اگر هر قدمی که برمی‌دارید، انگار روی میخ راه می‌روید؛ زنگ خطری برای یک مشکل جدی‌تر مثل بیماری قلبی است. بیماری‌ای که سالانه جان میلیون‌ها نفر را می‌گیرد. از طرفی چربی خون بالا نیز، نه تنها قلب شما را تهدید می‌کند، بلکه باعث آسیب به رگ‌های پا و ایجاد لخته خواهد شد. لخته شدن خون در پاها به سمت ریه‌ها حرکت کرده و باعث آمبولی ریوی می‌شود؛ بیماری‌ای که می‌تواند کشنده باشد. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر ارتباط بین چربی خون و درد پاشنه پا و سایر علائمی که ممکن است همراه با این مشکل وجود داشته باشد خواهیم پرداخت. در نهایت، به شما راهکارهایی را برای کاهش و کنترل چربی خون و بهبود سلامت قلب و عروق آموزش خواهیم داد. همینطور به شما می‌گوییم که در صورت لزوم برای درد پاشنه پا به کدام دکتر مراجعه کنیم؟ تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
فهرست مطالب
کلسترول بالا و درد پاشنه پا
به طور کلی، چربی یا لیپیدهای خون شامل کلسترول و تری‌گلیسیرید می‌شود. لیپوپروتئین پرچگال یا HDL خون که به عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شود در کاهش لیپوپروتئین کم چگال یا LDL خون که به عنوان کلسترول بد شناخته می‌شود، نقش مهمی ایفا می‌کند؛ بنابراین لزوما بالا بودن همه چربی‌ها و کلسترول‌های خون، خطرناک و بد نیست. چربی خون بالا یا هیپرلیپیدمی، زمانی رخ می‌دهد که سطح لیپوپروتئین کم چگال و تری‌گلیسرید خون بالاتر از حد طبیعی باشد. کلسترول توسط اندام کبد ساخته و وارد خون می‌شود و مقادیری هم از طریق مواد غذایی جذب خون می‌شوند. وجود مقدار مشخصی از همه چربی‌ها در بدن الزامی است؛ اما مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع مشکل‌ساز است. چربی مازاد در خون با تجمع در بدن و ایجاد پلاک در رگ‌های خونی، زمینه‌ساز مشکلات متعددی از جمله سکته قلبی و مغزی خواهد شد؛ اما تاثیرات آن در پاها نیز قابل چشم‌پوشی نیست.
بیشتر افراد، چربی خون و کلسترول بالا را عاملی خطرناک برای سلامت قلب می‌دانند؛ اما چربی بالا برای تاندون یا زردپی‌های بدن نیز مضر است. اثر مخرب چربی بالا بر تاندون‌های بدن، مشکلات متعددی از جمله درد را ایجاد می‌کنند. چربی خون و درد در پاشنه پا بی ارتباط نیستند. بزرگ‌ترین تاندون در بدن انسان که بخش عمده وزن بدن را تحمل می‌کند و نقش مهمی در راه رفتن دارد، تاندون آشیل نامیده می‌شود. سطح بالایی از کلسترول تام و LDL در خون، التهابی خفیف در تاندون‌ها ایجاد می‌کند و باعث ایجاد درد و حساسیت در ناحیه پاشنه پا می‌شود. تاندونیت آشیل زمانی رخ می‌دهد که تاندون آشیل، ملتهب و تحریک می‌شود و علائمی همچون درد و تورم پاشنه پا را ایجاد می‌کند.
بالا بودن چربی خون و درد پاشنه پا چه علائمی دارد؟
بدن به عنوان زنگ خطر با بروز علائمی همچون درد، وجود مشکلات مختلف در بدن را اطلاع می‌دهد. از طریق علائم و زبان بدن خود، می‌شود بالا بودن چربی خون را نیز تشخیص داد؛ اما شاید دیر باشد. متاسفانه با وجود کلسترول بالای خون، علائم خاصی قابل مشاهده نیست و زمانی علائم خودنمایی می‌کنند که سطح چربی خون به مرحله خطرناکی رسیده است. بهترین راه تشخیص به موقع و مطمئن چربی خون بالا، آزمایش خون است.
