برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم

درد در ساق معمولاً از دردهای عضلانی است که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد؛ اما ساق پا از اجزای مختلفی شامل استخوان‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات تشکیل شده است که آسیب‌های مختلفی را شامل خود می‌کند. آسیب به هر قسمت‌ یا وجود بیماری زمینه‌ای می‌تواند منجر به درد در ساق شود. حال سؤالی که ممکن است ذهن شما را درگیر کرده باشد این است که برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم و متخصص درد پا چه اقداماتی باید انجام دهیم؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به شما بگوییم برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم و شما را با علل ایجاد درد در ساق، زمان مراجعه به پزشک، روش‌های درمانی و غیره آشنا کنیم.

برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟

درد در ساق و درد پا از نظر نوع و شدت درد می‌تواند بسیار متفاوت باشد و معمولاً عواملی مانند سبک زندگی فرد و مشکلات پزشکی مرتبط می‌تواند تأثیرگذار باشد. علاوه بر آسیب‌شناسی ساق، درد در ساق ممکن است ناشی از شرایط مختلفی باشد که بر ناحیه کمر، لگن یا ناحیه لگن تأثیر می‌گذارد. نوع دردی که احساس می‌شود نیز ممکن است بر اساس علت زمینه‌ای متفاوت باشد.

برخی از بیماری‌ها در قسمت پایین کمر می‌توانند باعث ایجاد درد و علائم دیگر در ساق پا و یا پا شوند که از جمله مهم‌ترین آن می‌توان به سیاتیک اشاره کرد.

با توجه به اینکه بیشتر دلایل ایجاد آسیب و درد در ساق مربوط به سیستم اسکلتی و عضلانی است قطعاً در پاسخ به سؤال برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم باید بگوییم بهترین پزشک در مرحله اول یک متخصص ارتوپد باتجربه در این زمینه است؛ اما گاهی ممکن است مشکل به قدری پیچیده باشد که یک ارتوپد معمولی نتواند آن را تشخیص داده و برطرف کند.

در این شرایط یک کلینیک پای معتبر، شما را به یک فوق تخصص پا ارجاع می‌دهد که به دلیل گذراندن دوره‌های اضافی به‌عنوان فلوشیپ در مورد تشخیص و درمان آسیب‌های قسمت‌های مختلف پا تخصص بیشتری در این زمینه دارد و می‌تواند بهتر به شما کمک کند.

برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم تا دچار عواقب ناشی از آن نشویم؟

ممکن است شما با مراجعه به یک پزشک عمومی یا کلینیک معمولی با گرفتن نسخه‌های شامل مسکن‌ها درد کمتری را حس کنید؛ اما در مورد دردهای اسکلتی و عضلانی باید بدانید که بسیاری از آسیب‌هایی که منجر به علائمی مانند درد می‌شوند پیش‌رونده هستند و مصرف مسکن کمکی به درمان آن‌ها نمی‌کند. از طرفی بی‌توجهی به تشخیص صحیح و درمان به‌موقع باعث پیشروی سریع آن شده و می‌تواند مشکلات عدیده دیگری را برایتان ایجاد کند. حتی می‌تواند توانایی حرکت را از شما سلب کرده و شما را از انجام فعالیت‌های روزانه که قبلاً انجام می‌دادید باز دارد.

دلایل درد ساق پا شامل چه مواردی است؟

موارد متعددی می‌توانند باعث درد در ساق شوند و این سؤال را ایجاد کنند که برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم ؟ به همین دلیل در این بخش مهم‌ترین دلایل درد ساق پا را به شما معرفی خواهیم کرد:

• علل درد در ساق مربوط به مشکلات ستون فقرات

مشکلات در قسمت تحتانی ستون فقرات می‌تواند ریشه‌های عصبی نخاعی را تحت تأثیر قرار دهد و باعث تابش درد به ساق و یا پا شود که با نام دردهای رادیکولوپاتی نیز شناخته می‌شود. علل این نوع دردها آسیب‌های ستون فقرات است که عبارت‌اند از:

• فتق دیسک

برآمدگی یا نشت مواد داخلی دیسک بین مهره‌های ستون فقرات (نوکلئوس پالپوزوس) به بیرون و فشار وارد کردن بر ریشه‌های عصبی مجاور می‌تواند منجر به علائم پاراستزی مانند بی‌حسی، گزگز، سوزن‌سوزن شدن و یا درد در ناحیه ساق شود.

