدهید. مطالعات نشان می‌دهد ۵۰% موارد گزگز دست درمان‌نشده به ضعف عضلانی دائمی منجر شده‌اند!
برای بی‌حسی انگشت دست به چه دکتری مراجعه کنیم؟ در کلینیک ما، با نوار عصب و عضله (EMG) و تزریق‌های تخصصی، علت را دقیق تشخیص داده و درمان می‌کنیم. فردا ممکن است خیلی دیر باشد! گزگز کردن دست یک عارضه دردناک است که در برخی بیماران به‌عنوان یک بیماری خطرناک تشخیص داده میشود. در ادامه همراه ما باشید تا مهم‌ترین دلایل گزگز انگشتان دست را بیان کنیم و به بررسی شیوه تشخیص و درمان این عارضه دردناک بپردازیم.
فهرست مطالب
تجربه ناخوشایند گزگز کردن دست
گزگز کردن دست یک عارضه عصبی است که احتمال بروز آن در میان تمام افراد جامعه وجود دارد. احساس گزگز و خارش کف دست در برخی بیماران به‌عنوان یک عارضه بسیار خطرناک تشخیص داده میشود و در انجام فعالیت‌های روزانه فرد اختلال ایجاد می‌کند.
بسیاری از بیماران از پزشک سوال می‌کنند که بی‌حسی کف دست چیست؟ این تجربه خطرناک در برخی بیماران همراه با التهاب و قرمزی کف دست است و موجب احساس درد و سوزش در انگشتان میشود. عوامل زیادی مانند تحت‌فشار بودن عصب و مصرف افراطی الکل در ایجاد بی‌حسی کف در دست نقش دارند. همچنین وجود برخی بیماری‌های ناشی از نقص سیستم ایمنی و مصرف خودسرانه داروهای خاص موجب گزگز دست می‌شوند.
البته در برخی موقعیت‌های خاص، بی‌حسی کف در دست به‌عنوان یک عارضه کوتاه‌مدت نامیده میشود و ناشی از عادت‌های اشتباه روزانه مانند ماندن دست زیر بالش در هنگام خواب است. در این حالت به اقدام درمانی خاصی نیازی نیست و عارضه ایجاد شده پس از گذشت مدت‌زمان کوتاهی رفع میشود. همچنین گزگز کف و انگشتان دست میتواند به‌صورت یک‌طرفه یا هر دو سمت بدن گزارش شود.
برخی بیماران گزگز دست را به‌صورت بسیار شدید و همراه با علائم بی‌حسی و تحلیل عضلانی گزارش می‌دهند. در این حالت دردهای سوزشی ایجاد شده در کف دست به‌عنوان یک عارضه جدی تشخیص داده میشود و نیاز به پیگیری فوری دارد.
بسیاری از فاکتورهای محیطی یا درونی باعث ایجاد گزگز و سوزش شدید در کف دست می‌شوند. واردشدن ضربه‌های فیزیکی سنگین یا وجود عفونت‌های باکتریایی، رشته‌های عصبی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و نقش مهمی در بروز این احساس دردناک دارند. همچنین برخی فاکتورهای خطرناک مانند تنش‌های افراطی در محیط زندگی موجب تغییر در عملکرد اعصاب کف دست و ایجاد احساس سوزش می‌شوند.
شناخت علت بی‌حسی کف در دست در افراد با بیماری زمینه‌ای اهمیت بسیار زیادی دارد. بیماران دیابتی و مبتلا به نوسان فشارخون یکی از حساس‌ترین افرادی هستند که در صورت مشاهده علائم سوزش در کف دست باید به پزشک مراجعه کنند.
گردش خون در کف دست افراد با بیماری زمینه‌ای و نقص ایمنی به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد و به‌صورت جدی در معرض سوزش کف دست قرار دارند. تشخیص دلیل مورمورشدن دست در مراحل اولیه بیماری از ایجاد عوارض جبران‌ناپذیر برای سلامتی شما جلوگیری می‌کند.
