بی‌حسی نوک انگشتان دست می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی مانند فشردگی عصب‌ها، دیابت، یا اختلالات عصبی باشد. این وضعیت نه تنها باعث احساس ناخوشایندی در دست‌ها می‌شود بلکه ممکن است در طول زمان به عواقب خطرناک‌تری منجر گردد، به‌ویژه اگر علت اصلی آن درمان نشود. بی‌حسی در انگشتان ممکن است در کارهای روزمره اختلال ایجاد کند و حتی موجب کاهش توانایی انجام فعالیت‌های ساده شود. برای درمان و پیشگیری از پیشرفت این وضعیت، آگاهی از علل دقیق آن ضروری است. مقاله ما به بررسی علل این مشکل و راهکارهای مؤثر برای درمان آن می‌پردازد. برای بی‌حسی انگشت دست به چه دکتری مراجعه کنیم؟ این پرسش را در ادامه پاسخ خواهیم داد.
فهرست مطالب
دلایل بی‌حسی نوک انگشتان دست
دلایل مختلفی علت بی‌حس شدن سرانگشتان دست است که برخی از این دلایل جدی هستند و نیاز به پیگیری و درمان دارند. ولی برخی دلایل نیز جای نگرانی ندارند و با رعایت برخی نکات و اصول می‌توان به رفع این آن‌ها کمک کرد. در ادامه در مورد این عوامل با شما صحبت خواهیم کرد.
تنیس البو یا رنج تنیس‌بازان
تنیس البو یا رنج تنیس‌بازان از جمله علت کرختی نوک انگشتان دست است. اگر که تنیس‌باز هستید یا در طول روز فعالیتی انجام می‌دهید که این فعالیت آرنج یا دست شما را در معرض پیچ‌خوردگی قرار می‌دهد، در تاندون‌های روی آرنج‌ها ضعف و ساییدگی ایجاد خواهد شد. درحالی‌که این بی‌حسی، با درد در بازو و آرنج همراه خواهد بود. درصورتی‌که به این مشکل دچار شدید باید در استراحت کامل به سر ببرید.
سندروم تونل کارپال
سندروم تونل کارپال از جمله دلیل بی‌حس شدن سرانگشتهای دست است. اگر که در طول روز با کامپیوتر کار می‌کنید ممکن است به این مشکل دچار شوید. بالاخص زمانی که مچ دست خود را روی سطحی سخت یا لبه قرار می‌دهید بیشتر دچار این مشکل خواهید شد. این علائم جدی هستند و باید جهت رفع آن‌ها به متخصص مراجعه کرد در غیر این صورت نیاز به جراحی دارند. در صورت بروز بی‌حسی در انگشتان هر دو دست، نشان‌دهنده مشکلی دیگر است. مثلاً آرتریت روماتوئید به‌عنوان بیماری خودایمنی محسوب می‌شود که به مفاصل حمله می‌کند و ممکن است با سندروم تونل کارپال ایجاد شود.
اختلالات تیروئید
اختلال تیروئید نیز از دیگر علت احساس سوزش نوک انگشتان دست است. اگر تیروئید شما کم‌کار باشد و درمان نشود به اعصابی که کار انتقال پیام از مغز و نخاع به کل بدن را دارد آسیب وارد می‌کند. چون توسط غده تیروئید هورمون مهم و کافی جهت عملکرد دست تولید نمی‌شود. بالاخص اگر علاوه بر این بی‌حسی، بااحساس سرما، افزایش وزن و ریزش مو روبرو هستید.
داروها
عوارض برخی از داروها دلیل کرختی سرانگشتهای دست است. دیگر داروها مانند داروی فشارخون، ضد الکل، قلب، داروی پوستی، ضد عفونت و غیره نیز ممکن است باعث بروز این بی‌حسی شوند. در صورت بروز کرختی سرانگشتان دست به دلیل مصرف دارو باید به پزشک خود مراجعه کنید تا پزشک یا دارو را عوض کند یا دوز آن را کاهش دهد.
کمبود ویتامین ب ۱۲
ممکن است دلیل گزگز کردن نوک انگشت دست راست و چپ کمبود ویتامین ب ۱۲ باشد. بدن برای اینکه بتواند گلبول‌های قرمز تولید کند و سیستم عصبی سالمی داشته باشد نیاز به ویتامین ب ۱۲ دارد. این ویتامین در گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، لبنیات و غیره موجود است. در صورت کمبود آن، بدن با کم‌خونی مواجه می‌شود. کم‌خونی نیز با علائمی مانند مشکلات تعادل، خستگی، سردشدن دست‌وپا، نفس‌تنگی، بی‌حس شدن سرانگشتهای دست و سردرد همراه خواهد بود. یکی از نشانه‌های مهم این بی‌حسی کمبود ویتامین ب ۱۲ است. علاوه‌برآن کمبود ویتامین د، ب ۶ و دیگر مواد مغذی نیز باعث بروز آن می‌شود.