• تنگی کانال نخاعی

باریک شدن منافذ کوچک استخوانی (فورامینا) که تنگی کانال نخاعی محسوب می‌شود می‌تواند فضای ریشه‌های عصبی عبوری را کاهش داده و منجر به فشار بر آن‌ها شود که با تأثیر بر اعصاب نخاعی عبوری می‌تواند درد در ساق را ایجاد کند.

• بیماری‌های دژنراسیون

بیماری‌های دژنراتیو شامل مواردی مثل آرتریت و پوکی استخوان است. تغییرات آرتریت یا تغییرات مرتبط با افزایش سن در دیسک، استخوان مهره یا مفصل فاست مهره می‌تواند منجر به فشار آوردن بر اعصاب محیطی و ایجاد درد در ساق شود.

• علل درد در ساق مربوط به رگ‌های خونی

شریان‌ها و یا سیاهرگ‌های پا ممکن است به دلایلی دچار التهاب یا انسداد شوند که یکی از دلایل درد ساق پا محسوب خواهند شد. از علل شایع در این رابطه عبارت‌اند از:

• بیماری شریان محیطی

کاهش گردش خون ناشی از انسداد شریان‌ها را بیماری شریان محیطی می‌گویند که می‌توانند منجر به درد در ساق شوند.

• ترومبوز ورید عمقی

به لخته شدن خون در وریدهای عمقی ساق ترومبوز ورید عمقی گفته می‌شود که باعث کاهش یا تغییر جریان خون شده و درد را ایجاد می‌کند.

• ترومبوفلبیت سطحی

لخته شدن خون در وریدهای سطحی ساق نیز باعث ایجاد رگ‌های واریسی یا سیاهرگ‌های عنکبوتی در زیر سطح پوست می‌شود. در شرایط حاد این وضعیت می‌تواند منجر به درد در ساق شده و این سؤال را ایجاد کند که برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم ؟

• پارگی رگ‌های خونی

رگ‌های خونی نیز ممکن است پاره شوند و باعث خونریزی در بافت‌های پا شده و علائمی مانند دردهای حاد و تورم را ایجاد نماید.

• علل درد در ساق مربوط به لگن و ران پا

درد ناشی از مفاصل و یا عضلات لگن و ران ممکن است به ساق ارجاع داده شود. دلایل درد ساق پا مربوط به لگن و ران عبارت‌اند از:

• سندرم پیریفورمیس

اسپاسم عضله پیریفورمیس در لگن منجر به بیماری سندرم پیریفورمیس می‌شود که به عصب سیاتیک برخورد می‌کند و منجر به درد در ساق خواهد شد.

• اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

حرکت غیرطبیعی یا ناهماهنگی مفصل ساکروایلیاک منجر به اختلالاتی می‌شود که علائمی مانند درد در ساق را ایجاد خواهد کرد.

• آرتروز هیپ

آرتروز هیپ یکی از بیماری‌های زمینه‌ای است که به ساییدگی مفصل ران اشاره دارد و می‌تواند منجر به دردهای ارجاعی در ساق پا شود.

• بورسیت تروکانتریک

التهاب کیسه پر از مایع (بورسا) در کناره لگن را بورسیت تروکانتریک می‌گویند که می‌تواند منجر به التهاب و درد در ساق نیز بشود.

• شکستگی استخوان لگن

شکستگی استخوان لگن یا سایر مشکلات مفصل ران به دلیل ضربه، تصادف، استفاده بیش‌ازحد یا انحطاط نیز ممکن است باعث درد در ساق شود.