چربی بالا، در شریان‌ها رسوب کرده و مسیر عبور خون را مختل می‌کند؛ رگ‌های پا نیز از این قاعده مستثنی نیستند. چربی خون، با اختلال در خون‌رسانی پاها و ضعف تاندون‌ها، عملکرد نرمال پا را مختل کرده و علائمی همچون درد پاشنه پا را ایجاد می‌کند. با وجود چربی بالا خون، علائم زیر در پاها قابل مشاهده هستند:
- درد، سوزش و گزگز پاها
- سردی پا
- تغییر رنگ پوست و ناخن‌های پا
- گرفتگی عضلات پا هنگام شب
- تورم پاشنه پا
- درد پاشنه پا پس از فعالیت بدنی و هنگام بالا رفتن از پله
مطابق شریان‌های مسدودی توسط چربی، علائم چربی خون بالا در افراد متفاوت است. علائم مرتبط با چربی خون بالا، تنها در پاها ظاهر نمی‌شود و با وجود چربی خون بالا، علائم زیر نیز قابل مشاهده هستند:
- سرگیجه
- فشارخون بالا
- تنگی نفس
- احساس درد در قفسه سینه
- بهبود ضعیف زخم
- تورم دست‌ها
- گزانتوم
- (رسوبات کوچک چربی در زیر پوست که معمولا در اطراف چشم‌ها قرار دارند.)
علل و درمان سوزش کف پا و چربی خون
عوامل مختلفی در افزایش چربی خون و به دنبال آن عوارضی همچون درد پاشنه پا و آسیب‌های تاندونی نقش دارند. کم کاری تیروئید، دیابت، سندروم تخمدان پلی‌کیستینگ، بیماری‌های کلیوی، استرس و سندروم کوشینگ از جمله عوامل زمینه‌ساز برای چربی خون بالا هستند.
کم کاری تیروئید
تیروئید، غده‌ای پروانه‌ای شکل در جلوی گردن است؛ که با ترشح هورمون‌های تیروئیدی در میزان سوخت‌وساز سلول‌ها نقش دارد. اگر هورمون‌های تیروئیدی، کمتر از حد معمول تولید شوند، دچار کم کاری تیروئید می‌شوید که در عملکرد اندام‌های مختلف تأثیرگذار است. در کم کاری تیروئید، انرژی به درستی مصرف نمی‌شود و همین دلیلی برای تبدیل کالری به چربی است.
دیابت
دیابت، یکی از انواع بیماری‌های متابولیک است که افزایش غیر طبیعی قند خون را به دنبال دارد. در صورت عدم تولید انسولین کافی یا مقاومت سلول‌ها به آن، در روند انتقال قند به سلول و در نتیجه تولید انرژی اختلال ایجاد می‌شود. در طی این روند، کالری مورد استفاده قرار نگرفته و به چربی تبدیل می‌شود.
تنبلی تخمدان
یکی از عواملی که خطر مقاومت به انسولین و در نتیجه افزایش چربی خون و درد در پاشنه پا را افزایش می‌دهد، سندروم تخمدان پلی‌کیستینگ نام دارد. در سندروم تخمدان پلی‌کیستینگ یا تنبلی تخمدان، روند تخمک‌گذاری و تعادل هورمونی بهم می‌ریزد و سطح هورمون‌های مردانه افزایش می‌یابد.
بیماری‌های کلیوی
یافته‌ها ثابت کرده‌اند، افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی بیشتر به چربی خون و عوارض ناشی از آن، همچون درد پاشنه پا مبتلا می‌شوند؛ اما علت دقیق آن مشخص نیست.
استرس و سندروم کوشینگ
در شرایط بد روانی و استرس‌زا همچون از دست دادن عزیزان، سطح بالایی از هورمون کورتیزول برای مدتی طولانی وارد خون می‌شود. افزایش ترشح غیرطبیعی این هورمون در طولانی مدت، سیستم ایمنی را تضعیف کرده و سطح چربی خون را نیز افزایش می‌دهد. در سندروم کوشینگ نیز مقادیر بالایی از هورمون کورتیزول وارد خون می‌شود.