بنابراین، ضمن مشاهده نشانه‌های خفیف سوزش کف دست به این عارضه اهمیت دهید و جهت تشخیص علت آن و انتخاب راهکار درمانی مناسب به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
چند علت برای گزگز کردن دست
در جواب این سوال که علت بی‌حسی کف در دست چیست؛ باید با عوامل تأثیرگذار در بروز این عارضه خطرناک آشنا شوید. عوامل محیطی و درونی گوناگونی در گزگز دست نقش دارند. جهت تشخیص علت گزگز یک انگشت دست یا احساس سوزش مداوم در کف دست باید از یک پزشک متخصص مشورت بگیرید. در ادامه مهم‌ترین دلایل گزگز در کف دست را بررسی می‌کنیم.
بارداری و تجمع مایعات در مچ دست
علت گزگز دست در بارداری ناشی از تجمع مایعات در قسمت‌هایی مانند مچ دست است. در این حالت تورم مچ دست به رشته‌های عصبی موجود در این قسمت فشار وارد می‌کند و موجب بروز اختلالاتی مانند گزگز در انگشتان دست مادر باردار میشود. این اختلال دردناک در طی دوران بارداری به‌صورت موقتی بروز می‌کند و با پایان‌یافتن دوره حاملگی کاهش می‌یابد.
تومورهای خوش‌خیم
رشد غیرطبیعی سلول‌های بافت استخوانی یا عضلانی در اطراف اعصاب کف دست یکی دیگر از دلایل گزگز انگشتان در اندام فوقانی است. در این حالت تومور خوش‌خیم به اعصاب موجود در مچ دست فشار وارد می‌کنند و موجب اختلال در عملکرد دستگاه عصبی میشود.
کم‌کاری غده تیروئید
گزگز دست میتواند ناشی از کم‌کاری شدید غده تیروئید تشخیص داده شود. در این حالت میزان ترشح هورمون‌های این غده که میزان متابولیسم سلول‌های بدن را تنظیم می‌کنند با اختلال جدی مواجه میشود. جهت تشخیص کم‌کاری تیروئید باید آزمایش‌های لازم را انجام دهید.
عفونت باکتریایی یا ویروسی
انتشار عامل عفونی در بدن بیمار یکی دیگر از دلایل سوزش و گزگز دست و انگشتان است. در این حالت عامل بیماری‌زا عملکرد رشته‌های عصبی دست را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و موجب احساس گزگز و درد میشود. هپاتیت و ایدز از مهم‌ترین بیماری‌های عفونی هستند که در ایجاد سوزش یا درد در کف دست نقش مهمی دارند.
گزگز کردن دست به علت فشردگی رشته‌های عصبی
عارضه مورمورشدن دست میتواند ناشی از ایجاد فشار غیرطبیعی بر روی اعصاب محیطی بدن باشد. پزشک این حالت را با عنوان عارضه گیرافتادن عصب تشخیص می‌دهد که با علائمی مانند التهاب و درد در کف دست همراه است. بیماران مبتلا به گیرافتادن عصب دست از دردهای ناگهانی و کشنده در کف دست خبر می‌دهند.
سرخوردگی مهره‌های گردنی یکی از مهم‌ترین دلایل گیرافتادن عصب و احساس سوزش در کف دست‌گزارش میشود. این عارضه به‌صورت مادرزادی یا در اثر انجام فعالیت سنگین بروز می‌کند و اعصاب دست را تحت‌فشار قرار می‌دهد. در این حالت پزشک یک دوره استراحت مطلق به همراه استفاده از ابزارهای کمکی لازم را تجویز می‌کند.
