تصور کنید یک روز بدون هیچ مشکلِ قبلی، ناگهان احساس می‌کنید که پاشنه‌ی پایتان درد می‌کند و تیر می‌کشد. شاید در ابتدا این درد را جدی نگیرید، اما آیا می‌دانستید که بی‌توجهی به درد پاشنه‌ی پا در برخی موارد، منجر به: ناتوانی حرکتی، آسیب‌های عصبی جبران‌ناپذیر و حتی فلج دائمی خواهد شد. بله، بیماری‌هایی وجود دارند که اگر به‌موقع شناسایی و درمان نشوند، آسیب‌های برگشت‌نا‌پذیر ایجاد می‌کنند.
در این مقاله، تمام علل درد پاشنه‌ی پا را بررسی می‌کنیم و به شما می‌گوییم هر بیماری چه علائم دیگری دارد تا بتوانید با دقت بیشتری شرایط خود را ارزیابی کنید. همچنین، بهترین روش‌های درمانی پزشکی و خانگی را آموزش می‌دهیم و نیز به شما می‌گوییم که برای درد پاشنه پا به کدام دکتر مراجعه کنیم. پس اگر برای شما نیز سوال پیش آمده که آیا درد پاشنه پا خطرناک است یا خیر، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
فهرست مطالب
بررسی کامل درد پاشنه پا: زنگ خطر یک بیماری پنهان
درد پاشنه پا، در هر فردی و هر سن و سالی دیده می‌شود و علت بروز این درد نیز به دلایل گوناگون و متنوعی مرتبط می‌شود. به همین دلیل نمی‌توان یک پاسخ کلی به سوال «آیا درد پاشنه پا خطرناک است؟» داد. همانطور که پیش‌تر بیان کردیم، این درد علامت مهمی برای وجود مشکلی در بدن است، پس باید خطر درد پاشنه پا را جدی گرفته و با متخصص راجب آن صحبت کنید و علت درد را جویا شوید.
گاهی این درد به عنوان مثال به علت دیسک کمر، رگ به رگ شدن و کشیدگی پاشنه پا، شکستگی استخوان پاشنه، التهاب تاندون آشیل و … بروز می‌کند. به طور عمده درد پاشنه پا در سه محل خود را نشان می‌دهد: پشت پا، کف پاشنه پا و درد در استخوان پاشنه. بهتر است درد در باقی نواحی پا را با درد در پاشنه پا اشتباه نگیرید، چرا که هرکدام به صورت جداگانه دلایل متفاوتی خواهند داشت. در ابتدا دربارۀ چگونگی علائم درد در پاشنه پا صحبت می‌کنیم، که شامل: کبود و متورم شدن، گزگز کف پا، مشاهده درد در هنگام ایستادن و نشستن، سفت شدن عضلات، رشد استخوان در پاشنه و … هستند. با ما همراه باشید.
علل بروز درد استخوان پاشنه پا چیست؟
در ادامه نمونه‌هایی از مشکلاتی که به طور معمول خودشان را با بروز درد در قسمت پاشنه پا نشان می‌دهند، نام می‌بریم:
رگ به رگ و کشیدگی بافت‌های نرم اطراف مچ پا
علت درد بغل پاشنۀ پا، از نشانه‌های فعالیت زیاد بدنی است. مخصوصاً هنگامی که قبل از انجام حرکات ورزشی گرم نکرده باشید یا بعد از انجام فعالیت، بدن خود را با حرکات مخصوص سرد نکرده باشید، این رگ به رگ شدگی به وجود می‌آید.
التهاب فاشیای کف پا
بسیاری از اشخاص این عادت را دارند که وزن خود را روی یکی از پاهایشان بیندازند، این امر به خودی خود موجب سفت شدن و ورم پاشنه پا می‌شود. حالا اگر فرد اضافه وزن نیز داشته باشد، آسیب این امر بیشتر نیز می‌شود. البته توجه داشته باشید که این اتفاق همیشه با تورم همراه نیست و بهترین کار مراجعه به پزشک و در پیش گرفتن راه‌حل‌های همچون کاهش وزن و پوشیدن کفش مناسب است.