مصرف الکل
مصرف بیش از اندازه و مدام الکل سبب نوروپاتی الکل یا آسیب عصبی می‌شود و این بیماری علت گزگز سرانگشتان دست چپ و راست است. عموماً نصف افرادی که مدام الکل می‌نوشند با این بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. دیگر علائم این مشکل ضعف عضلانی، سوزن‌سوزن‌شدن اندام‌ها و بی‌حسی پاها و بازوها است.
کیست گانگلیون
کیست‌های گانگلیون علت کرختی سرانگشتهای دست راست و چپ است. این کیست از جمله غده‌ها یا رسوبات غیر سرطانی به شمار می‌روند که در هر جایی از بدن ممکن است وجود داشته باشند. ولی بیشتر در مفاصل یا اطراف آن دیده می‌شوند. این کیست‌ها رایج‌ترین توده‌ها محسوب می‌شوند که در دست دیده می‌شوند و در صورت وجود در مچ دست سبب بی‌حسی، سوزن‌سوزن‌شدن، درد و اسپاسم عضلانی خواهند شد.
سندرم گلین باره
بیماری اتوایمیون علت گزگز نوک انگشتان دست راست و چپ است؛ لذا از بیماری‌های نادر محسوب می‌شود که در آن به‌اشتباه سیستم ایمنی به اعصاب حمله می‌کند. در نتیجه به اعصاب آسیب وارد می‌شود که این منجر به بی‌حسی در انگشتهای دست خواهد شد. علت بروز این مشکل معلوم نیست و هر فردی با هر سن و جنسی ممکن است مبتلا به آن شود. دیگر نشانه‌های سندرم گلین باره خارش در انگشتان و مچ پا و دست، مشکل در حرکات صورت، ضعف در کنترل روده و مثانه، ضربان سریع قلب و ضعف در پاها است.
مولتبپل اسکلروزیس یا ام اس
در بیماری ام اس مشکل در عصب بینایی، نخاع و مغز ایجاد می‌شود و این بیماری دلیل سوزش سرانگشتان دست چپ و راست است؛ لذا در آن سیستم ایمنی به میلین حمله می‌کند و به آن آسیب می‌رساند. میلین نیز ماده چربی است که از رشته‌های عصبی مغز و نخاع محافظت می‌کند. ام اس از جمله دلیل کرختی سرانگشتان دست است و می‌تواند در هر فردی و در هر سن و سالی بروز کند. بیشتر افراد ۲۰ تا ۵۰ سال به آن مبتلا می‌شوند و زنان بیشتر دچار خواهند شد. از دیگر علائم ام اس عدم تعادل، دوبینی و ضعف اندام‌ها خواهد بود.
سکته مغزی
سکته مغزی از جمله علت گزگز نوک انگشتان دست راست و چپ است. چون در سکته مغزی در بخشی از مغز خون جریان پیدا نمی‌کند و همین باعث در خطر افتادن زندگی فرد می‌شود. زیرا اکسیژن به سلول‌های مغز نمی‌رسد و این سبب مرگ سلول‌ها می‌شود. از دیگر علائم سکته مغزی تاری دید، سرگیجه، مشکلات تمرکز، اختلال در گفتار و کج‌شدن دهان است.
قند خون
از دیگر علائم دیابت قند خون بالا و تشنگی بیش از حد است و این بیماری علت گزگز شدن سرانگشتان دست چپ و راست است. ولی در مورد افرادی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند این موضوع صدق نمی‌کند. اگر دیابت کنترل نشود به عصب آسیب وارد شده و در این صورت این مشکل باعث کرختی سرانگشتان دست خواهد شد. از دیگر علائم این مشکل نارسایی قلبی و کلیه است.
بیماری رینود
بیماری رینود از جمله علت گزگز نوک انگشتان دست راست و چپ است و از بیماری‌های نادر است. در این بیماری به دلیل تنگ شدن عروق کوچک‌تر، خون به‌خوبی در پوست جریان پیدا نمی‌کند. زیرا این عروق کار خون‌رسانی به عروق را بر عهده دارند. در این بیماری انگشتان سفید یا آبی و متورم خواهند شد. علت این مشکل مشخص نیست و بیشتر زنان درگیر آن خواهند شد. داروهای خاص، آسیب به بافت، آسیب به دست، استرس و دمای سرد ممکن است از دلایل بروز آن باشند.