علت مورمورشدن دست در برخی بیماران وجود بیماری تونل کارپال تشخیص داده میشود؛ افراد این عارضه را همراه با سوزش و درد کف دست تجربه می‌کنند. این عارضه خطرناک در پی ایجاد فشار مداوم و زیاد به ناحیه مچ دست ایجاد میشود. پزشک متخصص بیماری تونل کارپال را با کمک عکس‌برداری سی‌تی‌اسکن تشخیص می‌دهد و استفاده از آتل‌های مخصوص به همراه انجام دوره‌های فیزیوتراپی را تجویز می‌کند.
ارتباط رژیم غذایی نامناسب با علت گزگز کف دست
پزشک علت گزگز دست در برخی بیماران را ناشی از کمبود برخی مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری تشخیص می‌دهد. کمبود ویتامین‌های B و E در برنامه غذایی، از مهم‌ترین دلایل درد و سوزش انگشتان است. پزشک متخصص کمبود ویتامین ضروری و مواد معدنی مفید در بدن شما را ضمن تجویز آزمایش خون یا ادرار تشخیص می‌دهد. جهت کاهش احساس سوزش در کف دست خود، رژیم غذایی متعادلی داشته باشید و مکمل‌های تقویتی مناسب را مصرف کنید.
مصرف نوشیدنی‌های الکلی دیگر دلیل بی‌حسی کف در دست در مصرف‌کنندگان این مایعات خطرناک است. نوشیدن الکل فرایند جذب ویتامین‌های گروه B را مختل می‌کند و میزان ذخایر ویتامین‌های ضروری در بدن را کاهش می‌دهد.
کمبود ویتامین B12 و B9 یکی از مهم‌ترین دلایل اختلال در فرایند تولید پیام عصبی و گزگز انگشتان دست است. جهت حفظ سلامتی خود و کاهش مورمورشدن دست، مصرف الکل را برای همیشه کنار بگذارید. ضمن عدم مصرف الکل برای مدت چند هفته، علائم مورمورشدن دست به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.
آیا گزگز کردن دست با استرس ارتباط دارد؟
علت سرگیجه و گزگز دست میتواند ناشی از وجود استرس افراطی در محیط زندگی فرد باشد. هنگامی که در یک شرایط بحرانی قرار می‌گیرید، میزان ترشح برخی هورمون‌های وابسته به اضطراب در بدن شما افزایش می‌یابد. کورتیزول یکی از مهم‌ترین هورمون‌هایی است که بدن در پاسخ به استرس ترشح می‌کند و تأثیر مهمی در گزگز کردن دست دارد.
همچنین با افزایش عوامل تنش‌زای محیطی میزان فشارخون در بدن افزایش می‌یابد و قلب حجم عمده‌ای از خون را به اندام حیاتی پمپاژ می‌کند. در این حالت میزان خون‌رسانی به قسمت‌هایی مانند کف دست که از قلب دور هستند به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. بیماران احساس سوزش و گزگز در کف دست را همراه با کاهش دمای موضعی در انگشتان گزارش می‌دهند.
گزگز کردن دست که ناشی از عوامل استرس‌زای محیطی است راهکار درمانی خاصی ندارد و علائم این عارضه پس از کاهش استرس رفع می‌شوند. جهت جلوگیری از بروز سوزش و گزگز در کف دست، اضطراب خود در موقعیت‌های بحرانی را کنترل کنید و در یک محیط آرام قرار بگیرید. استرس مداوم همراه با شدت بالا به عملکرد سیستم عصبی بدن آسیب وارد می‌کند و موجب بروز عوارضی مانند سوزش یا گزگز به‌صورت دائمی در کف دست میشود.
گزگز کردن دست در ارتباط با عوارض مصرف دارو
مصرف برخی داروهای خاص مهم‌ترین علت خارش و بی‌حسی کف در دست در افراد است. بیمارانی که جهت درمان عارضه‌های زمینه‌ای مانند فشارخون یا دیابت از داروهای خوراکی استفاده می‌کنند، از مورمورشدن دست خود خبر می‌دهند. مصرف داروهایی شیمی‌درمانی جهت کنترل یا درمان سرطان در بسیاری از بیماران موجب سوزش در کف دست‌ها میشود.