آسیب استخوان پاشنه
شکستگی و ترک خوردن استخوان پاشنه پا که با درد شدیدی همراه است، از دیگر عوامل درد در پاشنه است. برای درمان این اتفاق، به صلاح‌دید دکتر متخصص باید شیوه‌های درمان مناسب آن را در پیش بگیرید.
التهاب تاندون آشیل
نکته‌ای که باید یادآور شویم این است که این تاندون به ما در دویدن، پریدن و حتی ایستادن کمک می‌کند. این عضو در واقع پشت ساق پا و در بین استخوان پاشنه و ماهیچۀ پل قرار دارد. ایجاد مشکل در این عضو نیز با درد بسیار شدیدی همراه است که حتماً باید درمان شود؛ عدم درمان به موقع باعث بروز مشکلات اساسی و جبران ناپذیری می‌شود.
بورسیت پاشنه پا
وقتی دو بخش به نام بورس، همزمان دچار التهاب شوند بورسیت ایجاد می‌شود. شروع ناگهانی ورزش و انجام فعالیت‌های طولانی که موجب استفاده بیش از حد از مچ پا شود، از علل بروز این اتفاق است.
بیماری سِوِر
این مشکل برای نوجوانان و کودکانی که رشد تاندون‌های آن‌ها از رشد استخوان هایشان سریع‌تر است بروز می‌کند. عموماً خود را به صورت قرمزی، تورم و راه رفتن نادرست نشان می‌دهد. اضافه وزن، صافی کف پا، چرخش مچ پا به سمت بیرون از دلایل بروز این بیماری هستند.
خارپاشنه
این مشکل به صورت خیلی مخفیانه به وجود می‌آید و رشد می‌کند. شما نیز تا هنگامی که وجود آن، موجب درد نشود، از حضورش با خبر نمی‌شوید. خارپاشنه موجب درد در راه رفتن، درد در زیر پاشنه و تورم می‌شود. این امر به دلیل رسوب کلسیم در پاشنه پا است و طول زمان باعث بیرون‌زدگی استخوان آن قسمت می‌شود. با بررسی علائم، معاینه توسط پزشک و انجام تست‌های تصویربرداری وجود آن را تشخیص می‌دهند.
گرفتگی عصب پا
به طور مثال هنگامی که عصب سیاتیک درد می‌گیرد، خودش را به صورت درد در زانو و پاشنه پا نشان می‌دهد. اما نکته قابل توجه این است که گاهی عوامل دیگری مثل: سندروم سینوس تارسی، سندروم تارسال تونل، سندروم هاگلاند و … نیز باعث بروز این اتفاق می‌شوند. به طور کلی برای درمان گرفتگی‌ها، ورزش‌های کششی کمک کننده هستند، اما انجام آن حرکات باید با دقت انجام شود که خدایی‌نکرده باعث افزایش درد نشود.
آرتریت واکنشی
هنگامی که عفونت، از راه ارتباط جنسی یا غذای آلوده به بدن وارد شود، موجب بروز درد در قسمت مچ دست‌ها، مچ پاها و حتی آرنج می‌شود. در این صورت باید بسیار فوری به پزشک مراجعه کرده تا جلوی عفونت گرفته شود و شیوه‌های درمانی مناسب انجام گیرد.
استئوکندروز
این بیماری به طور عمده در افراد بزرگسال بروز می‌کند، اما گاهی ممکن است در کودکان نیز مشاهده شود. هنگامی که تکه‌ای از استخوان و غضروف مابین تاندون و پاشنه پا قرار بگیرد، این مشکل خود را به صورت درد نشان می‌دهد. از جمله علائم آن سفت شدن مفصل، احساس ضعف در مفصل، ورم و ناتوانی در حرکت مفصل‌ها است؛ که به شیوه‌هایی مثل: انجام عمل جراحی یا بدون انجام عمل درمان می‌شود.