• علل درد در ساق مربوط به آسیب عصبی

برخی از شرایط پزشکی ممکن است باعث آسیب به اعصاب محیطی در پا شده و دردهای ساق را ایجاد کند. شایع‌ترین علل در این زمینه عبارت‌اند از:

• شرایط متابولیک یا سوخت‌وساز بدن، مانند دیابت نوع 2 یا کم کاری تیروئید

• عفونت‌هایی مانند عفونت باکتریایی استخوان و دیسک مهره، آبسه اپیدورال (انباشته شدن چرک در فضای اپیدورال اطراف نخاع)، هرپس زوستر، HIV و یا بیماری لایم

• استئومیلیت یا عفونت ستون فقرات

• به‌ندرت، شرایط خود ایمنی مانند سندرم گیلن باره که در آن سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی محیطی حمله می‌کند نیز ممکن است باعث درد در ساق شود.

• علل درد در ساق مربوط به تغذیه

کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی در یک رژیم غذایی نیز در طولانی‌مدت ممکن است باعث آسیب به اعصاب محیطی (نوروپاتی محیطی) و درنتیجه درد در ساق و یا ضعف شود. کمبودهای معمول مواد مغذی که این نوع دردها را ایجاد می‌کنند شامل موارد زیر است:

• ویتامین B12

• ویتامین B6

• مس

• مصرف زیاد الکل و فلزات سنگین مانند آرسنیک، تالیم یا جیوه نیز ممکن است باعث آسیب اعصاب محیطی و درد در ساق ‌ها شود.

• علل درد ساق پا همراه با بی‌حسی

برخی شرایط خاص ممکن است باعث درد در ساق و یا بی‌حسی در پا با یا بدون درد شود. این وضعیت معمولاً در یکی از شرایط زیر رخ می‌دهد:

• سندرم تونل تارسال

فشردگی عصب تیبیا در پا به دلیل ضربه، تورم، استفاده از کفش‌های نامناسب، مشکلات تاندون یا بزرگ شدن شریان‌ها یا وریدها می‌تواند منجر به بی‌حسی یا درد در ساق شود.

• نوروپاتی پرونئال

فشردگی عصب پرونئال به دلیل تروما، وجود برخی تومورها یا سایر شرایط سیستمیک می‌تواند منجر به درد در ساق و یا بی‌حسی در این ناحیه شود.

• گیر افتادن عصب سوری

فشردگی عصب سوری به دلیل وجود تومورها، ایجاد بافت اسکار یا پوشیدن چکمه‌های اسکی تنگ اتفاق می‌افتد.

• رادیکولوپاتی مهره‌های ستون فقرات L5 و یا S1

فشرده شدن ریشه‌های عصبی L5 یا S1 در قسمت پایین کمر (مفصل لومبوساکرال) که می‌تواند ناشی از بیماری‌هایی مانند فتق دیسک باشد نیز ممکن است با درد و بی‌حسی ساق پا همراه باشد.

• درد ساق پا مربوط به گرفتگی عضلات

گاهی به دلیل انجام فعالیت‌های خاص مانند برخی از حرکات ورزشی و یا حرکات ناگهانی یا طولانی بخصوص بدون آمادگی قبلی و گرم کردن بدن گرفتگی عضلات ساق ایجاد می‌شود که درد حاد و شدیدی را برای چند دقیقه یا زمان‌هایی در روز ایجاد می‌کند. معمولاً این درد با مداومت انجام حرکات و فعالیت‌های روزانه بهبود پیدا می‌کند و مشکل خاصی نیست.

• درد ساق پا مربوط به شکستگی

شکستگی استخوان‌ها در هر قسمت از سیستم اسکلتی و عضلانی می‌توانند منجر به دردهای شدید، کبودی و تورم شوند. استخوان‌های ساق نیز از این قاعده مستثنی نبوده و ممکن است در اثر شرایطی مانند زمین خوردن، تصادف، پرش و غیره دچار شکستی و درد زیاد در ساق پا شوند که نیاز به مراقبت و درمان فوری دارد.