برخی بیماران در صورت مصرف داروهای لازم جهت کنترل نقص ایمنی اکتسابی نیز علائم سوزش در کف دست را گزارش می‌دهند. در صورت مصرف داروهای خوراکی جهت درمان عارضه‌های قلبی و فشارخون، باید احتمال سوزش و بی‌حسی کف در دست را در نظر بگیرید. قرص‌های ضدتشنج از دیگر داروهایی هستند که عوارضی مانند گزگز و سوزش انگشتان را به همراه دارند.
مصرف برخی داروهای آنتی‌بیوتیکی میتواند به‌عنوان علت قرمزی و بی‌حسی کف در دست تشخیص داده شود. در صورت مصرف هر داروی خاص و بروز گزگز یا درد در نوک انگشتان دست، ابتدا مصرف دارو را به‌صورت کامل قطع کنید و به یک پزشک مراجعه کنید. متخصص ضمن انجام آزمایش‌های لازم علت سوزش و گزگز دست ناشی از مصرف داروهای خاص را موردبررسی قرار می‌دهد.
بیماری‌های خودایمنی در ارتباط با گزگز دست
بروز برخی بیماری‌های خودایمنی که ناشی از نقص سیستم محافظتی بدن هستند مهم‌ترین علت گزگز و خارش دست شناخته می‌شوند. عارضه روماتیسم یکی از رایج‌ترین بیماری‌های خودایمنی است که مچ دست بیمار را گرفتار می‌کند. در این صورت مچ دست همراه با التهاب دیده میشود و رشته‌های عصبی موجود در این ناحیه تحت‌فشار قرار می‌گیرند. در این حالت فرد بیمار احساس ناخوشایند مورمورشدن دست را تجربه می‌کند.
بیماری ام اس یکی دیگر از عارضه‌های ناشی از نقص سیستم ایمنی است که در ایجاد سوزش یا گزگز در انگشتان دست نقش مهمی دارد. در طی این بیماری غلاف میلین اطراف رشته‌های عصبی نابود میشود و بیمار احساس گزگز و درد در دست را گزارش می‌دهد. بیماری لوپوس یکی دیگر از اختلالات ناشی از حمله سیستم ایمنی به دستگاه عصبی است که همراه با علائم درد و سوزش در کف دست مشاهده میشود.
اختلالات نقص ایمنی مربوط به دستگاه گوارش نیز در سوزش کردن دست نقش دارند. عارضه سلیاک یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناشی از نقص سیستم ایمنی است که میزان جذب گلوتن را کاهش می‌دهد. در این حالت فرد به دلیل کمبود گلوتن دچار نوروپاتی میشود و عوارضی مانند درد انگشتان یا گزگز دست را تجربه می‌کند.
شیوه تشخیص علت گزگز کردن دست
دلیل سستی دست چیست؟ این اولین سؤالی است که افراد پس از تجربه گزگز و سوزش کف دست می‌پرسند. جهت تشخیص علت گزگز کردن دست در اولین اقدام باید به پزشک مراجعه کنید. متخصص ضمن معاینه جسمانی و بررسی پرونده جسمانی شما، علت این عارضه را تشخیص می‌دهد. از مهم‌ترین موارد معاینه فیزیکی جهت تشخیص دلیل گزگز دست، می‌توان به بررسی میزان توان عضلات دست و هماهنگی ماهیچه با اعصاب این ناحیه اشاره کرد.
امکان دارد پزشک جهت بررسی علت خارش و بی‌حسی کف در دست انجام آزمایش خون را تجویز کند. متخصص ضمن بررسی نتایج آزمایش خون میتواند میزان کمبود ویتامین‌های ضروری در بدن را تشخیص دهد. همچنین وجود بیماری دیابت که نقش مهمی در ایجاد گزگز کردن کف دست دارد با انجام آزمایش خون مشخص میشود. پزشک ضمن انجام آزمایش عصب‌شناختی گیرافتادگی عصب و تحت‌فشار بودن رشته‌های عصبی دست را موردبررسی قرار می‌دهد.