تغییر شکل هاگلاند
همانطور که می‌دانید در بدن ما، همه چیز به طور منظم و حساب شده درکنار هم قرارگرفته است. در تغییر شکل هاگلاند، این ترتیب طبیعی برهم خورده و استخوان پاشنه، بزرگ گشته و قسمت اتصال تاندون آشیل دچار درد می‌شود. گرچه علت اصلی این عارضه، هنوز به طور قطع مشخص نشده اما متخصصان احتمال می‌دهند که عواملی مثل استفاده از کفش‌های کوچک و تنگ و نیز دویدن باعث تحریک بروز این عارضه شود.
سرطان استخوان پا
سرطان استخوان پا نیز یکی از دلایل بروز این درد است. این نوع سرطان که استخوان‌های بند، همچون استخوان پاها درگیر آن می‌شوند، انواع گوناگونی دارد. با توجه به انواع آن، روش‌های درمانی متفاوتی نیز صورت می‌گیرد. احساس خستگی مفرط در پاشنه، درد و تورم، سخت شدن راه رفتن از نمونه علائم این بیماری هستند.
بارداری و درد پاشنه پا
بارداری، این امر حیات‌بخش که با علائم مختلف برای خانوم‌های باردار همراه است، برای عده‌ای از خانوم‌ها دورۀ سختی خواهد بود. علت‌های زیادی مانند: اضافه شدن وزن به طور ناگهانی که فشار بسیاری بر روی پا علی‌الخصوص ناحیه مچ پاها می‌آورد، گاهی موجب بروز درد در این ناحیه و پاشنه پا می‌شود. دکتر متخصص برای هر فرد با توجه به شرایط، تجویزهای گوناگونی خواهد داشت. با توجه به حساس بودن این دوره حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
التهاب‌های مفصل ناشی از بیماری‌های خودایمن
زمانی رخ می‌دهند که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم حمله می‌کند و باعث التهاب و آسیب در مفاصل می‌شود.
پزشک چگونه علت درد پاشنه پا را تشخیص می‌دهد؟
معاینه، اساس کار هر پزشک است که در تشخیص علت درد بسیار کمک کننده است. دکتر در ابتدا شروع به پرسش راجع به میزان درد، طول زمان‌هایی در این ناحیه احساس درد داشته‌ایم، نوع کفشی که استفاده می‌کنیم و سابقه بیماری ما می‌کند. سپس نوبت معاینه‌ی ماهیچه‌ها می‌رسد، تا بلافاصله بعد از مشاهده هر نوع تغییر غیرعادی و مهم بتواند علت را تشخیص دهد.
پزشک عموم مشکلاتی که منجر به درد در ناحیۀ پاشنه پا می‌شوند را با انجام همین اعمال تشخیص می‌دهد؛ ولی همیشه راه‌های بیشتری برای اطمینان از صحت تشخیص نیز وجود دارد. درنتیجه اگر انجام این کارها برای تشخیص علت کافی نباشد پزشک انجام آزمایشات و عکس‌برداری‌های لازم را پیشنهاد می‌کند.
طبق نتیجه عکس‌برداری و آزمایشات تشخیصی، معمولاً علت درد، شناخته شده و فرآیند درمان آغاز خواهد شد. معمولاً اگر علت درد در پاشنه پای فرد، یک بیماری مرتبط با استخوان‌ها و ماهیچه‌ها و به طور کلی سیستم حرکتی باشد، با همین عکس‌برداری‌ها، شناخته می‌شود. در صورتی که علت درد در پاشنه پا یک بیماری سیستمیک باشد، نیازمند به انجام آزمایشات دیگر مثل آزمایش خون نیز است.