عوامل خطر درد ساق پا چیست؟

برخی از عوامل خطر درد ساق پا که می‌تواند احتمال دردهای ساق پا را برای شما افزایش دهد عبارت‌اند از:

• سن بالا

• ژنتیک

• وضعیت بدنی ضعیف

• مشاغلی مانند کارهای سنگین، خدمت سربازی یا ورزش‌های سخت و حرفه‌ای

• بارداری

دلایل متعددی برای پا درد می‌تواند علائم و نشانه‌های مختلف را به‌صورت همپوشانی ایجاد کند. طوری که شما نمی‌توانید خودتان تشخیص دهید علت درد واقعاً چیست و تشخیص دقیق علت اصلی درد پا و عوامل خطر درد ساق پا برای درمان مؤثر این بیماری و همچنین رد مشکلات جدی مانند تومورها، عفونت‌ها یا آسیب عصبی توسط یک متخصص ارتوپد خوب بسیار مهم است تا درمان‌های لازم به‌موقع و به‌طور کامل انجام شود. در غیر این صورت ممکن است عواقب خطرناکی مانند کاهش توانایی پا و یا حتی فلج اندام رخ دهد.

متخصص ارتوپد چگونه دلایل درد ساق پا را تشخیص می‌دهد؟‌

تشخیص علت اصلی درد در ساق برای تدوین یک برنامه درمانی مؤثر بسیار ضروری است. روش تشخیصی معمولاً شامل گرفتن شرح‌حال جامع از بیمار همراه با معاینه فیزیکی دقیق و کامل است. آزمایشات تصویربرداری پزشکی یا تزریق بلوک عصبی تشخیصی نیز ممکن است در برخی موارد برای تشخیص دقیق‌تر انجام شود.

هدف از انجام معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی، شناسایی الگوی درد در ساق پا و پا و همچنین بررسی شرایط پزشکی هم‌زمان و یا قبلی است. در طول معاینه فیزیکی، متخصص ارتوپد ممکن است موارد زیر را بررسی کند:

• درد در ناحیه کمر، ران، باسن، ساق پا و یا پا

• تورم و تغییرات پوستی در ساق پا یا پا

• میزان پاسخ نواحی مختلف به محرک‌های خاص، مانند فشار دادن آرام انگشتان پا یا ناحیه ساق پا

• پزشک همچنین ممکن است به نواحی خاصی در زانو یا مچ پا با ابزار خاصی ضربه بزند تا رفلکس‌های مفصلی را بررسی کند. این رفلکس‌ها به پزشک در ارزیابی قدرت عضلانی کمک می‌کنند.

سابقه پزشکی نیز بسیار مهم است که به پزشک در تشخیص و درمان بهتر کمک می‌کند و ممکن است شامل بررسی موارد زیر توسط پزشک باشد:

• نوع، ماهیت، شروع و مدت درد

• وجود گرفتگی یا اسپاسم در عضلات در ساق پا

• تغییر در قدرت عضلات ساق پا و پا

• عواملی که درد را بهتر یا بدتر می‌کند

• ضربه یا آسیب به کمر، لگن یا ساق پا در چند روز یا چند سال اخیر

• شرایط پزشکی فعلی یا درمان‌ها و یا جراحی‌های انجام شده در گذشته

در صورت مشکوک شدن پزشک به یک علت خاص، تصویربرداری یا تست‌های تشخیصی بلوک عصبی نیز ممکن است تجویز شود. این آزمایش‌ها معمولاً به متخصص ارتوپدی کمک می‌کنند تا علت مشکوک درد پا را تأیید کند و شرایط جدی مانند تومور یا عفونت را بهتر و دقیق‌تر شناسایی کند. تصویربرداری پزشکی یا تزریق‌های تشخیصی همچنین به برنامه‌ریزی جراحی یا سایر درمان‌های تهاجمی در صورت نیاز کمک می‌کند.