نحوه تشخیص چربی خون و گزگز پا
چربی خون بالا، علائم آشکاری ندارد؛ مگر به مرحله‌ای بحرانی و خطرناک برسد. چکاپ منظم توسط پزشک و انجام دوره‌ای آزمایش خون در پیشگیری و درمان به موقع چربی بالای خون نقش مهمی دارد. بعد از CBC، یکی از بخش‌های مورد بررسی خون، پروفایل لیپیدی یا پنل چربی است. در این بخش، شاخصه‌های مختلفی از چربی خون یعنی تری‌گلیسرید، HDL، LDL و کلسترول توتال خون مورد بررسی قرار می‌گیرند. بنابر دستور پزشک، نیاز است 8 الی 12 ساعت قبل از آزمایش، ناشتا باشید. امروزه با پیشرفت علم، کیت‌های مختلف آزمایشی ساخته شده و در بازار یافت می‌شوند. به کمک دستگاه تست چربی خون یا کیت‌های تشخیص چربی خون، از میزان سطح چربی خون به آسانی مطلع می‌شوید. برای استفاده از کیت‌های چربی خون، Everlywell، KPI، CardioChek و SDBIO CURO L7 گزینه‌های مناسبی هستند.
برای جلوگیری از عوارضی همچون درد پاشنه پا، تصلب شرایین و سکته، باید چربی خون را کنترل کنیم. توصیه می‌شود بانوان بالای 55 سال و آقایان بالای 45 سال، هر 4 الی 6 سال آزمایش چربی دهند. بسته به دستگاه‌های آزمایشگاهی، محدوده ایده‌آل و خطرناک چربی خون متفاوت است؛ اما به طور کلی مقدار طبیعی اچ‌دی‌ال کمتر از 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر و برای تری‌گلیسیرید کمتر از 150 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. سطح HDL در بانوان 50 تا 59 و در آقایان 40 تا 50 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. مقدار طبیعی کلسترول توتال، کمتر از 200 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است و مقادیر بالای 240 میلی‌گرم در دسی‌لیتر نیازمند پیگیری و درمان هستند.
دارو درمانی یا طب سنتی؟
1) درمان چربی خون و درد پاشنه پا با دارو
تاکنون داروهای شیمیایی توانسته‌اند در درمان بسیاری از بیماری‌ها و جلوگیری از عوارض آن‌ها نقش داشته باشند؛ چربی خون یکی از این مشکلات است. دارودرمانی یکی از اقدامات اولیه در درمان چربی خون و بهبود علائمی همچون درد پاشنه پا است. خط اول داروهای موثر برای هیپرلیپیدمی، استاتین‌ها هستند. چنانچه افرادی بدنشان توانایی تحمل استاتین را نداشته باشد یا چنانچه استاتین، LDL آن‌ها را به اندازه کافی کاهش ندهد؛ داروهای آنتی‌بادی مونوکلونال و mRNA تجویز می‌شوند.
داروهای شیمیایی رایج برای کاهش تری‌گلیسیرید و کلسترول بد خون:
رزین‌های متصل‌شونده به اسیدهای صفراوی
کولسولام (ولچول)، کلستیپول (کولستید)، کلستیرامین (پروالیت)
مهارکننده‌‌های جذب کلسترول
ezetimibe (Zetia/Nexlizet)
استاتین‌ها
پیتاواستاتین (لیوالو)، فلوواستاتین، لوواستاتین، آتورواستاتین (لیپیتور)، پراواستاتین، روزوواستاتین (کرستور) و سیمواستاتین
جایگزین‌های تزریقی استاتین‌ها
alirocumab (Praluent)و evolocumab (Repatha)
فیبرات‌ها
جمفیبروزیل (لوپید) و فنوفیبرات (تریگلاید، تریکور و فنوگلاید)
نیاسین (نیاکور) و همچنین مکمل‌های اسید چرب امگا 3 در کاهش چربی خون موثر هستند. دقت داشته باشید که دارو باید متناسب با شرایط بیمار توسط پزشک تجویز شود و از مصرف خودسرانه آن‌ها خودداری کنید.
2)درمان چربی خون و درد پاشنه‌ی پا با طب سنتی
مصرف هرگونه دارو، خالی از عوارض نیست. پزشک با توجه به شرایط بیماری دارو را تجویز می‌کند؛ اما بسیاری از افراد تمایلی به مصرف داروهای شیمیایی ندارند. برای درمان چربی بالای خون و رفع علائمی همچون درد پاشنه پا، معمولا استاتین‌ها گزینه اول دارویی هستند. داروهای استاتین، خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهند؛ به همین دلیل بسیاری از افراد به طب سنتی روی می‌آروند. برای پیدا کردن دمنوش و داروی گیاهی مناسب خود، بهتر است با متخصص طب سنتی مشورت کنید.