از پیشگیری تا درمان؛ چگونه سلامت پاشنه پا را حفظ کنیم؟
نخست باید از به وجود آمدن این مشکل پیشگیری کنید و نکاتی همچون: حفظ وزن مناسب، انتخاب کفش باکیفیت و استاندارد، انجام تمام حرکات مورد نیاز برای گرم و سرد کردن بدن قبل و بعد ورزش و داشتن تغذیه سالم را جدی بگیرید؛ چرا که انجام این موارد به شما در جلوگیری از بروز مشکلات کمک می‌کند. اما به طور کلی اگر درد این ناحیه خیلی شدید شد و نیز وجود قرمزی و تورم در پاشنه پا مشاهده کردی، یا آنقدر درد زیاد باشد که نتوانید راه بروید، یا این که این درد بیشتر از دو تا سه هفته به طول انجامید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کرده و دنبال درمان آن باشید.
به طور کلی نباید در درمان و پیگیری علت درد در هیچ بیماری‌ای سهل انگاری کنید. زیرا گاهی یک درد ساده در ناحیه پاشنه پا، به دلیل بروز یا عود یک بیماری سیستمیک مثل: دیابت یا چربی خون بالا یا فقر آهن بروز کرده است؛ که در چنین شرایطی نیاز است که سریعاً تشخیص داده شده و درمان را آغاز کنید.
درمان درد پاشنه پا با انواع مسکن‌های شیمیایی و گیاهی
هر شخصی به نسبت میزان دردی که احساس می‌کند و مشکلی که برایش به وجود آمده، داروها و روش‌های درمانی متفاوتی، توسط دکتر برایش تجویز می‌شود. اما شاید بخواهید به صورت اجمالی و کوتاه راجع به انواع داروهای گیاهی و شیمیایی که مناسب آرام‌سازی و بهبود درد پاشنه پا هستند اطلاعات کسب کنید؛ در ادامه مطلب شما را با تعدادی از این موارد آشنا می‌کنیم. نمونه‌ای از انواع مسکن‌های شیمیایی و روش‌های درمانی عبارتند از:
مسکن‌ها
این دسته از داروها، تنها به کاهش درد کمک می‌کند و خاصیت درمانی ندارند. البته که این نوع داروها، به شما در تحمل درد کمک می‌کنند، ولی با این حال نباید نسبت به میزان درد و طول زمانی بروز آن، بی‌اهمیت باشید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی سیستم توانبخشی‌ای است که کمک می‌کند توانایی افراد، (به خصوص افرادی که با مشکل فیزیکی‌ای مواجه هستند) افزایش یافته و سلامت آنان رو به بهبودی برود. از سری نتایجی که با انجام فیزیوتراپی به دست می‌آیند، می‌شود عمدتاً به: کاهش درد، بهبود توانایی حرکتی، بهبود تعادل فرد و… اشاره کرد.
تزریقات
از نمونه تزریقات می‌شود به تزریق استروئید اشاره کرد که، خاصیت کاهش التهاب، درد و تورم است. این دارو به شکل‌های مختلفی توسط پزشکان تزریق می‌شود. اما توجه داشته باشید که این روش درمانی برای همۀ افراد مناسب نیست.
جراحی پاشنه پا
عموماً درد پاشنه، با روش‌های دیگری که نیازی به انجام جراحی نیست، انجام می‌شود. اما شرایطی نیز وجود دارد که برای بهبود و درمان نیاز به انجام جراحی است، به طور مثال: پارگی آشیل، خارپاشنه و … که به صلاح‌دید پزشک انجام می‌شوند.
از جمله روش‌های درمانی گیاهی برای درد پاشنه، استفاده از روغن‌های تسکین دهنده درد به صورت طبیعی و گیاهی هستند. این روش درمانی با تحریک بافت‌ها و تسکین‌بخشی دردها و نیز ایجاد آرامش در افراد، بسیار کمک‌کننده هستند. از طرفی عموم ما انسان‌ها، با روش‌های درمانی طبیعی و گیاهی راحت‌تر هستیم و آن‌ها را به داروهای شیمیایی ترجیح می‌دهیم. اما هر روش درمانی نیاز به تحقیق دارد تا درستی انجام و استفاده از آن توسط فردی متخصص تایید شود، برای همین لازم است قبل استفاده از این روغن‌های گیاهی با پزشک متخصص مشورت شود:
روغن نارگیل
این ماده دارای ویتامینE بسیاری است، روغنی سبک بوده که حتی نشانه‌های پیری را نیز در افراد کاهش می‌دهد.