تست‌های تصویربرداری پزشکی برای تشخیص علت درد پا نیز عبارت‌اند از:

• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

• توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن

• سونوگرافی

• اشعه ایکس ساده

تست‌های تصویربرداری به شناسایی دقیق فتق دیسک، رشد غیرطبیعی استخوان (خار استخوان)، شکستگی استخوان و تومورها کمک می‌کنند. پزشکان ممکن است بلوک‌های عصبی تشخیصی را برای تشخیص فشرده‌سازی یا تحریک عصب تجویز کنند. این تزریق‌ها معمولاً حاوی محلول بی‌حسی هستند که در نزدیکی عصب یا ریشه عصبی مشکوک تزریق می‌شود. اگر تسکین درد رخ دهد، می‌توان تشخیص درد عصبی (نوروپاتی یا رادیکولوپاتی) از عصب آسیب‌دیده را در نظر گرفت.

تزریقات تشخیصی معمولاً تحت هدایت فلوروسکوپی (اشعه ایکس زنده) با رنگ کنتراست برای قرار دادن دقیق سوزن انجام می‌شود؛ مانند هر روش تزریقی دیگر، خطر پایین خونریزی، آسیب عصبی و آسیب بافت نخاعی برای انجام این آزمایش وجود دارد؛ اما درصورتی‌که توسط افراد ماهر و باتجربه در این زمینه انجام شود معمولاً مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

هنگامی‌که علت درد پا تشخیص داده شد، یک رویکرد درمانی ساختاریافته برای شرایط خاص تدوین می‌شود. برای درمان ساق پا از درمان‌های غیرجراحی و جراحی مختلفی بسته به علائم و شرایط بیمار و بیماری استفاده خواهد شد.

رویکردهای درمان درد ساق پا چیست؟

پا درد خفیف تا متوسط ​​ممکن است در ابتدا با مراقبت از خود و تغییر سبک زندگی درمان شود؛ اما دردی که شدید است، به‌تدریج افزایش می‌یابد، در عرض چند هفته بهبود نمی‌یابد و یا در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد می‌کند، باید حتماً توسط یک پزشک متخصص درمان شود.

درمان درد ساق پا بسته به علت ایجاد آن به دو دسته غیرتهاجمی و تهاجمی تقسیم می‌شوند. درمان‌های غیرجراحی، مانند داروها، فیزیوتراپی و یا تزریق اوزون، کورتون یا استروئید اپیدورال است که معمولاً در نظر گرفته می‌شوند.

زمانی که درمان‌های غیرجراحی بی‌اثر باشند و یک یا چند عامل زیر وجود داشته باشد، ممکن است جراحی به عنوان درمان درد ساق پا توصیه شود:

• عفونت شدید، سرطان یا تومور

• نقایص پیش‌رونده عصبی، مانند ضعف پا و یا بی‌حسی

• کاهش یا از دست دادن کامل عملکرد روده و یا مثانه

توجه داشته باشید که برای دستیابی به عملکرد بهتر ساق پا و بازگشت به فعالیت طبیعی، باید به سرعت درد پا و ساق پا را درمان کرد.

اگر درمان درد ساق پا در زمان مناسب انجام نشود، انواع خاصی از درد پا ممکن است پیشرفت کند و یا ادامه یابد که منجر به عوارض بعدی، مانند از دست دادن کامل عملکرد پا می‌شود. متخصص ارتوپد خوب و باتجربه در یک مرکز تخصصی ارتوپدی مانند مرکز ما می‌تواند به کمک تجهیزات پزشکی بروز به تشخیص علت خاص ایجاد درد و تدوین یک برنامه درمانی دقیق برای درد در ساق کمک کند.

در چه شرایطی و برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برخی از بیماری‌ها مانند آرتروز به آرامی در افراد ایجاد می‌شود، بنابراین در ابتدا درد در ساق را به چیزی جدی‌تر مرتبط نکنید. پا درد می‌تواند حاد یا مزمن باشد. درد حاد دردی کوتاه‌مدت و ناگهانی است که به دلیل چیزی مانند کشیدگی عضله یا تاندون یا رباط رگ به رگ شده ایجاد می‌شود. اغلب این دردها جدی نیست مگر اینکه استخوان شکسته شود. علائم رایج همراه یا ایجاد کننده درد در ساق عبارت‌اند از:

• انقباضات عضلانی با یک توده عضلانی سفت

• تورم

• حساسیت به لمس

• التهاب

نحوه تجربه درد در ساق برای افراد مختلف متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، درد در ساق صبحگاهی در بزرگسالان می‌تواند نشان دهنده ضعف گردش خون باشد. درد مبهم در ساق پا ممکن است نشانه‌ای از مشکلات در قسمت تحتانی ستون فقرات، وریدهای واریسی یا یک آسیب جزئی باشد.