فیبرومییالژی
بیماری فیبرومییالژی باعث دردهای بدون دلیل در بدن می‌شود. علائم آن احساس خستگی، بی‌حسی انگشتان، اختلالات خواب، افسردگی و میگرن است.
آسیب‌دیدگی شانه
دیگر دلیل خواب‌گرفتگی نوک انگشتان دست آسیب‌دیدگی شانه است که علائمی مانند بی‌حسی دست و شانه را به همراه دارد.
میگرن
میگرن به سردردهای پی‌درپی گفته می‌شود که از علائم این بیماری است. ممکن است علت سوزش نوک انگشت دست میگرن باشد.
استرس
بدن همیشه تحت‌تأثیر استرس است. زیرا فشار روحی و تنش‌های عصبی باعث بالارفتن تعداد نفس‌های بیمار و بالارفتن اکسیژن در ناحیه دست‌وپا می‌شود. از دیگر علائم این بیماری بی‌حس شدن و مورمورشدن دست و پاها است. استرس باعث گزگز نوک انگشتهای دست چپ و راست است.
مسمومیت
موادی مانند آرسنیک، جیوه و سرب باعث مسمومیت می‌شوند و در صورت قرارگرفتن در معرض آن‌ها ممکن است دچار مسمومیت شد. مواد شیمیایی که در درمان سرطان و ویروس‌ها بکار می‌روند نیز باعث این مسمومیت می‌شوند.
بیماری سیستمیک
بیماری سیستمیک باعث گزگز سرانگشتان دست راست و چپ است. در این بیماری مشکلی در قلب، کبد، کلیه بروز می‌دهد یا توموری ایجاد می‌کند که از نشانه‌های آن بی‌حسی در انگشتان خواهد بود.
فتق دیسک
اگر فتق دیسک بین مهره‌های گردن باشد به اعصاب آن بخش فشار وارد می‌شود. در نتیجه علت کرختی سرانگشتان دست ممکن است فتق دیسک باشد.
روش های تشخیص کرختی نوک انگشتان دست راست و چپ
علت گزگز نوک انگشتان دست چپ و راست را با استفاده از موارد مختلفی می‌توان تشخیص داد که در ادامه در موارد روش‌های تشخیص با شما صحبت خواهیم کرد.
معاینه فیزیکی
پزشک در اولین مرحله سابقه پزشکی بیمار را بررسی نموده و او را معاینه می‌کند تا بتواند علت بی‌حسی را تشخیص دهد.
آزمایش خون
با آزمایش خون باعث سوزش سرانگشتان دست راست و چپ مشخص می‌شود. جهت ارزیابی سطح ویتامین‌ها و تشخیص وجود بیماری‌هایی مانند اختلالات تیروئید، دیابت و غیره آزمایش خون صورت می‌گیرد.
آزمایش بررسی مایع مغزی نخاعی
نخاع و مغز با مایعی احاطه شده که جهت تشخیص انواع بیماری‌های تحت‌تأثیر بیماری عصبی مرکزی، این مایع مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تست سرعت هدایت عصبی
مطالعه هدایت عصبی با این هدف ارزیابی می‌شود تا در اعصاب محیطی اختلال عملکرد عصبی و سرعت حرکت سیگنال‌های الکتریکی سنجیده شود.
الکترومیوگرافی
در تشخیص آسیب عضلانی عصبی از الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله استفاده می‌شود. میزان پاسخ عضلات به سیگنال‌های عصبی در این آزمایش سنجیده خواهد شد.
سی‌تی‌اسکن
جهت تشخیص دلیل گزگز نوک انگشت دست، در سی‌تی‌اسکن با چند اشعه ایکس از بخش آسیب‌دیده تصویربرداری می‌کنند. در نتیجه ارگان داخلی بدن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
ام‌آرآی
بافت نرم بدن مورد بررسی قرار می‌گیرد تا سبب سوزش نوک انگشتهای دست راست و چپ مشخص شود.
بیوپسی عصب
جهت ارزیابی مشکل در عصب، بیوپسی یا نمونه‌برداری از آن انجام می‌شود.
نمونه‌برداری از پوست
جهت ارزیابی و مشخص‌شدن انتهای تارهای عصبی از پوست نمونه‌برداری انجام می‌شود. جهت تشخیص باعث سوزش سرانگشتان دست چپ و راست از این روش استفاده می‌شود.