روغن زیتون
فواید این روغن بسیار زیاد است، به همین دلیل به دو صورت خوراکی و دیگری مخصوص ماساژ در بازار وجود دارد. از دیگر فواید این روغن، خاصیت مرطوب کننده و از بین بردن چین و چروک پوست است. همچنین برای پایین آوردن کلسترول خون نیز مفید واقع می‌شود.
روغن حیوانی
این روغن از منابع گوناگون حیوانی درست شده است و در ایران، آن را بیشتر با نام روغن زرد می‌شناسند. این روغن حاوی ویتامین‌های A، E، DوK بوده؛ ولی در کنار این‌ها چربی و کالری بسیار بالایی نیز دارد.
روغن ابوخلسا
برای ترمیم زخم‌ها، سوختگی‌ها و نیز بهبود دردهایی همچون: آرتروز و سیاتیک به کار می‌رود.
روغن اسپند
با توجه به طبع گرم این روغن، از آن برای: رفع درد قاعدگی، کاهش وزن، رفع التهابات مفصلی و رگ به رگ‌شدگی‌ها استفاده می‌شود.
روغن گل سرخ
این روغن نیز برای درمان کوفتگی‌ها و نیز التیام‌بخشی سوختگی‌ها موثر است.
کم‌خونی و تأثیر آن بر بدن؛ از خستگی تا درد پاشنه پا
خون موجود در بدن ما بسیار مهم و حیاتی است، چرا که حتی کم شدن مقداری از آن در بدن، باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود. خون، به همه اعضای موجود در بدن سر می‌زند و مواد مورد نیازشان را همانند یک سوپرمارکت سیار به آن‌ها می‌رساند. به همین دلیل است که کاهش‌خون باعث بروز مشکلاتی همچون: احساس ضعف و خستگی، درد در عضلات، سردرد، احساس درد در پاها و … می‌شود.
اگر تشخیص پزشک برای علت درد پاشنه پای شما، مشکل کم‌خونی باشد، به روش‌های مختلفی خواهید توانست که این کمبود خون را بهبود ببخشید. بر اساس نوع منبع کم‌خونی، از مکمل‌های آهن و رژیم غذایی حاوی آهن (مثل: سبزیجات، آجیل، لوبیا و ماهی و …) استفاده کنید. در شرایطی نیز شاید نیاز به تزریق خون باشد. به همین جهت حائز اهمیت است که از دلیل کم‌خونی خود توسط پزشک متخصص مطلع شوید و پس از آن، شیوه‌های درمانی را شروع کنید.
سخن پایانی
در این مقاله راجع به این موضوع که آیا درد پاشنه پا خطرناک است یا نه به تفصیل صحبت کردیم. درد پاشنه پا، در نگاه اول یک مشکل ساده به نظر می‌رسد، اما نادیده گرفتن آن، پیامدهای جدی و حتی جبران‌ناپذیری به دنبال دارد. گاهی از التهاب‌های خفیف گرفته تا بیماری‌های سیستمیک مانند: دیابت یا کم‌خونی، همگی پشت این درد پنهان می‌شوند. اگر درد شما مداوم است و با علائمی مانند: تورم، قرمزی، یا اختلال در راه رفتن همراه شده یا بیش از چند هفته طول کشیده است، وقت آن رسیده که این مشکل را جدی بگیرید. مراجعه به پزشک متخصص در زمان مناسب، از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کرده و روند درمان را ساده‌تر می‌کند.
در کلینیک تخصصی ما، تیمی از پزشکان مجرب و متخصص آماده‌اند تا با بهره‌گیری از روش‌های پیشرفته تشخیصی و درمانی، علت اصلی درد پاشنه پا را شناسایی کرده و بهترین راهکارهای درمانی را به شما ارائه دهند. سلامتی پاهای شما، اولویت ماست. برای دریافت مشاوره و تعیین وقت ویزیت، همین امروز با ما تماس بگیرید.