همچنین بیماری قلبی و پا درد می‌تواند مرتبط باشد. درواقع، پا درد می‌تواند یک علامت هشداردهنده اولیه بیماری قلبی یا بیماری شریان محیطی باشد. انسداد رگ‌های خونی به دلیل بافت اسکار، کلسترول و لخته شدن خون در جریان خون اختلال ایجاد می‌کند. اگر شخصی به دلیل PAD درد پا را تجربه کند، به‌احتمال‌زیاد خطر حمله قلبی یا سکته مغزی وجود دارد.

پا درد حاد و به دلیل آسیب جزئی یا استفاده بیش‌ازحد در منزل قابل درمان است. به‌عنوان‌مثال، گرفتگی عضلات پا معمولاً چند دقیقه طول می‌کشد. ماساژ دادن و کشش عضله می‌تواند به شل شدن عضله سفت کمک کند. درد مبهم پا به دلیل استفاده بیش‌ازحد معمولاً پس از یک دوره استراحت که در آن پاها بالا نگه‌داشته می‌شوند بهتر می‌شود.

آسیب جزئی مانند کشیدگی عضلات پا یا رگ به رگ شدن رباط را می‌توان با گذاشتن یخ در ناحیه درد و تورم درمان کرد. پا را بالا بیاورید و استراحت دهید تا بهبود یابد و سعی کنید از بانداژ فشاری استفاده کنید. البته حواستان باشد بانداژ را به قدری محکم نبندید که مانع از جریان خون شود.

باوجود تمام این راهکارها در صورت بروز شرایط زیر حتماً باید به متخصص ارتوپد مراجعه کنید:

• درد شدید و غیرقابل‌تحمل

• دردهای طولانی و مداوم

• درد ایجاد شده به دلیل آسیب جدی

• دردی که با گذشت زمان بدتر می‌شود و هرگز ناپدید نمی‌شود.

• دردی که بیش از چند روز در فعالیت‌های زندگی تداخل ایجاد کرده است.

در شرایط زیر نیز باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• تورم، به خصوص در هر دو پا

• هنگام لمس احساس خنکی غیرطبیعی دارید.

• رنگ پریدگی پوست پا

• تورم در پا همراه با علائم دیگری مانند مشکلات تنفسی

• علائم جدی که به‌طور ناگهانی و بدون دلیل ظاهری ایجاد می‌شوند.

• آسیب آشکار استخوان، به‌عنوان‌مثال شکستگی که باعث علائمی مانند درد، کبودی، تورم و بدشکلی پا شده است.

• نمی‌توانید هیچ فشاری به پا وارد کنید.

• علائم عفونت، مانند گرمی و قرمزی

• درد در ساق که پس از مدتی نشستن ایجاد می‌شود.

سخن پیانی

همان‌طورکه ملاحظه کردید عوامل مختلفی می‌توانند منجر به درد در ساق شوند و در پاسخ به سؤال برای درد ساق پا به چه دکتری مراجعه کنیم باید بگوییم در وهله اول بهترین متخصصی که می‌تواند به تشخیص و درمان درد ساق پای شما کمک کند یک متخصص ارتوپد باتجربه است.

شما می‌توانید جهت ارزیابی‌های کامل ساق پا برای تشخیص دقیق دلایل درد ساق پا و علائم آن و عوامل خطر درد ساق پا توسط متخصصانی حاذق و باتجربه به مرکز تخصصی ارتوپدی ما نیز مراجعه کنید تا با تجهیزات بروز دنیا بهترین تشخیص و درمان درد ساق پا برایتان انجام شود. جهت گرفتن نوبت از متخصصان ما در این زمینه از شماره تلفن‌های درج شده در بخش تماس با ما استفاده کنید.