روش های درمان خواب رفتگی نوک انگشتان دست
جهت درمان بی‌حسی سرانگشتهای دست اقدامات زیر انجام می‌شود:
استراحت
باید از انجام کارهایی که به عصب‌های دست فشار وارد می‌کند جلوگیری شود.
کمپرس گرم و ماساژ
کمپرس گرم جریان خون را بهبود می‌بخشد. این کمپرس باید تا یک ربع انجام شود و بعد از آن باید موضع ماساژ داده شود.
فیزیوتراپی
یکی از مناسب‌ترین روش درمانی برای بهبود بی‌حسی انگشتهای دست فیزیوتراپی است که بسته به شرایط بیمار نوع این فیزیوتراپی انتخاب می‌شود. در اینجا چند نوع از فیزیوتراپی را معرفی می‌کنیم.
درای نیدلینگ
روشی بدون ریسک است که جهت درمان بی‌حسی سرانگشتان دست به‌وسیله فیزیوتراپیست‌های متخصص انجام می‌شود. در این روش سوزن‌های کوچک بدون تزریق دارو و بدون درد، داخل بخش آسیب‌دیده می‌شوند. این روش ممکن است با سوزش همراه باشد، ولی با بالابردن میزان گردش خون، افزایش اکسیژن‌رسانی، تولید هورمون‌های ضددرد و رفع اسپاسم عضلانی به بهبود بیماری کمک می‌کند.
اولتراسوند تراپی
در فیزیوتراپی به‌عنوان درمان‌های پرکاربرد محسوب می‌شود. در آن در بافت، گرمای عمقی ایجاد می‌شود که بدین منظور از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌شود؛ لذا امواج مکانیکی گرما را تولید می‌کنند و گرما باعث کمک به ترمیم بافت، بهبود انعطاف‌پذیری، افزایش سوخت‌وساز در سلول‌ها، اکسیژن‌رسانی، رفع گرفتگی عضلانی، اسپاسم و تسکین درد می‌شود.
ماساژدرمانی
ماساژدرمانی شامل اعمال فشارهای لازم است. این روش باعث کاهش گرفتگی عضلانی، بهبود گردش خون، کاهش اضطراب و استرس و تسکین درد می‌شود.
تمرین درمانی
نوع تمرین‌های تقویتی و کششی بر اساس شرایط بیمار تعیین می‌شوند تا انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات افزایش پیدا کند.
استفاده از مچ‌بند
استفاده از مچ‌بند از فشار واردشدن به اعصاب دست جلوگیری می‌کند. بعد از بررسی دلیل گزگزکردن نوک انگشت دست راست و چپ و درمان ممکن است استفاده از مچ‌بند پیشنهاد شود.
مصرف دارو و مکمل
بعد از تشخیص علت بی‌حس شدن سرانگشتهای دست ممکن است دکتر دارو تجویز کند. مصرف بعضی داروها و مکمل‌ها مانند ویتامین ای، ب ۱، ب ۱۲ و فولات می‌توان این مشکل را بهبود بخشید. به‌علاوه مصرف برخی داروهای ضدتشنج، ضدافسردگی و کرم‌های موضعی می‌تواند برخی از علائم را کنترل کند.
جراحی
درصورتی‌که تمامی این درمان‌ها جوابگو نباشد در مرحله آخر جراحی پیشنهاد می‌شود. در ادامه انواع جراحی را معرفی خواهیم کرد.
جراحی تونل کارپال
از جراحی‌های کم‌خطر و متداول است. با این هدف صورت می‌گیرد که فشار از روی مدیان برداشته شود.
جراحی ستون فقرات گردنی
با این هدف صورت می‌گیرد که فشار از روی اعصاب برداشته شود تا مشکلات مربوط به ستون فقرات گردنی و دیسک و علائم آن‌ها بهبود پیدا کند.
تمرین ورزشی مؤثر
بعد از بررسی علت گزگز نوک انگشتان دست راست و تشخیص بیماری ممکن است پزشک تمرینات ورزشی را پیشنهاد کند. با انجام تمرینات ورزشی می‌توان علائم را کنترل کرد و این تمرینات عبارت‌اند از:
خم‌کردن مچ دست به سمت جلو
جهت درمان دلیل سوزش نوک انگشت دست ابتدا به‌آهستگی به سمت جلو مچ دست خود را تا ۵ دقیقه خم کنید. در سه ست ده‌تایی این عمل را تکرار کنید.
خم‌کردن مچ دست به سمت عقب
به‌آرامی مچ دست خود را به سمت عقب خم کنید و تا ۵ ثانیه به همین حالت بمانید. تا سه ست ۱۰تایی این عمل را تکرار کنید.