تصویربرداری به کمک اشعه ایکس و ام‌آرآی یکی دیگر از روش‌هایی است که متخصص جهت تشخیص علت مورمورشدن دست تجویز می‌کند. پزشک ضمن بررسی تصاویر ستون فقرات و ناحیه مچ دست، شکستگی‌های استخوانی یا بیرون‌زدگی دیسک مهره‌ای را تشخیص می‌دهد. تست عصبی – عضلانی یکی دیگر از راهکارهای ممکن جهت تشخیص علت گزگز و سوزش انگشتان است که همراه با دیگر روش‌های تشخیص انجام میشود.
نحوه درمان مناسب گزگز کردن دست
برای گزگز دست چه باید کرد و چگونه می‌توان شدت این عارضه دردناک را کاهش داد؟ جهت درمان گزگز دست باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و تست‌های آزمایشگاهی لازم را انجام دهید. متخصص با درنظرگرفتن نتایج آزمایشگاهی و شدت عارضه گزگز کردن کف دست، راهکار درمانی مناسب را انتخاب می‌کند. جهت رفع نشانه‌های گزگز دست، سبک زندگی خود را تغییر دهید. در ادامه رایج‌ترین شیوه‌های درمان گزگز کردن دست را بررسی می‌کنیم.
ماساژ با روغن‌های گیاهی
انجام ماساژ کف و انگشتان دست با استفاده از روغن‌زیتون یا اسطوخودوس علائم گزگز کردن کف دست را تا میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. ماساژدرمانی میزان گردش خون در انگشتان دست را تقویت می‌کند و موجب افزایش خون‌رسانی به اعصاب این ناحیه میشود.
کمپرس گرم
قراردادن دست در آب گرم یا حوله داغ یکی از بهترین روش‌های خانگی جهت درمان مورمورشدن دست و انگشتان است. در این حالت میزان گردش خون به نوک انگشتان دست تقویت میشود و نشانه‌های درد و سوزش این ناحیه کاهش می‌یابد.
محلول نمک اپسوم
حل‌کردن مقداری کمی از نمک اپسوم در آب گرم و قراردادن دست در این محلول، علائم درد و سوزش کف دست را کاهش می‌دهد. درصورتی‌که فشارخون مزمن دارید یا از بیماری دیابت رنج می‌برید، جهت استفاده از نمک اپسوم با پزشک خود مشورت کنید.
کنترل رژیم غذایی
درصورتی‌که پزشک متخصص گزگز دست را ناشی از کمبود برخی ویتامین‌های ضروری تشخیص دهد، مصرف انواع مکمل‌های غذایی را تجویز می‌کند. جهت حفظ سلامتی خود انواع مواد غذایی سالم را در برنامه غذایی روزانه قرار دهید و از مصرف الکل دوری کنید.
مصرف مسکن‌های بدون نسخه یا تجویزی
استفاده از قرص‌های خوراکی مسکن علامت درد و گزگز نوک انگشتان دست را کاهش می‌دهد. جهت مصرف داروهای تسکین‌دهنده، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
جمع‌بندی
گزگز (مورمورشدن یا بی‌حسی) در دست میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. در بیشتر موارد، این حالت ناشی از فشار بر اعصاب، مشکلات عصبی یا بیماری‌های زمینه‌ای است.
مورمورشدن دست به علت فشردگی رشته‌های عصبی
از شایع‌ترین دلایل گزگز دست:
سندروم تونل کارپال (CTS): فشردگی عصب مدیان در ناحیه مچ دست، به‌ویژه در کسانی که زیاد با کیبورد یا ماوس کار می‌کنند.
فشردگی ریشه‌های عصبی در گردن (رادیکولوپاتی): ناشی از بیرون‌زدگی دیسک یا آرتروز مهره‌های گردنی.