دمنوش‌ها
دمنوش‌های گیاهی و دارویی نقش مهمی در طب سنتی و ایرانی دارند. دمنوش زیره، یکی از گزینه‌های مناسب برای چربی خون و درد در پاشنه پا است. چربی خون درد پاشنه پا را تشدید می‌کند و استفاده از دمنوش زیره با افزایش سوخت‌وساز و کاهش اشتها به درمان کمک می‌کند. دمنوش چای سبز نیز گزینه مناسبی برای کاهش چربی خون بالا است.
فیتواسترول‌ها
موم‌های بدست آمده از گیاهان، فیتواسترول نامیده می‌شوند. با مصرف فیتواسترول‌ها، جذب کلسترول از روده را کاهش داده و به روند درمان درد پاشنه پای ناشی از چربی خون بالا کمک کنید.
مکمل‌های پسیلیوم
از پوسته دانه‌های گیاهی به نام Plantago ovata، فیبری به نام پسیلیوم بدست می‌آید. مصرف منظم این مکمل، قادر است سطح کلسترول خون و همچنین قند خون دیابتی را کاهش داده و یبوست را برطرف کند.
ویتامین ب
نوعی از ویتامین گروه ب نیاسین نام دارد. نیاسین قادر است با افزایش اچ‌دی‌ال و کاهش تری‌گلیسیرید به کاهش چربی خون و رفع عوارض ناشی از آن مانند درد پاشنه پا کمک کند. مقدار قابل استفاده این مکمل برای آقایان 16 و برای بانوان 14 میلی‌گرم است.
نقش تغییر سبک زندگی در کنترل چربی خون و درد پاشنه‌ی پا
کلید مدریت چربی خون در منزل، تغییر سبک زندگی است. دلیل بسیاری از مشکلات بدن از جمله بالا بودن چربی خون و به دنبال آن ضعف تاندون‌ها و درد پاشنه پا در سبک زندگی نادرست است. پزشکان در اولین گام برای درمان هیپرلیپیدمی، تغییر سبک زندگی را توصیه می‌کنند. رژیم غذایی و ورزش نقش مهمی در پیشگیری و درمان چربی خون دارد.
قرار دادن چربی‌های مفید در رژیم غذایی
سعی کنید در رژیم غذایی خود از چربی‌های سالم‌تری استفاده کنید. احتمال رسوب کلسترول در دیواره شریان‌ها با مصرف چربی‌های ترانس افزایش می‌یابد. بیکن، گوشت قرمز، سوسیس و محصولات لبنی پرچرب از جمله منابع دارای چربی‌های اشباع هستند. توصیه می‌شود برای کنترل چربی خون، از پروتئین‌های کم چرب همچون ماهی، بوقلمون و مرغ استفاده کنید. از رژیم غذایی خود چربی‌های ترانس را حذف کنید. برای پخت‌وپز و سالاد استفاده از روغن زیتون، کانولا و آووکادو گزینه مناسبی است. امگا 3 نیز نوعی چربی مفید است که در ماهی خال مخالی، ماهی آزاد و شاه ماهی در مقادیر بالایی یافت می‌شود.
مصرف فیبر
به طور کلی مصرف فیبر برای سلامت قلب توصیه می‌شود. فیبرهای محلول در کاهش کلسترول LDL خون نقش مهمی دارند؛ این نوع فیبر درون جو، میوه‌ها، سبزیجات، سبوس و لوبیا یافت می‌شود.
ورزش
ورزش قاتل چربی خون بالا است. با کاهش وزن و فعالیت بدنی نه تنها به سلامت کلی بدن خود کمک می‌کنید؛ بلکه سطح چربی خون خود را کنترل خواهید کرد. با تنظیم کالری مصرفی و انجام 150 دقیقه ورزش در هفته، به راحتی چربی خون خود را مدیریت کنید. برای کاهش 0.5 از وزن خود، باید نسبت به سطح فعالیت خود، 3500 کالری کمتر دریافت کنید. برای محاسبه کالری مصرفی بهتر است با متخصص تغذیه مشورت کنید.