چرخاندن مچ دست به سمت چپ و راست
بعد از مشت کردن مچ دست به سمت چپ و راست آن را به‌آهستگی حرکت دهید. بعد از اینکه دست به هر سمت رسید آن را تا ۵ ثانیه در همان حالت بگذارید بماند. در سه ست ۱۰تایی این عمل را تکرار کنید.
کشش دست
بعد از قراردادن کف هر دو دست خود بر روی میز، آن را به‌آهستگی به سمت جلو خم کنید. سپس تکیه بر مچ دست دهید و تا ۳۰ ثانیه دست را به همین شکل نگه دارید. تا ۳ مرتبه این عمل را تکرار کنید.
کشش مچ دست و انگشتان
جهت درمان دلیل سوزش نوک انگشت دست، با دست سالم خود دست آسیب‌دیده را بگیرید و تا جایی که کشش را احساس کنید آن را به سمت بدن کشش دهید. تا ۳۰ ثانیه در همین حال بمانید. سپس به سمت بالا مچ دست خود را خم کنید و با دست سالم انگشت آسیب‌دیده را بگیرید و تا جایی که مقدار کشش را احساس کنید، آن‌ها را به سمت عقب کشش دهید. این عمل را دومرتبه تکرار کنید.
خم‌کردن انگشتان
جهت درمان علت کرختی سرانگشتهای دست باید انگشتان آسیب‌دیده خود را تا بالای کف دست خود و تا مفصل میانی انگشتان خم کنید و تا ۵ ثانیه در همین حال باقی بمانید. در سه ست ۱۰تایی این عمل را تکرار کنید.
خم‌کردن مچ دست روبه‌جلو
بعد از قراردادن کف دست روبه‌بالا، با دست آسیب‌دیده یک لیوان را بگیرید. سپس تا ۵ ثانیه مچ دست خود را به سمت بالا خم کنید. در سه ست ۱۰تایی این عمل را تکرار کنید. کم‌کم می‌توانید به‌جای لیوان جسم سنگین‌تری را نگه دارید.
خم‌کردن مچ دست به سمت عقب
با دست آسیب‌دیده لیوانی را بگیرید و کف دست را به سمت پایین قرار داده و آرنج خود را تا ۹۰ درجه خم کنید. سپس تا ۵ ثانیه مچ دستتان را به سمت بالا خم کنید. این عمل را تا سه ست ۱۰تایی تکرار کنید.
تقویت پنجه دست: جهت درمان علت گزگز کردن نوک انگشت دست با دست آسیب‌دیده خود توپ نرم و کوچکی را گرفته و آن را تا ۵ ثانیه فشار دهید. تا ۱۰ مرتبه این عمل را تکرار کنید.
چه زمان برای احساس سوزش نوک انگشتان دست به پزشک مراجعه شود
دلیل بی‌حس شدن سرانگشتهای دست مختلف است و درصورتی‌که این مشکل همراه با علائمی مانند ضعف، درد، سردرد، مشکل در تعادل و تکلم، سرگیجه و غیره همراه باشد یا اگر این علامت بعد از آسیب به سر اتفاق بیفتد باید به پزشک مراجعه شود. بیشتر این مشکل جدی نیست مگر اینکه به‌صورت مدام اتفاق بیفتد. جهت پیشگیری از بروز این مشکل بهتر است از مصرف الکل دوری کرد و در رژیم غذایی تغییراتی ایجاد کرد. با مصرف مواد غذایی که دارای مواد مغذی هستند و رژیم غذایی سالم می‌توان از بروز این مشکل پیشگیری کرد.
سخن پایانی
بی‌حسی نوک انگشتان دست می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری باشد که باید به‌موقع تشخیص و درمان شوند. این مشکل در ابتدا ممکن است نادیده گرفته شود، اما در صورت ادامه یافتن یا تشدید علائم، می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری مانند ضعف عضلانی یا اختلالات دائمی در عملکرد دست‌ها شود.
اگر شما نیز با این مشکل مواجه هستید، برای درمان آن به متخصصان معتبر مراجعه کنید. با تشخیص دقیق و درمان به‌موقع، می‌توانید بهبود قابل توجهی را تجربه کنید.
در کلینیک ما، تیم متخصص با استفاده از روش‌های علمی و نوین، راهکارهای مؤثری برای درمان کرختی نوک انگشتان دست ارائه می‌دهد. برای مشاوره بیشتر و تعیین وقت ملاقات، با ما در ارتباط باشید.