سندروم خروجی قفسه سینه (TOS): فشردگی اعصاب شبکه بازویی در ناحیه شانه یا ترقوه.
ارتباط رژیم غذایی نامناسب با علت گزگز دست
کمبود ویتامین B12، B6 و E میتواند باعث آسیب به اعصاب محیطی و بروز گزگز شود.
نوشیدنی‌های الکلی یا مصرف بیش از حد قند نیز می‌توانند به نوروتوپاتی محیطی منجر شوند.
آیا مورمورشدن دست با استرس ارتباط دارد؟
بله استرس و اضطراب می‌توانند باعث انقباض عضلات، افزایش تنفس سطحی و کاهش اکسیژن‌رسانی شوند که در نهایت به حس گزگز (به‌خصوص در دست‌وپا) منتهی می‌گردد.
گزگز کردن دست در ارتباط با عوارض مصرف دارو
برخی داروها مانند:
شیمی‌درمانی‌ها
داروهای ضد HIV
آنتی‌بیوتیک‌های خاص (مثل مترونیدازول)
می‌توانند به اعصاب محیطی آسیب‌زده و باعث گزگز شوند.
بیماری‌های خودایمنی در ارتباط با گزگز دست
بیماری‌هایی مانند:
ام‌اس (Multiple Sclerosis)
لوپوس (SLE)
سندرم گیلن‌باره
می‌توانند سیستم عصبی را درگیر کرده و علائمی چون گزگز ایجاد کنند.
شیوه تشخیص دلیل مورمورشدن دست
تشخیص معمولاً شامل:
شرح‌حال دقیق و معاینه فیزیکی
نوار عصب و عضله (EMG/NCS)
آزمایش خون برای بررسی کمبود ویتامین‌ها یا اختلالات خودایمنی
MRI در صورت شک به آسیب نخاع یا مغز
نحوه درمان مناسب مورمورشدن دست
بسته به علت اصلی، درمان شامل موارد زیر میشود:
فیزیوتراپی و اصلاح وضعیت بدنی
مصرف مکمل‌های ویتامین (به‌ویژه B12)
داروهای ضدالتهاب یا ضدتشنج (مثل گاباپنتین)
جراحی در موارد شدید مثل سندروم تونل کارپ
مدیریت استرس و روان‌درمانی در صورت علت روانی
سخن پایانی
هشدار! گزگز دست آخرین فرصت نجات اعصاب شماست!
اگر دست‌هایتان مدام خواب می‌رود یا سوزن‌سوزن میشود، اعصاب شما در خطرند! تحقیقات نشان می‌دهد ۴۰% افراد با گزگز درمان‌نشده دچار ضعف عضلانی دائمی شده‌اند! کلینیک ما با طب سوزنی پیشرفته و الکتروتراپی، اعصاب شما را ترمیم می‌کند.
گزگز کردن دست احساس بسیار دردناکی است که بسیاری از افراد آن را به‌صورت خفیف یا شدید در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. سوزش و بی‌حسی کف در دست میتواند ناشی از وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و فشارخون مزمن باشد. همچنین پزشک متخصص دلیل گزگز کردن دست در برخی بیماران را ناشی از تنش‌های افراطی محیطی یا کمبود تغذیه‌ای تشخیص می‌دهد. بسیاری از بیماران به دلیل نارسایی کلیوی، کبدی و غده تیروئید به سوزش و درد انگشتان دست مبتلا می‌شوند.
جهت تشخیص این که چرا کف دست گزگز می‌کند؛ باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و تست‌های آزمایشگاهی لازم را انجام دهید. متخصص ضمن بررسی وضعیت شما و نتایج آزمایشگاهی، علت قرمزی و بی‌حسی کف در دست را تشخیص می‌دهد. کلینیک درمانی ما یکی از تخصصی‌ترین مراکز درمانی در زمینه تشخیص علت گزگز دست و درمان این عارضه دردناک است.