برای رفع درد پاشنه پای ناشی از چربی خون چه چیزهایی بخوریم؟
پروتئین سویا
بهتر است به جای استفاده از گوشت گاو از پروتئین سویا که بدون چربی هستند و قادرند کلسترول بد خون را تا حدودی کاهش دهند استفاده کنید. دانه‌های بخارپز شده سویا، توفو و شیر سویا گزینه مناسبی هستند.
دانه کتان
برای افزایش کلسترول HDL و استفاده از منبعی گیاهی برای امگا 3، دانه کتان گزینه مناسبی است. روغن بدست آمده از دانه‌های کتان یا حتی خود دانه‌ها، قادر هستند به کاهش چربی خون کمک کنند. دانه‌های کتان باید آسیاب شوند؛ زیرا پوسته بیرونی و براق آن، برای بدن انسان قابل تجزیه نیست.
مرکبات
منابع سرشار از ویتامین سی، قادر هستند با خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود، سیستم ایمنی را تقویت کرده و حتی به کاهش کلسترول خون و سلامت قلب کمک کنند. مصرف مقادیر بالای ویتامین سی و فلاونوئیدها در مرکبات را برای کاهش درد پاشنه پای ناشی از چربی خون فراموش کنید.
زنجبیل
گفته می‌شود که زنجبیل، قادر است سطح بالای تری‌گلیسیرید و کلسترول بد خون را کنترل کند.
آیا درد پاشنه پا خطرناک است؟ عواقب عدم درمان آن چیست؟
چنانچه چربی خون و عوارض ناشی از آن همچون درد پاشنه پا را جدی نگیرید، مشکلات جدی‌تری برایتان رخ می‌دهد.
التهاب تاندون‌ها
تاندونیت همان مشکلی است که باعث بروز درد پاشنه پا می‌شود.
بیماری‌های عروق قلب
رگ‌های کرونری در خون‌رسانی بافت قلب نقش دارند. کلسترول LDL با رسوب کردن در رگ‌های کرونری، خون‌رسانی را مختل می‌کنند. عدم خون‌رسانی کافی، باعث مرگ سلول‌های ماهیچه‌ای قلب و سکته قلبی می‌شود.
ریزش مو
چربی خون و عوارض ناشی از آن، به ریزش مو منجر می‌شود. نوعی اختلال التهابی به نام آلوپسی سیکاتریسیل با افزایش چربی خون اتفاق می‌افتد که باعث مرگ سلول‌های بنیادی فولیکول مو شده و باعث اسکار و فیبروز می‌شود.
صدای گوش
یکی از عوارض عدم درمان چربی بالای خون، کاهش شنوایی، وزوز گوش و سرگیجه است.
سخن پایانی
امروزه به دلیل عدم تحرک کافی و استفاده از غذاهای پرچرب و فرآوری شده، چربی خون بالا به مشکلی رایج تبدیل شده است. چربی خون بالا، مشکلات متعددی از جمله درد پاشنه‌ی پا را ایجاد می‌کند. متاسفانه چربی خون بالا، علائم بالینی خاصی ندارد. از طرفی چربی خون و درد پاشنه پا بی‌ارتباط به یکدیگر نیستند. کلسترول بد خون با ایجاد التهاب در تاندون‌ها، مشکلاتی از قبیل درد پاشنه پا را ایجاد می‌کند. بهترین راه تشخیص چربی خون بالا، تست خون است. در صورت عدم درمان چربی خون، مشکلات جدی‌تری همچون سکته قلبی و مغزی، ریزش مو و کم شنوایی به سراغتان می‌آید.
کلینیک ما با استفاده از پیشرفته‌ترین تجهیزات پزشکی و تیم متخصصین مجرب، به شما کمک می‌کند تا دلیل اصلی درد پاشنه خود را شناسایی کرده و با انجام چکاپ کامل قلب و عروق، از سلامت قلب خود اطمینان حاصل کنید.
این دردهای ساده ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشند. پس فرصت را از دست ندهید و همین حالا با ما تماس بگیرید تا از سلامت قلب و پاهای خود اطمینان حاصل کنید.
